امید به آینده، روابط دلبستگی، و مشکلات هیجانی- رفتاری در کودکان کار

زمینه و هدف: کار کودکان یک موضوع مهم جهانی است، زیرا بر بهزیستی جسمی، روانی، و اخلاقی کودکان تاثیر می گذارد و کودکان شاغل در معرض خطرات جسمی، تنش، و مشکلات روانی-اجتماعی قرار دارند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف مقایسه­ امید به آینده، روابط دلبستگی، و مشکلات هیجانی- رفتاری در کودکان کار با سایر همسالان انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پس­رویدادی بود. برای انتخاب نمونه از موسسه­­ کودکان کار شهرستان رشت ۵۰ نفر در دامنه سنی ۱۰ تا ۱۲ سال و از میان همسالان آنها از یک مدرسه­ هم جوار نیز ۵۰ نفر به روش در دسترس و بر حسب شرایط ورود به پژوهش، انتخاب شدند. به منظور جمع­آوری داده­ها، مقیاس امید کودکان (اشنایدر و همکاران، ۱۹۹۷)، پرسشنامه روابط دلبستگی (هالپرن و کاپنبرگ، ۲۰۰۶)، و پرسشنامه­ مشکلات رفتاری راتر کودکان - ویژه والدین و معلمان (راتر، ۱۹۷۵) بر روی گروه­ها اجرا شد. برای تحلیل داده­ها نیز از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد.  یافته ­ها: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که نمره­ شاخص کلی امید به آینده در گروه کودکان کار نسبت به سایر همسالان به طور معناداری کمتر (۰/۰۰۲>P) است و نمره کلی مشکلات هیجانی-رفتاری از دیدگاه والدین (۰/۰۰۳>P) و از دیدگاه معلمان (۰/۰۰۱>P) در گروه کودکان کار نسبت به سایر همسالان، به طور معناداری بیشتر است. همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمره­ تمامی خرده مقیاس­های روابط دلبستگی، به­ غیر از واکنش هیجانی در کودکان کار از سایر همسالان به طور معناداری کمتر (۰/۰۰۱>P)، و میانگین نمره تمامی خرده مقیاس های مشکلات هیجانی-رفتاری از دیدگاه معلمان در کودکان کار نسبت به سایر همسالان به طور معناداری بیشتر است (۰/۰۰۲>P). نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر، می توان گفت که شرایط سخت زندگی کودکان کار باعث می شود تا حمایت لازم و کافی را از خانواده و والدین حامی دریافت نکنند و این خلا، موجب عدم شکل گیری دلبستگی ایمن با والدین شده و میزان امید به آینده را در آنها کاهش می دهد. از سویی دیگر، محیط کار برای کودکان سرشار از بدرفتاری های جسمی و جنسی است که موجب بروز مشکلات هیجانی-رفتاری در آنها می شود.