نقش آبیاری نوین بر بهره وری و کارآیی تولید انگورکاران استان خراسان رضوی

از دیرباز مصرف آب در بخش کشاورزی، به عنوان بزرگ ترین متقاضی آب ذهن خیلی از دست اندکاران حوزه­های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به خود مشغول کرده است. پژوهش در این زمینه بلاخص مسائل پیرامون بهره­وری و کارآیی آب از اهمیت ویژه­ای برخواردار است. یکی از اهداف مهم آبیاری نوین، افزایش کارآیی و بهبود بهره­وری آب است. از طرفی رشد فزاینده جمعیت جهان و محدودیت منابع، ضرورت و اهمیت بذل توجه بیشتر به ارتقای بهره­وری عوامل تولید در فرایند توسعه را بیش از پیش آشکار ساخته است و بسیاری از کشورها از رهگذر این امر به توفیقات قابل ملاحظه­ای دست یافته­اند. بنابراین اندازه­گیری کارآیی و بهره­وری و چگونگی تخصیص نهاده­های کشاورزی بلاخص آب در بهره­بردارانی که از آبیاری نوین و سنتی استفاده می­کنند، از جمله اهداف این پژوهش است. آمار و اطلاعات لازم به وسیله ۸۹ پرسشنامه از طریق انگورکاران استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۱ تکمیل و جمع­آوری شد. برای محاسبه بهره­وری عوامل تولید و کارآیی فنی، به ترتیب از روش برآورد تابع تولید و روش حداکثر راستنمایی استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که متوسط کارآیی فنی بهره­بردارانی که از آبیاری نوین استفاده کرده­اند  ۸۱ درصد و گروهی که از آبیاری سنتی استفاده کرده­اند  ۵۹ درصد بوده است. از لحاظ آماری نیز اختلافی معنی­دار بین دو گروه مشاهده شد. همچنین بهره­وری عوامل تولید در گروه اول بیشتر بوده و به طور کلی این گروه در استفاده از نهاده­ها منطقی­تر عمل کرده­اند. لازم به ذکر است در نهایت، الگوی مطلوب و بهینه مصرف که تلفیقی از تجربه کشاورز و دانش رسمی مروجان و محققان می­باشد، از کشاورزان کارا استخراج و به کشاورزان ناکارا ترویج می شود.