تاثیر بازی درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب اجتماعی و رفتارهای پرخاشگرانه کودکان دبستانی

زمینه و هدف: اضطراب اجتماعی و رفتارهای پرخاشگرانه از جمله مشکلات رایج دوره کودکی هستند که دانش‍آموزان دبستانی با آن مواجه می ­شوند و در سال های اخیر برای درمان آنها، مداخلات روان شناختی مختلفی مورد بررسی قرار گرفته اند. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر بازی‍درمانی شناختی - رفتاری بر اضطراب اجتماعی و رفتارهای پرخاشگری کودکان دبستانی انجام شد. روش: نوع مطالعه این پژوهش نیمه ­آزمایشی (پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه) بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‍آموزان دبستانی پسر و دختر شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ بود. از این جامعه تعداد ۳۰ دانش آموز که تشخیص اضطراب اجتماعی و پرخاشگری را دریافت کرده بودند، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله‍ای به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب، و به صورت تصادفی ساده در گروه های آزمایش و گواه (۱۵ نفر در هر گروه) جایدهی شدند. هر دو گروه مقیاس اضطراب اجتماعی لایبویتز برای کودکان و نوجوانان (۲۰۰۳) و پرسشنامه پرخاشگری کودکان دبستانی شهیم (۱۳۸۵) را در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش هشت جلسه (هفته ای یک جلسه به مدت ۸ هفته) بازی درمانی شناختی- رفتاری را به صورت گروهی دریافت کرد و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک‍متغیره در نرم افزار SPSS.۲۳ تحلیل شدند. یافته‍ها: بر اساس یافته ها، بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی داری وجود دارد و بازی‍درمانی شناختی- رفتاری باعث کاهش اضطراب اجتماعی (۰۰۱/۰=p، ۳۷/۰=d)، پرخاشگری جسمانی (۰/۰۰۱=p، ۰/۳۵d=)، پرخاشگری واکنشی کلامی و فزون کنشی (۰/۰۰۱=p، ۰/۴۷d=) و پرخاشگری رابطه ای (۰/۰۰۱=p، ۰/۳۰d=) در گروه آزمایش شده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به ­دست آمده از این مطالعه می­توان نتیجه گیری کرد که دانش‍آموزان در فرایند بازی درمانی شناختی- رفتاری نحوه برقراری ارتباط مناسب با سایر همسالان را می آموزند و بدین ترتیب رفتارهای پرخاشگرانه و اضطراب اجتماعی آنها به تدریج، کاهش می دهند.