مطالعه جایگاه ایزدبانوی آناهیتا در نقوش ایوان موزائیک بیشاپور؛ و پیشنهادی برای دوره ساخت تزئینات
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 3
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 217
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-12-3_011
تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1400
چکیده مقاله:
شهر بیشاپور به سبب تاریخ مکتوب شهرسازی یکی از نمونههای ارزشمند دوران ساسانی است. از این شهر تاکنون آثار و ابنیه ارزشمندی از جمله معبد آناهیتا، تالار چلیپا، ایوانهای دوگانه شرقی و غربی و تزئینات وابسته مانند گچبری و موزائیک بدست آمده است. ایوان موزائیک شرقی یکی از عناصر مکشوفه و مهم ارگ شاهی بیشاپور است که در مجاورت تالار چلیپا، معبد آناهیتا و کاخ والرین ساخته شده و بیشترین و سالم ترین موزائیک ها از آن بدست آمده است. هنر نقش اندازی با موزائیک تا قبل از این در ایران بی سابقه بوده و تصور می شود که به واسطه حضور اسیران رومی و پس از جنگ شاپور اول با والرین به هنر ایران راه یافته است. گیرشمن تا حدودی به توصیف نقوش موزائیکها و مقایسه آنها با دیگر نقوش در ظروف ساسانی پرداخته است. اما نادیده گرفته شدن برخی از جزئیات در نقوش و انتساب ساخت این تزئینات به اسیران رومی و به دستور شاپور اول موضوعی است که بررسی مجدد موزائیکها را ضروری میکند. لذا این مقاله در پی پاسخ دادن به این پرسش ها است که تصویرهای منقوش در موزائیک ها چه موضوعی را روایت می کنند و ساخت آنها به چه دوره ای بازمی گردد. در این مقاله که روشی توصیفی تاریخی دارد، نقوش ایوان موزائیک مطالعه و با دیگر نقوش باقی مانده از ایزدبانوی آناهیتا بر روی مسکوکات دوره ساسانی، حجاریها و مجسمههای کشف شده از عمارت اربابی حاجیآباد مقایسه می شوند. مطالعه نقوش موزائیک و مقایسه آنها با اطلاعات تاریخی و متون مذهبی دربر دارنده تفسیر جدیدی از موضوع تصویرشده توسط آنها است. مقایسه تصویر موزائیک ها با نقوش برجسته و ظروف ساسانی، نمایانگر اعطاء فر توسط ایزدبانوی آناهیتا است. مطالعه نقوش آناهیتا و مقایسه آنها با برخی نقش برجسته های ساسانی نشان می دهد که موزائیک ها با احتمال بسیار بالایی قابل انتساب به نرسه می باشند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهسا محمدقلی بیک
دانش آموخته کارشناسی ارشد مرمت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز
حمیدرضا جیحانی
دانشیار گروه معماری، دانشگاه کاشان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :