تعیین عوامل موثر بر دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی از دیدگاه معلمان، متخصصان و دانش آموزان

زمینه و هدف: دلزدگی تحصیلی از مهم ترین عوامل در کاهش انگیزه و تمایل دانش آموزان برای تحصیل است. دلزدگی از ادامه تحصیل تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که شناخت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی عوامل مهم در ایجاد دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی از سه دیدگاه معلمان، متخصصان، و دانش آموزان بوده است. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه­ زمینه یابی است که طی آن دیدگاه های معلمان، متخصصان، و دانش آموزان بررسی و مقایسه شده است. به همین منظور از بین تمامی معلمان دبیرستان های دخترانه مقطع متوسطه دوم شهر رشت در سال ۱۳۹۶، ۱۲۰ معلم به شیوه نمونه گیری در دسترس؛ از میان تمامی متخصصان روان­شناسی شاغل به کار در مراکز آموزشی و پژوهشی شهر رشت، ۶۰ نفر به شیوه نمونه ­گیری هدفمند؛ و از میان تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل در مدارس متوسطه دوم شهر رشت،۱۲۰ نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه ای طراحی و شاخص ­های روان سنجی آن از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی محاسبه شد.  یافته ­ها: نتایج نشان داد که بین گروه های مورد مطالعه از نظر عوامل موثر بر دلزدگی تحصیلی تفاوت معنی­داری وجود دارد. نتایج تحلیل داده ها همچنین نشان داد که مهم ترین عوامل موثر بر دلزدگی دانش آموزان دبیرستانی عبارت ­اند از: مشکلات و ناراحتی­ های جسمانی، نداشتن اطلاعات در مورد رشته های دانشگاهی، نداشتن دبیران مجرب، و مشکلات پدر و مادر با یکدیگر. مقایسه بین نظرات گروه­ها نیز حاکی از تفاوت بین آنها بود (۰/۰۰۱>p). نتیجه­ گیری: توجه به مشکلات دانش­آموزان برای موفقیت تحصیلی از اهمیت فراوانی برخوردار است و برای هرگونه اقدامی ابتدا باید عوامل موثر بر بی ­انگیزگی تحصیلی آنها را شناسایی کنیم. نتایج مطالعه حاضر می­تواند در رفع موانع تحصییلی دانش ­آموزان راهگشا باشد.