بررسی پرتوزایی محیطی در خاک های مرزی منطقه هویزه

زمینه و هدف: هسته­های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، سنگ و هوا وجود دارند و همه انسان­ها در معرض تابش­های هسته­ای قرار دارند. برخی از فعالیت­های بشری مانند استفاده از سلاح­های حاوی اورانیوم ضعیف شده در جنگ­ها و یا سوانح هسته­ای باعث افزایش پرتوزایی محیطی می­شوند.  با توجه به نزدیکی هویزه به مناطق جنگی کشور عراق، مطالعه پرتوزایی خاک این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش ۱۰ نمونه خاک از منطقه هویزه در نزدیکی مرز عراق مورد مطالعه قرار گرفتند. فعالیت ویژه هسته­های پرتوزا با روش بیناب­نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی(HPGe) مدل GCD۳۰۱۹۵ با بازدهی نسبی ۳۰% تعیین گردید. مقدار فعالیت معادل رادیوم، شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی و کمیت­های دزسنجی و همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین مقادیر رادیوم، توریوم وپتاسیم محاسبه شد. یافته­ها: مقادیرمیانگین فعالیت ویژه هسته­های۲۳۸U  ،۲۲۶Ra ، ۲۳۲Th ،۴۰Kو ۱۳۷Cs در نمونه­های خاک مورد مطالعه به ترتیب ۰۹/۳۴، ۹۶/۳۴، ۸۴/۳۴، ۶۸/۳۸۴ و ۶۴/۵ برحسب Bqkg-۱  بدست آمد. مقادیر Hinو Hextدر نمونه­ها به ترتیب از ۳۷/۰تا ۴۹/۰ و ۲۵/۰ تا۳۷/۰ تغییر می­کند. ضریب همبستگی پیرسون بین تغییرات  ۲۲۶Ra و ۲۳۲Th  برابر ۵۹/۰  به­دست آمد که همبستگی متوسطی را نشان می­دهد. بحث و نتیجه گیری: مقدار میانگین Raeq درنمونه­های مورد مطالعه  Bqkg-۱ ۳۹/۱۱۴ به دست آمد که از مقدار میانگین جهانی    (Bqkg-۱۶۹/۱۳۱)  کم­تر است.همه کمیت­های رادیولوژیکی نمونه­ها درسطح مجاز می­باشند و نزدیک به میانگین جهانی است. آثاری از اورانیوم ضعیف شده  در این منطقه مشاهده نگردید.