بازکاوی فلسفه ی نظری تاریخ از دیدگاه اسماعیلیه ( دعوت قدیم)

فلسفه ی تاریخ گرچه معرفتی نسبتا نوظهور است، اما موضوع و مسایل آن از دیرباز، مورد توجه فیلسوفان و اندیشمندان بوده است. در این میان، فلسفه ی نظری تاریخ نسبت به فلسفه ی علم تاریخ، قدمتی دیرینه دارد و اغلب ادیان، مذاهب و مکاتب، دیدگاه خود را نسبت به کلیت تاریخ بشری به طرق گوناگون بیان کرده اند. یکی از فرقه های اسلامی که تفکرات فلسفی آن از غلظت بیشتری برخوردار است، اسماعیلیان می باشند که در یک تقسیم بندی کلی، به دو دوره ی دعوت قدیم و جدید تقسیم می شوند. از آنجا که هر فلسفه ی نظری تاریخی، سعی دارد به سه سوال مسیر، محرک و هدف تاریخ پاسخ دهد، در مقاله ی حاضر سعی شده است برای درک مفهوم تاریخ از نظر اسماعیلیه (دعوت قدیم) سه سوال فوق از دیدگاه ایشان مورد بازکاوی قرار گیرد. نتیجه ی مدعای این تحقیق، آن است که از نظر اسماعیلیه، تاریخ هویت دینی و مذهبی انسان را تعیین و آشکار می سازد. عامل محرک آن علم و معرفت است و بخش اعظم تاریخ در گذشته، طی شده و تنها یک منزلگاه تا آینده باقی است.