علامه طباطبائی، سروش و مجتهد شبستری گفتمان نوین هرمنونتیکی و تعین و تکثر معنایی قرآن

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 86

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJA-18-3_006

تاریخ نمایه سازی: 27 مهر 1400

چکیده مقاله:

گفتمان نوین هرمنوتیکی، مساله وحدت یا کثرت و نیز مساله تعین یا عدم تعین معنای متن را در کانون اندیشه های فلسفی پیرامون سرشت و سازوکار فهم و تفسیر متن نهاد. با در نظر داشتن این مسائل، در مقاله پیش رو سه رویکرد هرمنوتیکی به متن وحیانی در اندیشه معاصر ایران را تحلیل و بررسی خواهیم کرد و ضمن این تحلیل نسبت هرکدام از این رویکردها با گرایش های نوین هرمنوتیکی را برجسته خواهیم کرد. برای این منظور نخست نشان خواهیم داد که علامه طباطبائی اگرچه برای متن وحیانی معانی متعددی در نظر دارد، اما هریک از این معانی را متعین به قصد صاحب وحی می داند، از این رو مباحث تفسیری ایشان بیشتر با قصدگرایی و هرمنوتیک رمانتیک هم سو است. سپس اندیشه های هرمنوتیکی عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری را مطالعه و ارزیابی خواهیم کرد. سروش با مستقل دانستن معنای متن وحیانی از مراد ماتن با آموزه استقال معنایی در هرمنوتیک فلسفی همراه می شود. در این میان مجتهدشبستری از جهاتی به هرمنوتیک فلسفی و از جهاتی دیگر به هرمنوتیک رمانتیک گرایش دارد، چراکه از سویی در برخی از نوشته هایش از معنایی نهایی و نهفته در متن وحیانی می گوید و از دیگر سو امکان تفسیرهای متعدد و معتبر از قرآن را می پذیرد.

نویسندگان

اسماعیل قائدی

هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

اصغر واعظی

هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پاکتچی، احمد، مجموعه درس گفتارهایی درباره تاریخ تفسیر قرآن کریم، ...
  • سروش، عبدالکریم، قبض و بسط تئوریک شریعت: نظریه تکامل معرفت ...
  • ______،«صراط های مستقیم: سخنی در پلورالیسم دینی» در کیان، شماره ...
  • ______،«از سوی دیگر: پاسخ به ابهامات صراط های مستقیم» در ...
  • ______، «تفسیر متین متن» در کیان، ترجمه احمد نراقی، شماره ...
  • ______، «بسط تجربه نبوی» در کیان، شماره ۳۹، ص۳تا۱۷، ۱۳۷۶ ...
  • ______،«حقانیت، عقلانیت و هدایت: گفتگوی کیان با عبدالکریم سروش درباره ...
  • ______،«بسط بسط تجربه نبوی: گفتگوی بهاءالدین خرمشاهی و عبدالکریم ...
  • ______، «علامه طباطبائی در جامه یک متکلم و نسبت ایشان ...
  • ______، «صورتی بر بی صورتی: گفت وگوی عبدالکریم سروش با ...
  • صدرالمتالهین. صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، الحکمه المتعالیه فی الاسفار ...
  • ______، تفسیر قرآن، تصحیح محمد خاجوی، قم، بیدار، ۱۳۶۶ ...
  • ______، مفاتیح الغیب، صححه و قدم له محمد خاجوی، تهران، ...
  • طباطبائی. سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ۲، ...
  • ______، بدایه الحکمه، قم، موسسه النشر اسلامی، بی تا ...
  • ______، نهایه الحکمه، قم، موسسه النشر اسلامی، بی تا ...
  • ______،رساله الولایه، قم، الدراسات الاسلامیه، ۱۳۶۰ ...
  • ______، رسائل السبعه، تهران، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ...
  • ______، معنویت تشیع و ۲۲ مقاله دیگر، قم، تشیع، بی ...
  • ______، مباحثی در: وحی و قرآن، بی جا، بنیاد علوم ...
  • ______، شیعه: مذاکرات و مکاتبات با پرفسور هانری کربن، تهران، ...
  • ______، شیعه در اسلام، بی جا، دفتر انتشارات اسلامی وابسته ...
  • ______، قرآن در اسلام، مشهد، طلوع، بی تا ...
  • ______، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج۲، قم، موسسه انتشارات ...
  • کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ج۱، با همکاری سید حسین ...
  • ______، اسلام ایرانی: چشم اندازهای معنوی وفلسفی، ج۱، ترجمه انشاءالله ...
  • مجتهد شبستری. محمد، "معنای کلام وحیانی در نظر متالهان مسلمان" ...
  • ______،«متون دینی و هرمنوتیک» در نقد و نظر، شماره ۲، ...
  • ______،«فرآیند فهم متون» در نقد و نظر، شماره ۳ و ...
  • ______، تاملاتی در قرائت انسانی از دین، تهران، طرح نو، ...
  • ______، ایمان و آزادی، چ۵، تهران، طرح نو، ۱۳۸۴ ...
  • ______، نقدی بر قرائت رسمی از دین، چ۲، تهران، طرح ...
  • ______، هرمنوتیک، کتاب و سنت، چ۸، تهران، طرح نو، ۱۳۹۳ ...
  • مظفر، علامه محمدرضا، منطق، ترجمه و اضافات علی شیروانی، ج۱، ...
  • واعظی، احمد، نظریه تفسیر متن، قم، انتشارات پژوهشگاه حوزه و ...
  • هایدگر، مارتین، هستی و زمان٬ ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران، نشر ...
  • Algar. Hamid, “Allama Sayyid Muhammad Husayn Tabtab’i: Philosopher, Exegetic andGnostic” ...
  • Ayoub. Mahmoud. M, “The Speaking Qur’an and the Silent Qur’an” ...
  • Campanini. Massimo, Qur’an: Modern Muslim Interpretations, Translated by Caroline Higgitt, ...
  • Dabashi. Hamid, Islamic Liberation Theology: Resisting the Empire, London and ...
  • Dilthey.Wilhelm, "The Hermeneutics of the Human Sciences" in Mueller-Vollmer. Kurt, ...
  • Gadamer. Hans. Georg, Philosophical Hermeneutics, translated and edited by David. ...
  • Linge, California: University of California Press. ۱۹۷۶ ...
  • ______, Truth and Method, Translated and Revised by Joel Weinsheimer ...
  • Marshal, New York: Continuum Publishing Group, ۲۰۰۴ ...
  • ______, The Gadamer Reader, Translated and Edited by Richard E. ...
  • Mueller-Vollmer. Kurt, "Introduction" to The Hermeneutics Reader, New York:Continuum International ...
  • Schleiermacher. Freidrich. D.E, Hermeneutics and Criticism and other Writing, Translatedand ...
  • Vahdat. Farzin, “Post-revolutionary Islamic Modernity in Iran: the Intersubjective Hermeneutics ...
  • منابع اینترنتیسروش، عبدالکریم، ۱۲ بهمن ۱۳۹۴،«بازخوانی مبانی دینی در گفتگو ...
  • مجتهد شبستری، محمد، ۲۵خرداد۱۳۹۶، «شما قرآن را چگونه به فهم ...
  • نمایش کامل مراجع