تجددگرایی در ایران معاصر؛ مطالعه موردی: اندیشه میرزا ملکم خان ناظم الدوله

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 309

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_POLST-5-13_007

تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1400

چکیده مقاله:

چکیده نخستین رویارویی اندیشه گران ایرانی با تمدن غرب تقریبا در دوره قاجار اتفاق افتاد. احساس عقب ماندگی و ضعف فکری این اندیشه گران در برابر غرب، اولین رگه های شکل گیری تجددگرایی در ایران را ایجاد کرد. میرزا ملکم خان از مهم ترین نمایندگان تجددطلبی در ایران اسلامی است. ملکم خان اندیشه گری است که شالوده اندیشه و عمل معاصر را در کنار نخستین منورالفکران ایران بنیان نهاده است. برخی از نویسندگان و مورخان معاصر معتقدند که ملکم خان از لفافه اسلام و مسلمانی برای بیان تفکرات سکولاریستی و پیش برد منافع شخصی خود بهره برده است. سوال اصلی در این مقاله این است که چه شاخصه هایی در تفکرات جریان تجددگرا (ملکم خان به عنوان پیش گام این جریان) وجود دارد که باعث شده است این تفکر در جامعه ایرانی پذیرفته نشود؟ در ادامه، این فرضیه اثبات خواهد شد که در حقیقت تاریخ روشن فکری در ایران ذیل تمدن غرب تعریف می گردد و دیگر این که اگر پروتستانتیزم در غرب پدیده ای طبیعی و تاریخی در مقطعی خاص از تاریخ غرب است، پروتستانتیزم در ایران نه از روی طبیعت تفکر و روند تاریخ فکری خود، بلکه در برخورد و مواجهه با تمدن غرب آغاز شده و به طور طبیعی با مقاومت هایی از سوی روحانیت و مردم مواجه شده است.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: میرزا ملکم خان ، تجددطلبی ، تمدن غرب ، فراموش خانه ، اصلاح طلبی

نویسندگان

فرج الله علی قنبری

استادیار علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی

محمدرضا طاهریان

کارشناس ارشداندیشه سیاسی واحدعلوم وتحقیقات

امیر اعتمادی بزرگ

کارشناس ارشد علوم سیاسی، پژوهشگاه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآجدانی، لطف الله (۱۳۸۶). روشنفکران ایرانی در عصر مشروطیت، تهران: ...
  • آدمیت، فریدون (۱۳۴۰). فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت ایران، ...
  • آدمیت، فریدون (۱۳۵۱). اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالار، ...
  • اصیل، حجت الله (۱۳۷۶). زندگی و اندیشه های میرزا ملکم ...
  • اصیل، حجت الله (۱۳۸۸). رساله های میرزا ملکم خان ناظم ...
  • براون، ادوارد (۱۳۳۸). انقلاب ایران، ترجمه احمد پژوه، تهران: معرفت ...
  • بهار، محمدتقی (۱۳۶۹). سبک شناسی، ج ۳، تهران: امیرکبیر ...
  • بهنام، جمشید (۱۳۷۵). ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران: فرزان روز ...
  • حائری، عبدالهادی (۱۳۶۰). تشیع و مشروطیت در ایران، تهران: امیرکبیر ...
  • حائری، عبدالهادی (۱۳۷۸). نخستین رویارویی های اندیشه گران ایران با ...
  • دانش نامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، فرهنگ نامه ...
  • رائین، اسماعیل (۱۳۵۷). فراموش خانه و فراماسونری در ایران، تهران: ...
  • سایکس، سرپرسی (۱۳۳۵). تاریخ ایران، تهران: وزارت فرهنگ ...
  • صفایی، ابراهیم (۱۳۶۳). رهبران مشروطه، تهران: جاویدان ...
  • غنی نژاد، موسی (۱۳۷۷). تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر، ...
  • کتیرائی، محمود (۱۳۴۷). فراماسونری در ایران (از آغاز تا تشکیل ...
  • کسرائی، محمدسالار (۱۳۷۹). چالش سنت و مدرنیته در ایران، تهران: ...
  • الگار، حامد (۱۳۶۹). میرزا ملکم خان «پژوهشی در باب تجددخواهی ...
  • گروه تحقیقاتی اسلام (۱۳۸۴). مولفه های تجدد در ایران، تهران: ...
  • محمدزاده، حمید و حمید آراسلی (۱۳۴۲/۱۹۶۳). مجموعه الفبای جدید و ...
  • محمود، محمود (۱۳۵۲). تاریخ روابط ایران و انگلیس در قرن ...
  • محیط طباطبائی، محمد (۱۳۲۷). میرزا ملکم خان، مجموعه آثار، تهران: ...
  • مددپور، محمد (۱۳۸۷). سیر تفکر معاصر، ج ۲، تهران: سوره ...
  • مدنی، سیدجلال الدین (۱۳۶۱). تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج ۱، ...
  • ملک زاده، مهدی (۱۳۶۳). تاریخ انقلاب مشروطیت، تهران: علمی ...
  • ملک ساسانی، احمدخان (۱۳۴۶). سیاست گزاران دوره قاجار، تهران: طهوری ...
  • نصری، عبدالله (۱۳۸۶). رویارویی با تجدد، تهران: علم ...
  • نورایی، فرشته (۱۳۵۲). تحقیق در افکار میرزا ملکم خان ناظم ...
  • نمایش کامل مراجع