بررسی جوامع بزرگ بی مهرگان آبزی بر اساس شاخص های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان

زمینه و هدف: در سال های اخیر احداث مزارع پرورش ماهیان سرد آبی در کنار رودخانه ها افزایش یافته و تخلیه پساب این مزارع بدون هیچ تصفیه ایی به زیستگاه های طبیعی می تواند آثار سو و مخربی به دنبال داشته باشد. از جمله مهم ترین جوامع حیاتی رودخانه ها، بزرگ بی مهرگان می باشند که قادرند به عنوان یک شاخص زیستی تغییرات کیفیت آب را نشان دهند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر پساب تصفیه نشده مزارع پرورش ماهی بر روی بزرگ بی مهرگان کف زی نهر زرین گل می باشد.روش بررسی: در مطالعه حاضر کیفیت آب با استفاده از شاخص های زیستی در رودخانه زرین گل، استان گلستان در فصل زمستان ۱۳۹۴ و بهار ۱۳۹۵ در ۴ ایستگاه و ماهیانه (در موقعیت های ورودی، خروجی و ۵۰۰ و ۱۰۰۰ متر پایین دست مزرعه پرورش ماهی) با نمونه برداری با سوربرسمپلر سطح ۰۹/۰ مترمربع در سه تکرار صورت گرفت. نمونه ها توسط فرمالین ۴% تثبیت و در آزمایشگاه جداسازی، شناسایی و شمارش گردید.یافته ها: افزایش فعالیت های انسانی از جمله وجود مزارع پرورش ماهی در این منطقه می تواند موجب آلودگی آب های سطحی این رودخانه شده است. در مجموع ۲۱۷۹ نمونه از بزرگ بی مهرگان کف زی شناسایی شدند که به ۳۵ جنس، ۲۸ خانواده و ۹ راسته تعلق داشتند. فراوانی این موجودات به ترتیب مربوط به راسته Diptera با ۹/۴۶ درصد، Ephemeroptera با ۷/۲۷ درصد، Trichoptera با ۹/۱۶ درصد و Lmbricida با ۳۱/۲ درصد و بقیه ۱۹/۶ درصد بوده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شاخص های شانون، تشابه توزیع، TBI، IBI و IRWQISC نشانگر مناسب بودن برای ارزیابی کیفت آب در ایستگاه های مطالعاتی می باشد. به طور کلی، کیفیت آب در محدوده مطالعاتی به جز ایستگاه ۲ (بعد استخر پرورش ماهی) بر اساس شاخص های محاسباتی مطلوب ارزیابی گردید که بیانگر لزوم اعمال مدیریتی مناسب به منظور بهبود کیفیت آب این منطقه می باشد.