شیوه نقد در تذکره الشعرای دولتشاه سمرقندی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 261

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HLIT-7-2_008

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1400

چکیده مقاله:

موضوع مقاله حاضر بررسی چگونگی شیوه های نقد و داوری دولتشاه سمرقندی در تذکره الشعرای اوست. از آن جا که نقد ادبی در هر عصری با سطح آگاهی و فرهنگ جامعه و طرز تلقی مردم آن روزگار هم خوانی دارد، دولتشاه به مثابه نماینده ناقدان عصر خود، به گرد کردن دیدگاه ها و داوری های مختلف ناقدان پرداخته و در نهایت دایره بسته نقد کلی و ذوقی آن روزگار را ترسیم کرده است. در این نوشته کوتاه خواهیم دید که تذکره دولتشاه به رغم خطاهای بسیارش، یکی از منابع اصلی و حتی منحصر به فرد برای نقد شعر در روزگار مولف بوده است. ولی بحث درباره تمام نکته هایی که او به آن ها اشاراتی کلی کرده، از حوصله این نوشته بیرون است و مجال فراخ تری می طلبد. بنابراین کوشیده ایم محورهای اصلی کار دولتشاه را در نقد شعر، شناسایی و دسته بندی کنیم. در این طرح ابتدا تذکره الشعرای دولتشاه را به اجمال معرفی و طرز تلقی او را از شعر نشان داده و نقش دربارها را در پرورش شاعران و تولید شعر خوب بررسی کرده ایم. از آن پس کلی گویی و نقد ذوقی او را که در موازنه شاعران و تتبع و تقلید آنان مطرح شده، آورده و گفته ایم که جریان عمده نقد در این اثر، نقد بلاغی و گونه ای از صورتگرایی است. در انتهای مقاله نگاهی گذرا افکنده ایم به رابطه نقد و سیاست های حاکم و سرانجام این نوشته را با بررسی اجمالی پیوند تاریخ و ادبیات به پایان برده ایم.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

تورج عقدایی

دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • -آرین پور، یحیی،۱۳۷۴، از نیما تا روزگار ما، چاپ اول،تهران، ...
  • اصیل،حجت الله، ۱۳۷۶، فرهنگنامه ادبی فارسی، ج۲، چاپ اول، تهران، ...
  • ایوتادیه، ژان، ۱۳۷۸، نقد ادبی در قرن بیستم، مترجم مهشید ...
  • بهار،محمد تقی،۲۵۳۵،سبک شناسی،ج۳، چاپ چهارم، تهران، کتاب های پرستو،، ۱۳۷۱، ...
  • جامی، عبدالرحمن، ۱۳۶۷، بهارستان، به تصحیح اسماعیل حاکمی، چاپ اول، ...
  • حمیدیان، سعید، ۱۳۸۳، سعدی در غزل، چاپ اول، تهران، نشر ...
  • دولتشاه سمرقندی، ۱۳۶۶، تذکره الشعرا، چاپ دوم، تهران، انتشارات پدیده ...
  • دیچز، دیوید، ۱۳۶۶، شیوه های نقد ادبی،مترجمان محمد تقی صدقیانی ...
  • راود راد، اعظم، ۱۳۸۲، نظریه های جامعه شناسی هنر و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، ۱۳۶۱، نقد ادبی، ج۱، چاپ سوم، تهران، ...
  • شفیعی کدکنی، محمد رضا، ۱۳۸۳، منطق الطیر، چاپ اول، تهران، ...
  • شوکینگ، لوین ل، ۱۳۷۳، جامعه شناسی ذوق ادبی، ترجمه فریدون ...
  • صفا،ذبیح الله، ۱۳۶۳، تاریخ ادبیات در ایران، مجلدات۲،۴۳، چاپ دوم، ...
  • فتوحی، محمود، ۱۳۹۱، سبک شناسی، چاپ اول، تهران، انتشارات سخن. ...
  • ……، …..، ۱۳۸۶، تذکره نویسی، در دانشنامه زبان و ادب ...
  • فرشیدورد، خسرو، ۱۳۶۳، درباره ادبیات و نقد ادبی، ج۱، چاپ ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان، ۱۳۶۹، سخن و سخنوران، چاپ چهارم، تهران، ...
  • گرین، کیت و لبیهان، جیل، ۱۳۸۳، درسنامه نظریه و نقد ...
  • محبتی، مهدی، ۱۳۸۸، از معنا تا صورت، چاپ اول، تهران، ...
  • موحد، ضیا،۱۳۸۷، سعدی، چاپ سوم، تهران، انتشارات طرح نو ...
  • نظامی، عروضی، احمدبن عمر بن علی، ۱۳۴۶، چهار مقاله، به ...
  • نعمانی هندی، شبلی، ۱۳۶۳، شعر المعجم، مترجم سید محمد تقی ...
  • وطواط، رشید الدین، ۱۳۶۲، حدائق السحر فی دقایق الشعر، بی ...
  • ولک، رنه و وارن، آوستن، ۱۳۷۳، نظریه ادبیات، مترجمان ضیا ...
  • هاوکس، ترنس، ۱۳۷۷، استعاره، مترجم فرزانه ظاهری، چاپ اول، تهران، ...
  • نمایش کامل مراجع