رهیافتی به مفهوم زندگی در اشعار نیما (بر اساس نظریه دریافت)

زندگی، از آن مفاهیمی است که در هیچ دوره ای از شعر جهان غایب نبوده و نیست. شاعران وقتی از زندگی حرف می زنند، دغدغه ها، آرزوها و زیرساخت های ذهن بشر را منعکس می کنند؛ به همین دلیل شعر آنها آینه تمام نمای زندگی و دلشوره های انسانی است. نیما، از آن شاعرانی است که زندگی را از صافی ذهن خود عبور می دهد و آنچه در شعرش رخ می نماید، آمیخته ای از زندگی بیرونی، عاطفه، تخیل ، اندیشه و روان جمعی است که منجر به کشف ابعاد زندگی می شود. خوانش نیما، با توجه به نظریه دریافت، این حسن را دارد که ابعاد گوناگون و پنهان شعر او را آشکار می کند. در شعر نیما، «بیم»، «امید»، «یاس»، «تلاش»، «مرگ» و «حرکت» در کنار هم مفهوم زندگی را شکل می دهند و این مفاهیم در کنار عناصر طبیعت که شاعر آنها را از محیط خود وام می گیرد، نوع نگرش او به جهان زیست (Lebenswelt) خود را نشان می دهد. نظریه دریافت، قرائت خواننده در متن را به رسمیت می شناسد و این کمک می کند شعر نیما گستردگی خود را با مولفه های فراگیرش به منصه ظهور برساند؛ چرا که در شعرش هم شرایط اجتماعی و فرهنگی را می بینیم و هم اشتراکاتی را که بشر در طول زندگی با آنها پیوند خورده است. در این مقاله، ابتدا، نظریه دریافت را به طور اجمال معرفی می کنیم و بعد از آن به بررسی نگاه نیما به زندگی در سه ساحت: نگاه اخلاقی, نگاه خیامی و نگاه رمز شناسانه می پردازیم.