مقدار آب کاربردی گندم با استفاده از تحلیل حساسیت و ارزیابی مدل AquaCrop

استفاده از مدل گیاهی AquaCrop برای شبیه سازی و تعیین عمق مناسب آبیاری گیاهان زراعی مختلف در بین محققان متداول است. لیکن توجه به تحلیل حساسیت این مدل گیاهی و ارزیابی دقیق تر مدل AquaCrop سبب دستیابی به نتایج دقیق تر می گردد. در تحقیق حاضر سعی شد از روش جدیدی موسوم به باون برای تحلیل حساسیت مدل AquaCrop استفاده گردد. در این روش به جای افزایش یا کاهش مقادیر پارامترها، برای تحلیل حساسیت از بازه­ای از مقادیر پارامترهای ورودی استفاده می­شود. بدین منظور از داده های برداشت شده در طی دو سال زراعی از یک طرح تحقیقاتی در بروجرد استفاده شد. در این طرح، چهار مقدار تبخیر از تشت تبخیر کلاس A به میزان ۴۰ (E۴۰)، ۷۰ (E۷۰)، ۱۰۰ (E۱۰۰) و ۱۲۰ (E۱۲۰) میلی متر در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که ضریب رشد پوشش گیاهی و بهره وری آب نرمال شده بیشترین حساسیت را نسبت به سایر پارامترهای ورودی داشتند. ارزیابی مدل AquaCrop در مرحله صحت سنجی نشان داد که این مدل گیاهی برای شبیه سازی عملکرد (۶٪ = MBE) و بهره وری آب (۴٪= MBE) دچار خطای کم برآوردی شد. درحالی که برای شبیه سازی زیست توده دچار خطای بیش برآوردی گردید (۳٪- = MBE). خطای شبیه سازی عملکرد گندم در مقادیر تنش آبی شدید افزایش یافت لیکن دقت مدل AquaCrop برای شبیه سازی هر سه پارامتر عملکرد، زیست توده و بهره وری آب مطلوب بود (۱۰%< NRMSE). با کاهش مقدار آب آبیاری تا ۱۵۰ میلی متر، عملکرد و زیست توده به ترتیب تا ۹/۱ و ۴/۷ تن در هکتار کاهش یافتند. بااین وجود بهره وری آب تا ۳/۱ کیلوگرم بر مترمکعب افزایش یافت. با افزایش مقدار آب آبیاری تا ۶۰۰ میلی متر، عملکرد و زیست توده روندی صعودی داشتند به طوری که به ترتیب تا ۲/۷ و ۹/۱۳ تن در هکتار افزایش یافتند. بااین وجود بهره وری آب فقط در دو عمق ۲۶۴ و ۵۰۰ میلی متر به میزان ۳/۱ کیلوگرم بر مترمکعب رسید. برای دستیابی به بیشترین عملکرد، زیست­توده و بهره وری آب، کاربرد ۵۰۰ میلی­متر آب آبیاری پیشنهاد می­شود. در شرایط کمبود آب آبیاری، پیشنهاد می­شود از دو مقدار ۱۵۰ و ۲۶۴ میلی­متر استفاده شود.