زبان فارسی در سیبری: معرفی سه نسخه خطی فارسی نوشته دولت شاه حسینی اسپیجابی (برهان الذاکرین، خواص جواهر احجار، الرساله القدسیه السماعیه)

از سالیان دور، پژوهشگران و برخی موسسات مطالعات پژوهشی در روسیه، تحقیقات ارزشمندی درباره متون اسلامی و به ویژه تصوف در روسیه انجام داده اند. مجموعه سه رساله فارسی برهان الذاکرین و الرساله القدسیه السماعیه و خواص جواهر احجار، که تحت عنوان کلی برهان الذاکرین به صورت نسخه برگردان و همراه با مقدمه تحلیلی و ترجمه روسی در سال ۲۰۲۰ به همت بنیاد مطالعات ابن سینا (Ibn Sina Foundation) در مسکو منتشر شده است، از این دست کارهای تازه است. نوشته پیش رو یادداشتی است در معرفی سه رساله منتشر شده در این مجموعه. دو رساله برهان الذاکرین و خواص جواهر احجار در یک مجموعه خطی قرار دارند و رساله الرساله القدسیه السماعیه متعلق به نسخه خطی دیگری است. به نظر می رسد هر سه رساله نوشته دولت شاه بن عبدالوهاب حسینی اسپیجابی، از مشایخ طریقت یسوی، باشند؛ هرچند در رساله خواص جواهر احجار نام مولف ذکر نشده است. مقدمه تحلیلی مجموعه را آقای دکتر آلفرید کاشافویچ بوستانوف[۱] (Alfrid Kashafovich Bustanov)، استاد دانشگاه آمستردام، و ترجمه روسی متن رساله ها را خانم دکتر یوگنیا نیکیتنکو (Evgenia Nikitenko)، ایران شناس و استاد زبان فارسی دانشگاه عالی اقتصاد مسکو، نوشته اند. مجموعه نسخه برگردان برهان الذاکرین در ۲۴۰ صفحه، به انضمام نسخه برگردان (فاکسیمیله) نسخه های خطی در پایان کتاب، در تیراژ هفتصد نسخه، با حمایت و نظارت علمی بنیاد مطالعات ابن سینای روسیه و توسط انتشارات صدرای مسکو، چاپ و منتشر شده است.