کاربرد روش تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی کارایی نظام های بهره برداری از آب کشاورزی استان خوزستان

آب به عنوان یکی از عوامل تشکیل و بقای محیط زیست بیش از هر زمان دیگر مورد توجه می باشد، به­گونه­ای که حفظ و صیانت از منابع آب و بهره برداری بهینه و اقتصادی از آب یک مسئله جهانی است.  بررسی­های انجام شده در زمینه تاریخ تحولات کشاورزی ایران، نشان از اهمیت نقش نظام­های بهره­برداری از آب کشاورزی در توسعه کشاورزی کشور است به­گونه­ای که نظام­های بهره­برداری همواره یکی از مسائل بنیادین کشاورزی ایران در به­کارگیری منابع آب و خاک به شمار می­آیند. لذا سنجش عملکرد و تحلیل کارایی نظام­های بهره­برداری برای شناسایی نقاط ضعف و قوت، استفاده بهینه از منابع و عوامل تولید و جلوگیری از هدر رفتن منابع از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در این پژوهش کارایی ۳۳ نظام بهره­برداری طی فصل زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ در محدوده شبکه­های آبیاری خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات بصورت تمام شماری، بهره­گیری از نظرات متخصصین حوزه آب و استفاده از اطلاعات دسته دوم (اطلاعات سازمانی) و به­کارگیری نرم افزار GAMS انجام گرفت. بر پایه نتایج حاصله، از بین نظام­های آب کشاورزی مورد ارزیابی، تمام شرکت­های زیرمجموعه نظام بهره­برداری از منابع آب کشاورزی شرکت­های خصوصی کارا می­باشند. از سویی دیگر، نظام بهره­برداری مارون از شرکت­های بهره­برداری از شبکه­های آبیاری و زهکشی، و نظام بهره­برداری کشتگران از تعاونی­های تولید با مقدار ۰.۷۳ پایین­ترین سطح کارایی را به­دست آوردند.