بررسی تنوع و روابط ژنتیکی بین تعدادی از ارقام برنج با استفاده از صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی RAPD

استفاده از پتانسیل ذخایر ژنتیکی جهت اصلاح برنج، مستلزم شناسایی ژرم پلاسم می باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع و روابط ژنتیکی بین۳۰ ژنوتیپ مهم برنج با استفاده از صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی RAPD اجرا شد. صفات زراعی مورد مطالعه نظیر ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، طول خوشه، طول شلتوک، عرض شلتوک، تعداد دانه پر و پوک درخوشه و وزن هزار دانه بودند. بیشترین ضریب تنوع مربوط به تعداد دانه پوک (۷/۷۶ درصد) و کمترین آن مربوط به طول خوشه (۴۶/۱۸درصد) بوده است. تجزیه خوشه ای نیز با استفاده از نرم افزار NTSYS ۲.۰۲ و ضریب تشابه EUCLID و الگوریتم UPGMA برای میانگین استاندارد شده ( (z = x-µ/σداده های صفات زراعی صورت گرفت. نتایج حاصل، ژنوتیپ های مورد مطالعه را به سه گروه تقسیم می نماید بیشترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ های سنگ جو و دم سیاه (۶۹ درصد) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ های سنگ طارم و بینام (۰۱/۱۰ درصد) مشاهده شد. از ۲۴ آغازگر تصادفی RAPD استفاده شده، ۱۲ آغازگر تصادفی، چند شکلی مطلوبی نشان دادند. تجزیه خوشه ای داده ها با استفاده از نرم افزار NTSYS ver. ۲.۰۲ انجام گرفت و الگوریتم UPGMA و ضریب تشابه DICE مناسب ترین گروه بندی را در بین سایر روش ها نشان دادند. براساس نمودار درختی حاصل از تجزیه خوشه ای، ۴ گروه قابل تفکیک بدست آمده که بیشترین ضریب تشابه مربوط به ارقام آمل ۲ و هراز (۲/۹۴ درصد) و کمترین آنها هم برای ارقام زیره بندپی و ندا (۲/۳۴ درصد) بوده است.