واکاوی نام آوایی در قرآن کریم با تکیه بر نظریه اشتقاق ابن جنی: مطالعه موردی ترکیب آواهای «ح، ل، م»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 317

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LRR-11-3_002

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1400

چکیده مقاله:

زبان ابزار اصلی ارتباط انسان­هاست. الفاظ یک زبان علامتی بیش نیستند و بر اساس روابطی که بین این علائم (دال) و معنی (مدلول) برقرار است، معنایی را می­رسانند. مسلما در ایجاد این ارتباط آواها نقش اساسی دارند و نشانه­هایی برای فهم بهتر مقصود گوینده هستند. به ادعای ابن ­­جنی زبان­شناس (متوفی ۳۹۲ق) آوا دلالتی ذاتی بر معنی دارد، پدیده­ای که به «نام­آوایی» معروف است. قرآن کریم به­منزله نمونه والای سخن در ابلاغ پیام خود از این ویژگی زبانی و آواهای القاگر که آهنگ آن­ها معنای خاصی را در ذهن تداعی می­کند، بهره گرفته است. هدف از این پژوهش، تحلیل ارتباط معنایی مشتقات برگرفته از آواهای «ح، ل، م» بر پایه نظریه ابن ­جنی و تبیین تناسب معنایی واژگانی آواها از رهگذر توصیفی تحلیلی است. از یافته­های این پژوهش می­توان به اعجاز معنوی آوا در تفهیم مخاطب همراه با اعجاز کمینه­گویی آن در تجسیم مفاهیم انتزاعی با کم­ترین صوت اشاره کرد؛ زیرا مشتقات با واج­های یکسان، معانی مرتبطی دارند؛ مثلا تمام ترکیب­های متفاوت «ح، ل، م» معنی حرارت پنهان، لطافت، بست و قوت را می­رسانند.    

کلیدواژه ها:

Keywords: the Holy Quran ، phonetic semantics ، Onomatopoeia ، derivation ، Ibne Jani ، واژه­های کلیدی: قرآن کریم ، معناشناسی آوایی ، نام­آوا (صدامعنا) ، اشتقاق ، ابن­جنی.

نویسندگان

رویا اسماعیلیان

PhD student in Arabic Language and Literature, Kashan University, Kashan, Iran

عباس اقبالی

Faculty member, Associate Professor of Arabic Language and Literature, Kashan University, Kashan, Iran

علی بشیری

Faculty member, Associate Professor of Arabic Language and Literature, Kashan University, Kashan, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • • The Holy Quran• Abbas, H. (۱۹۹۸). Characteristics of Arabic ...
  • • Abdullah, M. (۲۰۰۸). The Linguistic Sound and its Implications ...
  • • Abd al-Tawab, R. (۱۳۶۷). Topics in Jurisprudence and Arabic ...
  • • Al-Daya, F. (۱۹۹۶). Arabic Semantics. Damascus: al-Fikr House. [In ...
  • • Al-Farahidi, Kh. (۱۴۱۰). The Book of Al-Ain. Qom: Hijrat. ...
  • • Al-Karmali,A. (۱۹۳۸). The Emergence and Growth of Arabic Language. ...
  • • Al-Khouli, M. (۱۹۸۷). Linguistic Voices. Riyadh: Al-Khariji School. [In ...
  • • Al-Mazani, A. (۱۹۹۰). Poetry, its Goals and Means. Beirut: ...
  • • Al-Saghir, M. (۱۴۲۰). The Verbal Voice in the Qur'an. ...
  • • Al-Saleh, S. (۱۹۷۰). Studies in Philology. Beirut: Alam House. ...
  • • Al-Tabarsi, F. (۱۹۹۳). The Interpretation of the Qur'an. Tehran: ...
  • • Al-Tabataba'i, S. (۱۴۱۷). Libra in the Interpretation of the ...
  • • Al-Zarqali, Kh. (۱۹۷۲). Celebrities. Cairo: The Science House. [In ...
  • • Amiri, J. (۲۰۰۷). “An approach to aspects of the ...
  • • Anis, I. (۱۹۸۴). The Signifier of Words. Cairo: The ...
  • • Anvari, H. & Ahmadi Givi, H. (۲۰۰۷). Persian Grammer. ...
  • • Anvari, H. (۱۹۷۵). Linguistic Voices. Cairo: The Anglo-Egyption library. ...
  • • Askari, A. (۱۴۰۰). Differences in Language. Beirut: Al Afaq ...
  • • Azadi, P & Nikkhah, S. (۲۰۱۸) “Stylistics of surah ...
  • • Babaei, A. A. (۲۰۰۳). Selected Sample Interpretation. Tehran: Islamic ...
  • • Boroujerdi, S. M. I. (۱۹۸۷). Comprehensive Interpretation. Tehran: Sadr. ...
  • • Bint Al-Shatai, A. (۱۴۲۵). The Explanatory Interpretation of the ...
  • • Darvish, M. et. al. (۲۰۱۲). “Quranic Sounds and Miraculous-Semantic ...
  • • Fallah, I. & Shafi'ipour, S. (۲۰۱۵). “Application of phonetic ...
  • • Farkhondeh, P. (۱۹۹۹). “The background of derivation from the ...
  • • Haghshenas, A.M. (۲۰۰۹). Phonetics. Tehran: Agah. [In Persian] ...
  • • Hajikhani, A. et. al. (۲۰۱۶). “The etymology of the ...
  • • Hassan Hassan Jabal, M. (۱۴۲۶). Scientific and Theoretical Research. ...
  • • Heidari, M. (۲۰۱۵). “Semiotics of Mowlana's letters of attitude”. ...
  • • Hosseini, M. Z. (۱۹۸۷). An Introduction to Public Linguistics. ...
  • • Hosseini, S. Sh. (۲۰۱۶). “Sound in the Brotherhood's Poetry”. ...
  • • Ibn al-Jazri, M. (Undated). Publishing in the Ten Readers. ...
  • • Ibn Darid, A. (۱۹۹۹). Derivation. Cairo: Al-Khanji School. [In ...
  • • Ibn Fars, A. (۲۰۲۰). The Dictionary of the Comparison ...
  • • Ibn Jani, A. (۱۹۵۶). Properties, Research by Mohammad Ali ...
  • • Ibn Manzoor, M. (۱۴۱۴). Arabic Language. Beirut: Sader House. ...
  • • Ibn Sina, A. (۱۹۶۹). The Causes of the Occurrence ...
  • • Jawaliqi, A. (۱۹۶۶) Al-Ma'rib. Tehran: Offset. [In Arabic] ...
  • • Jazayeri, N. (۲۰۰۱). Dictionary. Tehran: Mohammad Rezvaneh Al-Daya. [In ...
  • • Kashani, M. (۱۹۵۷). Interpretation of the Approach of the ...
  • • Khaghani, M. & Fazilat, F. (۲۰۱۴). “The meaning of ...
  • • Khoshmanesh, A. (۲۰۰۹). “Comparative derivative culture of Quranic words”. ...
  • • Mahyar, R. (۱۹۹۶). Arabic-Persian Alphabetic Culture. Tehran: Islamic. [In ...
  • • Mathews, P.( ۱۹۹۱). Morphology, ۲nd, ed, Cambridge, cup ...
  • • Mohammad Bashir, K. (۱۹۸۰). General Linguistics of Sounds. Cairo: ...
  • • Mohammadi, A. & Kamarkhani, M. (۲۰۱۴). “The Sound of ...
  • • Mo'meni, M. (۲۰۱۳). On the Meanings of the Letters. ...
  • • Mostafavi, H. (۱۹۸۱). Research on the Words of the ...
  • • Nikobakht, N. (۲۰۰۴). “Sounds and the theory of the ...
  • • Parcham, A. et. Al, (۲۰۱۰), “Semantics of Rahmat Rahimiyeh ...
  • • Perrin, L. (۱۹۹۴). On Poetry. Translated by Fatemeh Rakaei. ...
  • • Qabawa, F: (۲۰۰۱). The Linguistic Economy is in Singular ...
  • • Qadur, A: (۱۹۹۹). Entrance to the Jurisprudence of the ...
  • • Qaemi, M. & Samadi, M. (۲۰۱۱). “Investigation of the ...
  • • Qahramani, B & Jawari, M. (۲۰۱۶). “Verbal and artistic ...
  • • Qorashi, A: (۱۳۷۱). Quran Dictionary. Tehran: Islamic Library. [In ...
  • • Ragheb, A. (۱۴۱۲). The Individual in the Strange Qur'an. ...
  • • Rafi'i, M. (۱۴۲۱). The Miracle of the Qur'an and ...
  • • Rubens, R. E. (۱۹۹۷). A Summary of the History ...
  • • Sayyid Qutb, I. (۱۹۹۵). Artistic Depiction in the Qur’an. ...
  • • Sayadi, R. & Jafari, S. (۲۰۱۶). “Effects of Quranic ...
  • • Sayyid Qutb, I. (۲۰۰۳). Literary Criticism, its Origins and ...
  • • Shafiee Kadkani, M. R. (۱۹۹۱). Imagination in Persian poetry. ...
  • • Shamisa, C. (۲۰۰۲). A New Look at the Innovative ...
  • • Sibouyeh, A. (۱۹۶۷). The Book. Beirut: Global. [In Arabic] ...
  • • Sidi, S. & Abdi, Z. (۲۰۰۵). “The analysis of ...
  • • Sotoudehnia, M. R. (۱۹۹۹). A Comparative Study between Tajweed ...
  • • Suyuti, J. (۱۹۵۹). Florid in the Sciences of Words. ...
  • • Taleghani, S. M. (۱۹۸۳). A Ray of the Qur'an. ...
  • • Vahidian Kamyar, T. (۱۹۹۶). Persian Phonetic Dictionary. Mashhad: Ferdowsi ...
  • • Wellek, R. (۲۰۰۹). History of Literary Criticism. Translated by ...
  • • Yasov, A. (۲۰۰۹). Aesthetics of Quranic Words. Translated by ...
  • • Yule, G.( ۱۹۹۶). The Study of Language, Cambridge ...
  • • Zandi, B. (۲۰۰۶). Recitation of the Qur'an. Payame -Noor. ...
  • • Zare, A. et. al. (۲۰۱۲). “Sound Analysis of Sajjadieh's ...
  • • Zia Azari, Sh. et. al. (۲۰۱۹). “Proper processes in ...
  • سبک‌شناسی سورۀ واقعه براساس تحلیل زبانی [مقاله ژورنالی]
  • • ابن الجزری، محمد (بی تا). النشر فی القراءات العشر. ...
  • • ابن جنی، ابوالفتح عثمان (۱۹۵۶). الخصائص، تحقیق محمد علی ...
  • • ابن درید، ابوبکر( ۱۳۷۸ق). الاشتقاق. قاهره: مکتبه الخانجی ...
  • • ابن سینا، ابوعلی (۱۳۴۸). اسباب حدوث الحروف. ترجمه پرویز ...
  • • ابن فارس، ابو الحسین (۱۳۹۹). معجم مقاییس اللغه. دار ...
  • • ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴). لسان العرب . ...
  • • انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (۱۳۸۶). دستور زبان ...
  • • انیس، ابراهیم (۱۹۸۴). دلاله الالفاظ. القاهره: مکتبه الانجلو المصریه ...
  • • انیس، ابراهیم (۱۹۷۵). الاصوات اللغویه. القاهره: مکتبه الانجلو المصریه ...
  • • امیری، جهانگیر (۱۳۸۶). «رویکردی به جنبه هایی از زیبایی ...
  • • بابایی، احمدعلی ( ۱۳۸۲). برگزیده تفسیر نمونه. تهران: ...
  • • بنت الشاطئ، عائشه محمد علی عبد الرحمن (۱۴۲۵). التفسیر ...
  • معناشناسی رحمت رحیمیه در قرآن [مقاله ژورنالی]
  • • پرین، لارنس (۱۳۷۳). درباره شعر. ترجمه فاطمه راکعی. تهران: ...
  • • جزایری، نور الدین (۱۳۸۰). فروق اللغات. تهران: چاپ ...
  • • جوالیقی، ابومنصور ( ۱۹۶۶) المعرب. تهران: افست ...
  • • حاجی خانی، علی و همکاران (۱۳۹۵). «ریشه شناسی واژه ...
  • • حسن حسن جبل، محمد (۱۴۲۶). علم الاشتقاق نظریا و ...
  • • حسینی، سید شهاب الدین (۱۳۹۵). «صدامعنایی در شعر اخوان». ...
  • • حسینی، محمدضیاء (۱۳۶۶). درآمدی بر زبان شناسی همگانی. تهران: ...
  • • حق شناس، علی محمد (۱۳۸۸). آواشناسی. تهران: آگاه ...
  • • حیدری، مرتضی (۱۳۹۴). «نشانه شناسی نگرش های حروفی مولانا». ...
  • • خاقانی، محمد، یوسف فضیلت (۱۳۹۳). «دلالت آوایی در ...
  • • خوش منش، ابوالفضل (۱۳۸۸). «فرهنگ اشتقاقی تطبیقی واژگان قرآن». ...
  • • الخولی، محمد (۱۹۸۷). الاصوات اللغویه. ریاض: مکتبه الخریجی ...
  • • الدایه، فایز (۱۹۹۶). علم الدلاله العربیه. دمشق: دارالفکر ...
  • • درویشی، منصور و همکاران (۱۳۹۱). «آواهای قرآنی و تاثیرات ...
  • • راغب، الحسین بن محمد (۱۴۱۲). المفردات فی غریب القرآن. ...
  • • رافعی، مصطفی صادق (۱۴۲۱). اعجاز القرآن و البلاغه النبویه. ...
  • • روبنز، ر. ه (۱۹۹۷) موجز تاریخ علم اللغه (فی ...
  • • زارع، آفرین و همکاران (۱۳۹۱). «تحلیل آوایی صحیفه ...
  • • الزرکلی، خیر الدین (۱۹۷۲) الاعلام. قاهره: دارالعلم ...
  • • زندی، بهمن (۱۳۸۵). آواشناسی و تجوید قرآن. پیام نور ...
  • • ستوده نیا، محمد رضا (۱۳۷۸). بررسی تطبیقی میان تجوید ...
  • • سیبویه، ابو بشر عمر بن عثمان (۱۹۶۷). الکتاب. بیروت: ...
  • • سید قطب، ابراهیم (۱۹۹۵) التصویر الفنی فی القرآن. بیروت: ...
  • • سید قطب، ابراهیم (۲۰۰۳). النقد الادبی اصوله و مناهجه. ...
  • • سیدی، سید حسین و زهرا عبدی (۱۳۸۴). «التحلیل الموسیقی ...
  • • سیوطی، جلال الدین (۱۹۵۹). المزهر فی علوم اللغه. بیروت: ...
  • • شفیعی کدکنی، محمد رضا (۱۳۷۰). صور خیال در شعر ...
  • • شمیسا، سیروس (۱۳۸۱) نگاهی تازه به بدیع. تهران ...
  • • الصالح، صبحی (۱۹۷۰). دراسات فی فقه اللغه. بیروت: دارالعلم ...
  • • الصغیر، محمد حسین (۱۴۲۰). الصوت اللغوی فی القرآن. بیروت: ...
  • • صیادی، روح الله، صدیقه جعفری (۱۳۹۵). «جلوه های اقتصاد ...
  • • ضیاءآذری، شهریار و همکاران (۱۳۹۸) «فرایندهای واجی در قرآن». ...
  • • طالقانی، سیدمحمود (۱۳۶۲). پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی ...
  • • الطبرسی، فضل بن حسن ( ۱۳۷۲). مجمع البیان فی ...
  • • عباس، حسن (۱۹۹۸). خصائص الحروف العربیه و معانی ها. ...
  • • عبد الله، محمد فرید (۲۰۰۸). الصوت اللغوی و دلالاته ...
  • • عبد التواب، رمضان (۱۳۶۷). مباحثی در فقه اللغه و ...
  • • عسکری، ابو هلال (۱۴۰۰). الفروق فی اللغه. بیروت: دار ...
  • • العلایلی، عبدالله (۱۹۹۸). تهذیب المقدمه اللغویه. دمشق: دارالسوال ...
  • • الفراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰). کتاب العین. قم: هجرت ...
  • • فرخنده، پروانه (۱۳۷۸). پیشینه اشتقاق از دیدگاه دانشمندان مسلمان. ...
  • • فلاح، ابراهیم وشفیع پور، سجاد (۱۳۹۴). «کاربردشناسی نشانه های ...
  • • قائمی، مرتضی و مجید صمدی (۱۳۹۰). «بررسی چیدمان حروف ...
  • • قباوه، فخر الدین (۲۰۰۱). الاقتصاد اللغوی فی صیاغه المفرد. ...
  • • قدور، احمد محمد (۱۹۹۹). مدخل الی فقه اللغه العربیه. ...
  • • قرشی، علی اکبر (۱۳۷۱). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • • قهرمانی، بهاء الدین، محمد جاوری (۱۳۹۵). «اعجاز لفظی و ...
  • • کاشانی، ملافتح الله (۱۳۳۶). تفسیرمنهج الصادقین فی الزام المخالفین. ...
  • • الکرملی، انستاس ماری (۱۹۳۸). نشوء اللغه العربیه و نموها. ...
  • • المازنی، عبد القادر (۱۹۹۰). الشعر غایاته و وسائطه. بیروت: ...
  • • محمد بشر، کمال (۱۹۸۰). علم اللغه العام للاصوات. قاهره: ...
  • • محمدی، علی و ماندانا کمرخانی (۱۳۹۳). «صدامعنایی شعر گفتاری ...
  • • مصطفوی، حسن (۱۳۶۰). التحقیق فی الفاظ القرآن الکریم. ...
  • • مومنی، منصور (۱۳۹۲). درباره معانی حروف. تهران: مشکی ...
  • • مهیار، رضا (۱۳۷۵). فرهنگ ابجدی عربی فارسی . ...
  • • نیکوبخت، ناصر (۱۳۸۳). «صوت آواها و نظریه منشا زبان». ...
  • • وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۷۵). فرهنگ نام آوایی فارسی. مشهد: ...
  • • ولک، رنه (۱۳۸۸). تاریخ نقد ادبی. ترجمه سعید ارباب. ...
  • • یاسوف، احمد (۱۳۸۸). زیباشناسی واژگان قرآن. ترجمه سید حسین ...
  • نمایش کامل مراجع