اولویت بندی بازارهای بالقوه صادرات گیاهان دارویی ایران با استفاده از شاخص های جاذبه بازار و مزیت نسبی

به طورکلی تجارت خارجی ایران با صادرات تک محصولی و وابستگی شدید به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت خام شناخته میشود. امروزه که عرضه کالاها در بازارهای خارجی در شرایط رقابتی و قدرت انتخاب بالای مصرف کنندگان صورت می گیرد، شناخت بازارهای هدف دارای اهمیت بالایی است. گام اول برای ورود به بازارهای جهانی، شناسایی بازارهای هدف صادراتی محصولات هست. تحقیق حاضر نیز به دنبال تعیین مزیت نسبی صادرات ایران و اولویت بندی بازارهای هدف صادرات گیاهان دارویی منتخب ایران (رازیانه، انیسون، بادیان، گشنیز) با کمک روش تاکسونومی عددی و با استفاده از شاخص های قیمت وارداتی، فاصله کشور هدف، تداوم بازار، رشد اقتصادی و درآمد سرانه کشورهای هدف صادراتی ایران طی دوره ی زمانی ۲۰۰۱-۲۰۰۱۹ میباشد. نتایج برسی شاخص RCA و RSCA نوسانات زیادی را برای ایران در بین کشورهای عمده صادرکننده گیاهان دارویی نشان میدهد. همچنین نتایج رتبه بندی کشورهای هدف بالقوه نشان میدهد کشورهای هنگ کنگ، فرانسه و ژاپن با شاخص FI، ۰/۳۰۹ ،۰/۳۱۱ و ۰/۴۷۲ به ترتیب بهترین کشورها جهت صادرات گیاهان دارویی میباشند. همچنین نتایج نشان میدهد که تفاوت قابل ملاحظه ای بین بازارهای بالقوه و بالفعل وجود دارد، بدین معنی که بازارهای هدف بالقوه عمدتا بازارهای بالفعل نیستند. بر این اساس، با توجه به اینکه صادرات تا به حال در چارچوب یک استراتژی بازاریابی مدون و اصولی صورت نگرفته، ضرورت دارد با توجه به بازارهای هدف اولویت بندی شده و استراتژی توسعه صادرات محصولات موردنظر مشخص شود تا راهبردهای عملی برای صادرکنندگان و نیز مسئولین امر در برنامه ریزی بازرگانی کشور ارائه شود.