تدوین چارچوب نظری بهره گیری از مطالعات علوم رفتاری در فرآیند طراحی معماری و شهری

در نظریه های روز رشته های طراحی محیطی، علوم رفتاری و طراحی فرآیندمحور نقش بسزایی دارند، در حالی که محل یافته های علمی حاصل از نگاه رفتارمحور در راهکارهای عملی فرآیند طراحی خالی است. با مطالعه در نظریه های طراحی پژوهشی و رابطه انسان و محیط می توان به چارچوبی دست پیدا کرد که روشنگر نحوه ورود یافته های مطالعه رابطه رفتار و کالبد به برنامه دهی در طراحی معماری و شهری باشد. فضای متکی به خانه، به عنوان مقیاسی خرد از فضای میان خانه و محله، نوعی قلمرو ثانویه و قرارگاهی رفتاری است. بنابراین دفاع پذیری، حریم گذاری، شخصی سازی و وقوع رفتارهای با الگوی مشخص در مقاطع زمانی معین از ویژگی های آن است. بنابراین ویژگی ها می توان مطالعه ای در رابطه کالبد و رفتار به وسیله پرسش و از کاربر و مشاهده مستقیم و تحلیل کالبد و رفتار بر مبنای معیارهای قابلیت محیط از جمله محرمیت، دفاع پذیری، تنوع فضایی و خوانایی، ظرفیت پذیرش فعالیت ها و کنترل دیدها، انجام داد و نتایج آن را در برنامه دهی فرآیند طراحی فضاهایی با مقیاس مشابه و برای همان اجتماع به کار برد. با توجه به رویکرد زمینه گرای نهفته در توجه به رفتار فردی و اجتماعی انسان، این نتایج مبتنی و محدود به بستر اجتماعی خاص خود بوده و تعمیم آنها به هر اجتماع یا مقیاس اجتماعی دیگری نیازمند پژوهش های تکمیلی است.