بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 174
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ESTJ-19-5_043
تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1400
چکیده مقاله:
زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در ۱۴ کشور پراکنش دارد که حداقل در ۱۲ کشور به حضور دام به عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه ماهوری یکی از بهترین زیستگاه های آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دام های روستاییان و عشایر از مهم ترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدل سازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و ۱۴ متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دام های منطقه نیز از نقاط حضور دام و ۹ متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدل سازی به روش تجزیه و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرم افزار بایومپر انجام گرفت. یافته ها: آهوان و دام ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دام های منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ های پوشش گیاهی Astragalus spp.–Amygdalus scoparia – Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (۸/۰R=) و زمستان (۶۵/۰R=) همبستگی وجود دارد (۰۵/۰>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (۰۵/۱) به زمستان (۴۸/۱) باریک می شود. درحالی که آشیان اکولوژیک دام ها از پاییز (۹۲۷/۰) به زمستان (۸۳۶/۰) وسیع تر می گردد. نتایج نشان می دهد فشار ناشی از ورود دام های روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تاثیرگذار بوده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پیمان کرمی
کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، همدان، ایران.
یحیی اسماعیل پور
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.
مظفر شریفی
استاد گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :