بررسی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‎های یولاف زراعی تحت شرایط دیم و آبی در شهرستان سرپل ذهاب

شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به شرایط دیم یکی از اهداف مهم اصلاحی در غلات از جمله یولاف زراعی است. بر این اساس، ۲۱ ژنوتیپ یولاف در آزمایشی بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط دیم و آبی در شهرستان سرپل ذهاب استان کرمانشاه در سال زراعی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنوع معنی­داری در بین ژنوتیپ­ها از نظر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک در هر دو شرایط آبی و دیم وجود دارد. تمامی صفات مورد اندازه­گیری به غیر از تعداد دانه در خوشه تحت شرایط دیم نسبت به شرایط آبی کاهش یافتند. نتایج تجزیه به عامل­ها دو عامل را شناسایی کرد که دلیل وجود همبستگی بین شاخص­های مورد مطالعه بودند. عامل اول پتانسیل تولید عملکرد و مقاومت به خشکی و عامل دوم تحمل به خشکی نام­گذاری شد. با استفاده از تجزیه خوشه­ای نیز ژنوتیپ­های سازگار و ناسازگار به شرایط دیم تفکیک شدند. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از شاخص­های تحمل و سایر نتایج، ژنوتیپ­های Potoroo، Brusher، Euro و Ufrgs۹۴۰۸۸۶-۴ به عنوان ژنوتیپ­های با عملکرد بالا در هر دو شرایط دیم و آبی و ژنوتیپ­های Nasta، Arnold، Kaloptt و ۱۳Zop۹۵ به عنوان ژنوتیپ­های با عملکرد پایین و ناسازگار به شرایط دیم شناخته شدند.