ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از روش های مقدار آنتروپی وزنی مشترک (EWOV) و تحلیل مجموعه های جفت شده (SPA) (مطالعه موردی، دشت سرایان)

زمینه و هدف: با افزایش فعالیت­های انسانی، شدت فشارهای وارده بر منابع آب زیرزمینی افزایش یافته است. از آن جا سفره های زیرزمینی تامین­کننده بخش اعظم مصارف آب شرب می باشند، ارزیابی صحیح این منابع ضروری توجه است. با توجه به عدم دقت بازه های استاندارد کیفی، ارایه روشی که منجر به نتایج قابل اطمینان گردد، می­تواند با ارزش باشد. لذا در این مطالعه دو رویکرد مقدار آنتروپی وزن مشترک (EWOV)[۱] و تحلیل مجموعه­های جفت شده (SPA)[۲] جهت ارزیابی کیفی آبخوان با استفاده از مفاهیم فازی و تئوری آنتروپی پیشنهاد گردید. روش بررسی: جهت ارزیابی کیفی سفره آب زیرزمینی بر مبنای دو رویکرد پیشنهادی بدین صورت عمل گردید که در روش EWOV برمبنای بازه­بندی کیفی قطعی و فاصله اقلیدسی هر پارامتر از مقدار استاندارد خود، رتبه کیفی نمونه ها تعیین می شود. در روش SPA براساس بازه­های فازی هر پارامتر، نمونه ها مورد ارزیابی قرار می گیرند. جهت بررسی کارایی این دو رویکرد، از ۲۱ نمونه کیفی مرتبط با دشت سرایان استفاده گردید. یافته ها: با اجرای دو رویکرد پیشنهادی و استخراج نتایج رده­بندی کیفی نمونه­ها می­توان دریافت که در دوره، تر با استفاده از روش EWOV، ۴۲ درصد نمونه در رده متوسط قرار گرفته اند. با اعمال عدم قطعیت در رده های کیفی، این میزان درصد از نمونه های پایش شده دارای رده کیفی قابل قبول می باشند. بررسی رده کیفی نمونه­ها با توجه به موقعیت مکانی آن­ها در سطح دشت حاکی از هماهنگی نتایج روش SPA با شرایط طبیعی حاکم بر آبخوان می باشد. نتایج روش SPA نشان می­دهد که بخش­های شمال غربی، شمال و میانه دشت از کیفیت خوب و قابل قبولی جهت مصرف شرب برخوردار بوده و ۴۲ و ۷۴ درصد نمونه­ها به ترتیب در فصول تر و خشک در رده کیفی قابل قبول و قابل قبول تا متوسط جهت مصرف شرب قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: مقایسه نتایج دو روش SPA و EWOV نشان دهنده دقت مناسب درجه کیفی ارایه شده توسط روش SPA و منطبق بودن آن با خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان (همانند نمونه های شماره ۱۵P و ۱۱P) بوده و به عنوان روش برتر در ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی توصیه می­شود. ۳- Entropy Weighted Osculating Value ۴- Set Pair Analysis