واکاوی «نظریه امامت» در اندیشه محدثان قم

به باور محققان، تلاش محدثان قم در ماندگاری مباحث امامت انکار ناشدنی است. این تلاش ها سبب شد تا موضوعات و مسائل امامت _ به شیوه نقل حدیث در منابع روایی امامیه _ ماندگار شده و به «نظریه امامت در دیدگاه محدثان قم» شهره و شناخته شود. بنا بر تحقیق صورت گرفته، محدثان قم تاثیر بسزایی در بیان اندیشه امامت بر پایه روایات داشته اند. از یک سو، نزدیک بودن زمان آنها به دوران حضور و غیبت صغری و از سوی دیگر، قدمت آنان در اعتقاد به باورهای امامیه، ضرورت و اهمیت این واکاوی را آشکار می کند. از این رو، کشف «نظریه امامت» در میان محدثان قم به بررسی روایات راویان قم وابسته است. در این راستا، ضمن بررسی روایات محدثان این خطه و بررسی و تبیین چهار شاخصه در تعریف امامت از دیدگاه آنان، به ویژگی های اصلی امام و همچنین مسئله تولیت و انتقال امامت در نگاه محدثان قم پرداخته شده است. در تعریف امامت، به مفاهیم کلیدی ای چون خلافت و حجیت پروردگار، قلمرو و گستره امامت و همچنین جایگاه امامت در نظام تکوین و تشریع اشاره شده و در مقام بیان ویژگی های اصلی امام نیز _ با استناد به روایات وارده _ شیوه نصب امام، علم و عصمت امام و در دیگر ویژگی ها از جمله خلقت نوری، خلقت جسمانی و سرشت تبیین شده اند. در بخش پایانی نیز به انتقال به نص، اعجاز و افضلیت امام از نگاه محدثان قم پرداخته شده است.