بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهرها

مهاجرت روستا- شهری پدیده ای است که از یک سو به دلیل ماهیت پیچیده اش، مسئله ای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، جمعیتی و روانشناختی است و از سوی دیگر، نشان دهنده کارکرد نامناسب اقتصاد ملی در فراهم کردن امکانات لازم در کشور است. بدیهی است که نبود کنترل مهاجرت گسترده به شهر، مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی را برای شهرهای مقصد مهاجران و نیز روستاهای تخلیه شده ایجاد می کند و برای توسعه اشتغال و تولید در کشور، مفید نخواهد بود؛ بنابراین، ریشه یابی علل و عوامل پدید آورنده آن در جهت کاهش مهاجرت و به تبع آن کاهش مشکلات ناشی از آن، ضروری به نظر می رسد.در این پژوهش که با رویکرد تحلیلی - توصیفی انجام گرفته است؛ تلاش است با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی، به بررسی و تحلیل عوامل موثر بر مهاجرت روستائیان بپردازیم . نتایج تحقیق حاکی از آن است که مهاجرت فرایندی انتخابی است که با خصوصیات اقتصادی، اجتماعی، آموزشی و جمعیتی مشخص در افراد تاثیر می گذارد، و نفوذ نسبی عوامل اقتصادی و غیراقتصادی نه تنها ممکن است بین کشورها و مناطق، بلکه حتی در داخل مناطق و جمعیتهای جغرافیایی مشخص متفاوت باشد؛ لیکن عموما مکانیسم مهاجرت دارای نیرویی دوجانبه است و معلول جذب و دفع عوامل اقتصادی و اجتماعی است. امروزه توسعه شهرها و گسترش صنایع در رشته های گوناگون که خدمات مربوط به آنها را نیز پدید آورده، همچنین برقراری ابزار جدید و تکنیکهای نو تولید زراعی در روستاها، زمینه ای را فراهم نمود که از یک طرف نیاز شهر به نیروی انسانی بیشتر را مطرح و از طرف دیگر تمرکز بی حاصل و بی ثمر همین نیرو را در روستا پدید آورد. با بوجود آمدن چنین حالتی است که ما با مسئله مهاجرت روبرو خواهیم بود و حال اگر تعادلی بین این دو متغیر دفع از روستا و جذب در شهر بوجود نیاید، امر مسلم این است که با مشکلات فراوان هم در روستاها و بخش کشاورزی و هم در شهرها روبرو خواهیم شد و امروزه اغلب کشورهای جهان سوم از این شرایط و پیامدهای آن رنج می برند. لذا باید گفت عمدتا تفاوت در کارکردها، خدمات و زمینه های اشتغال و درآمد درشهر و روستا و تفاوتهای منطقه ای از جمله مهمترین علل مهاجرتهای روستا- شهری بوده که بدنبال آن گسترش بی رویهشهری به لحاظ فیزیکی و جمعیتی و نابسامانیهای اقتصادی، اجتماعی، ناشی از آن و همچنین گسترش محلات حاشیه نشینبخصوص در شهرهای بزرگ از جمله عمده ترین پیامدهای مهاجرتی بر شهرها می باشد.