فرهنگ خوجالی – گده بی در قفقاز جنوبی و انتشار آن در شمال غرب ایران

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 326

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-12-3_010

تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1400

چکیده مقاله:

در ادبیات باستان شناسی جمهوری آذربایجان فرهنگی به نام فرهنگ خوجالی – گده بی شناخته شده که از لحاظ گاهنگاری در حوزه جغرافیایی قفقاز به عصر مفرغ متاخر و آهن قدیم و در شمال غرب ایران به عصر آهن I و II شامل می شود. این فرهنگ در ادبیات باستان شناسی علاوه بر نام خوجالی – گده بی به نام هایی مانند زاقافیای مرکزی، فرهنگ گنجه – قره باغ در جمهوری آذربایجان و در ارمنستان فرهنگ لچاشن – متسامور شناخته می شود. از آنجا که این فرهنگ برای اولین بار از منطقه خوجالی – گده بی (جمهوری) آذربایجان شناسایی شده به این نام معروف گشته است. بیشترین داده های باستان شناسی این فرهنگ از گورستان های بدون استقرار به دست آمده و مطالعه شده است. در این مقاله سعی خواهد شد شاخصه های اصلی این فرهنگ بصورت توصیفی-تحلیلی با استناد به داده های باستان شناسی و با رویکردی مقایسه ای به بحث و بررسی گذاشته شود. پرسش هایی ازقبیل اینکه، مهمترین شاخصه های باستان شناسی این فرهنگ در جغرافیای مورد مطالعه چیست؟ نقطه شکل گیری، منشاء و مسیر انتشار این فرهنگ چگونه تبیین میگردد؟ پاسخ به این مجهولات می تواند افق روشن و پیش زمینه ی مناسبی برای مطالعات این فرهنگ در شمال غرب ایران را فرهم سازد. از ویژگی­های اصلی این فرهنگ، استفاده از سفال­های خاکستری رنگ، تدفین های مختلف الشکل، داشتن نوع زندگی بصورت نیمه کوچرو، در گستره معنوی و مذهبی ساخت و بکارگیری معبد بوده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علی کریمی کیا

دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

رضا رضالو

استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آجورلو، بهرام، عسکرپور، وحید، (۱۳۹۱)، «سنت سفالگری ناحیه خداآفرین و ...
  • ایروانی قدیم، فرشید، (۱۳۸۹)، گزارش حفاری فصل اول کاوش باستانشناسی ...
  • ایروانی قدیم، فرشید، ممی زاده، سلیمان، (۱۳۹۱)، «گونه شناسی و ...
  • بخشعلی اف، ولی، مارو، کاترین، (۱۳۹۵)، باستان شناسی نخجوان؛ کاوش ...
  • دانتی، مایکل، (۱۳۹۶)، آذربایجان در گذر از عصر مفرغ به ...
  • کاظم پور، مهدی، عمرانی، بهروز، رضالو، رضا، (۱۳۹۱)، «نگرشی نو ...
  • کریمی کیا، علی، (۱۳۹۵)، «پژوهشی در فرهنگ خوجالی-گده بی در ...
  • طلایی، حسن، (۱۳۸۵)، عصر مفرغ ایران، چاپ اول، تهران، سمت ...
  • میرزایی، محمد، کاظمی، محمد، کریمی کیا، علی، (۱۳۹۳)، زیست محیط ...
  • نیکنامی، کمال الدین، کاظم پور، مهدی، (۱۳۹۰)، گزارش حفاری فصل ...
  • هژبری نوبری، علیرضا، (۱۳۸۶)، گزارش اولین فصل کاوش های باستان ...
  • یدالهی هفشجانی، عاطفه، بخشنده فرد، حمیدرضا، ایروانی قدیم، فرشید، (۱۳۹۵)، ...
  • Abibullayev, O.A. ۱۹۸۲, энеолит бронза на территории нахичеванской ACCP, элм, ...
  • Ajourloo, B, Askarpour, V, ۲۰۱۲, The pottery tradition of Khodaafarin ...
  • Atəşi Qədirova, N. ۲۰۱۴, Xocali - Gədəbəy Maddi Mədəniyyət Numunələri ...
  • Atəşi Qədirova, N. ۲۰۱۵, Azərbaycan Xocali - Gədəbəy Mədəniyyətinin Materyallari ...
  • Avetisyan, P. Badalyan, S. Smith, R.S. ۲۰۰۰, preliminary report on ...
  • Badalyan, R.S. Avetsiyan, P. S. ۲۰۰۷, Bronze and Iron Age ...
  • Badalyan, R. Smith, A.T. Lindsay, L. Avetisyan, P. ۲۰۰۸, Village, ...
  • Bahshaliyev, V. Marro, K. ۲۰۱۶, Nakhchivan Archeology; Excavations of the ...
  • Bahşeliyev, V. ۱۹۹۸, Nahҫivanda bir erken demir ҫagi nekropolu: Kolani, ...
  • Bəxşəliyev, V. ۲۰۰۲, Naxҫivanin Eekən Dəmir Dovru Mədəniyyəti, Elm ve ...
  • Bəxşəliyev, V. ۲۰۰۴, Naxҫivan Qədim Əkinҫi - Maldar Tayfalarinin Mənəvi ...
  • Baxshəliyev, V. ۱۹۹۷, Nahçivan arkeolojisi / The Arcaeology Of Nakhichevan, ...
  • Baxşəliyev, V. ۲۰۰۸. Naxçivanin Arxeoloji Abidələri. Baki: Elm ve Tehsil ...
  • Brown, B. ۱۹۵۱, Excavation in Azarbaijan, ۱۹۴۸, London, John Murrary ...
  • Burney, C. A. ۱۹۶۱, Excavations at Yanik Tepe, North-West Iran, ...
  • Burney, C. A. ۱۹۷۳, Excavations at HaftvanTepe ۱۹۷۱: Third-Preliminary Report, ...
  • Cəfərov, H.F. Cəfərova, D. H. ۲۰۱۵, Palidli Nekropolunda və Ətraf ...
  • Cəlilov, B.M. Axundova, N.Ə. Mirzoyeva, T.Ə. ۲۰۱۵, GÖYGÖL-GORANBOY Arxeoloji Ekspediyasinin ...
  • Danti, M. ۲۰۱۳, The late bronze and Early Iron age ...
  • Dayson, R. H. Muscarella, O. W. ۱۹۸۹, Construction the chronology ...
  • Edwards, Michael. ۱۹۸۳. “Excavations in Azerbaijan (North-Western Iran) Haftavan, Period ...
  • Guliyeva, Z. ۲۰۱۴, Arpaçay vadisinin tunc dovru Arxeoloji Abidǝlǝri, Elm ...
  • Hamlin, C. ۱۹۷۴, The Early Second Millennium Ceramic Assemblage of ...
  • Hejbari Nobari, A, ۲۰۰۷, The report of the first chapter ...
  • Huseynov, F. ۲۰۰۷, excavation of sinig körpu kurgan burial, Point ...
  • Huseynova, M. Agayev, G. Ashurov, S. ۲۰۰۴, Long report excavation ...
  • Irvani Ghadim, F, ۲۰۱۰, Excavation report of the first chapter ...
  • Karimikiya, A. Fazeli Nashli, H. Huseynoglu Ashurov, S. Firouzmandi Shirejini, ...
  • Karimikiya, A. ۲۰۱۶, Research in the culture of Khojali-Gadabai in ...
  • Kazempour, M, Omrani, B, Rezaloo, R, ۲۰۱۲, A new approach ...
  • Kiani, L. Iravani ghadim, F. Ahmadi, H. ۲۰۱۶, About Armaments ...
  • Lippert, A. ۱۹۷۷. Kordlar Tepe. Iran. No: ۱۵. pp: ۱۷۴-۱۷۷ ...
  • Lindsay, I. Greene, A. ۲۰۱۳, Sovereignty, mobility, and political cartographies ...
  • Manyard, D. ۲۰۰۴, Borsunlu kurgan excavation, Point ۳۵۵ of Baku- ...
  • Mirzaei, M, Kazemi, M, Karimikiya, A, ۲۰۱۴, Environment of Azerbaijan ...
  • Museyibli, N. Jalilov, B. Agayev, G. ۲۰۰۷, excavation of Asrikchai ...
  • Museyibli, N. Axundova, Q. ۲۰۱۳, Xocali - Gədəbəy Mədəniyyəti Keramikasinin ...
  • Muscarella, O. ۱۹۷۴, The Iron Age at Dinkha Tepe Iran, ...
  • Nəcəfov Nadir oğlu, Ṣ. ۲۰۰۸, Zǝyǝmçay hozǝsinin son tunc—ilk dǝmir ...
  • Nəcəfov Nadir oğlu, Ṣ. Əsədov, V.A., ۲۰۱۰, Qaziqulu nekropolunun qəbir ...
  • Nəcəfov Nadir oğlu, Ṣ. ۲۰۱۲, Qaziqulu nekropolunun qəbir abidələri və ...
  • Nəcəfov, Ṣ. N., Hϋseynov, M. M., Həsənsu nekropolunun qəbir abidələri ...
  • Nəcəfov, Ṣ. Huseynov, M. ۲۰۱۲, Bozalganli yaşayiş yerinde Arxeoloji tədgigatin ...
  • Niknami, K, Kazempour, M, ۲۰۱۱, Excavation report of the first ...
  • Nutiziario, ۲۰۰۵, Armenian – Italian Archaeological expedition. Field season, SMEA: ...
  • Novruzlu, Ə. I., Baxşəliyev, V. ۱۹۹۳, Culfa bolgəsinin arxeoloji abidələri, ...
  • Seyidov, A. ۲۰۰۳, Naxçivan e.ә. VII-II Minilliklǝrdǝ, Baki, Elm ...
  • Talaei, Hassan, ۲۰۰۶, Bronze Age of Iran, Tehran, Samt, [in ...
  • Əliyev, V.H., Seyidov, M. M., ۱۹۷۸, II Kultəpədə ۱۹۷۸-ci ildə ...
  • نمایش کامل مراجع