تحلیل و بررسی ادله قرآنی بر تجرد نفس با تاکید بر تفاسیر روایی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 183

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPHD-16-28_005

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1400

چکیده مقاله:

مسئله تجرد نفس به دلیل نقش مبنایی که در مباحث فلسفی مانند انسان شناسی، معرفت شناسی، فرجام شناسی و... دارد، همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان و فیلسوفان بوده است. مسئله پژوهش حاضر این است که آیا بحث تجرد نفس با دیدگاه قرآن هماهنگ می باشد؟ این نوشتار با بررسی تفاسیر آیاتی که به آن ها برای تجرد نفس استناد شده و همچنین روایاتی که ذیل این آیات وارد شده است، به تبیین دیدگاه قرآن در تجرد نفس با تاکید بر تفاسیر روایی پرداخته است. به چهار دسته از آیات بر تجرد نفس استناد شده است: نخست، آیاتی که خلقت نفوس را بیان می کنند. دسته دوم، آیاتی که به نسبت نفوس با پروردگار اشاره دارند. دسته سوم، آیات ناظر به افعال جوانحی به ویژه آیاتی که بر ادراک و مراتب آن دلالت دارند. دسته چهارم، آیات مربوط به برزخ و قیامت که تصریح دارند پس از مرگ و نابودی جسم، حقیقت انسان توسط فرشتگان الهی استیفا شده، باقی است و مشاهداتی دارد. بسیاری از روایات هم موید تجرد نفس می باشند. مواردی هم که ظاهر روایات با تجرد نفس منافات دارد، به جهت دلایل قطعی و مستند قابل توجیه و تاویل است. این مقاله با روش اسنادی کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی تحلیلی به این مهم پرداخته است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

صاحبه عاشوری

کارشناس ارشد فلسفه اسلامی، جامعه الزهرا، قم، ایران

زهره برقعی

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، سیدحیدر بن علی، تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم ...
  • ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، شرح ...
  • همو، الشفاء، تصحیح سعید زائد، قم، کتابخانه آیهالله مرعشی نجفی، ...
  • همو، رساله نفس، مقدمه و حواشی و تصحیح موسی عمید، ...
  • ارسطو، درباره نفس، ترجمه و تعلیقات و حواشی علیمراد داوری، ...
  • امام عسکری‰ ، حسن بن علی، تفسیر منسوب به امام حسن ...
  • امین، سیده نصرت، مخزن العرفان فی علوم القرآن، بی جا، ...
  • انصاری شیرازی، یحیی، دروس شرح منظومه، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۵ ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تسنیم تفسیر قرآن کریم، چاپ پنجم، قم، ...
  • همو، صورت و سیرت انسان در قرآن، چاپ ششم، قم، ...
  • همو، ولایت فقیه، قم، اسراء، ۱۳۷۸ ش ...
  • حسن زاده آملی، حسن، دروس معرفت نفس، قم، الف لام ...
  • حسینی بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، ...
  • حسینی همدانی، سیدمحمد، انوار درخشان در تفسیر قرآن، تهران، کتاب ...
  • حلی، شیخ عزالدین حسن به سلیمان، مختصر البصائر، قم، دفتر ...
  • سبزواری، ملاهادی بن مهدی، اسرار الحکم فی المفتتح و المختتم، ...
  • همو، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسن زاده آملی، ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی بن حبش، حکمه الاشراق، تصحیح هانری ...
  • همو، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن و سیدحسین ...
  • شریف لاهیجی، بهاءالدین محمد بن علی اشکوری دیلمی، تفسیر شریف ...
  • شعرانی، ابوالحسن، پژوهش های قرآنی علامه شعرانی، چاپ دوم، قم، ...
  • شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، چاپ سوم، قم، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، اسرار الآیات و انوار البینات، ...
  • همو، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، چاپ سوم، بیروت، ...
  • همو، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی، ...
  • همو، المبدا و المعاد، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانی، تهران، انجمن ...
  • همو، تفسیر القرآن الکریم، چاپ دوم، قم، بیدار، ۱۳۶۱ ش ...
  • همو، کتاب المشاعر، ترجمه و مقدمه و تعلیقات فرانسوی هانری ...
  • همو، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران، وزارت ...
  • صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه ...
  • همو، علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، ۱۳۸۵ ش ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، الرسائل التوحیدیه (رساله الوسائط)، بیروت، مٶسسه النعمان، ۱۹۹۹ ...
  • همو، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، چاپ ...
  • طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ترجمه ...
  • عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق ...
  • عیاشی، ابونصر محمد بن مسعود بن عیاش سلمی سمرقندی، تفسیر ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، التفسیر الکبیر؛ مفاتیح الغیب، ...
  • همو، النفس و الروح و شرح قواهما، تحقیق محمد صغیر ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، چاپ دوم، ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق سیدطیب موسوی جزایری، ...
  • لطفی، محمدحسن، و رضا کاویانی، دوره آثار افلاطون، چاپ سوم، ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، آسمان و جهان؛ ترجمه کتاب السماء ...
  • همو، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهارŒ ، تهران، دار ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، به سوی خودسازی، چاپ دوم، قم، موسسه ...
  • همو، خداشناسی در قرآن، چاپ دوم، قم، موسسه آموزشی و ...
  • همو، معارف قرآن، چاپ دوم، قم، در راه حق، ۱۳۶۸ ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، چاپ هفتم، تهران، صدرا، ۱۳۸۴ ش ...
  • مغنیه، محمدجواد، تفسیر کاشف، ترجمه موسی دانش، قم، بوستان کتاب، ...
  • منسوب به امام صادق‰ ، جعفر بن محمد، مصباح الشریعه و ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله، شرح چهل حدیث، چاپ پنجاه و ...
  • همو، معاد از دیدگاه امام خمینی، چاپ هفتم، تهران، موسسه ...
  • نمایش کامل مراجع