مقایسه رویکرد «جرم محور» فقه جزایی با رویکرد «بزهکار محور» و «بزه دیده محور» در حقوق کیفری

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 213

فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOSFI-7-2_004

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1400

چکیده مقاله:

همواره با تغییر نوع نگاه جامعه و به پیروی از آن، تحول نگرش اندیشمندان هر عصر به «پدیده جنایی»، قواعد و مقررات حقوق کیفری نیز تغییر کرده است و در همین راستا، حقوق کیفری تاکنون سه مرحله «جرم محوری» و «بزهکار محوری» و «بزه دیده محوری» را پشت سر گذاشته است. آنچه در کفه ترازوی عدالت ملاک تعیین مجازات یا واکنش مناسب نسبت به پدیده مجرمانه است، در آغاز، تعیین «وزن جرم ارتکابی» و سپس «سطح حالت خطرناک بزهکار» و بعد از آن «حقوق و نیازهای بزه دیدگان» بوده است. به نظر می رسد که بسیاری از پاسخ های فقه جزایی ما به دلیل امضایی و عرفی بودن، هم چنان مبتنی بر دیدگاه جرم محور عرف در عصر تشریع است و درکنار مجازات کردن، به لزوم فردی کردن این مجازات ها، متناسب با انواع حالات خطرناک بزهکاران و نیز به انواع حقوق و نیازهای بزه دیدگان توجه کافی نمی شود. این مقاله با نمایان کردن غلبه نگاه جرم محور فقه جزایی، لزوم توجه بیشتر به مقتضیات زمان و مکان و اندیشه های تخصصی حقوق کیفری، در راستای ترسیم سیاست کیفری سنجیده تر برای فقه جزایی نوین را گوشزد می کند، زیرا به نظر می رسد برخی از تحولات عرفی در حقوق کیفری از چنان مقبولیت و عمومیتی برخوردار شده است که ایستادگی دربرابر آن موجب بروز آسیب به مقبولیت و اعتبار فقه جزایی خواهد بود. باید به سیره عملی معصومینb در زمینه اصلاح و بازپروری بزهکاران و اهمیت دادن به حقوق و نیازهای قربانیان جرم توجه کرد و از ظرفیت بالای واکنش تعزیری برای تکمیل مجازات کنونی جنایات عمدی استفاده نمود.

نویسندگان

محمد بهروزیه

استادیار گروه حقوق، دانشگاه پیام نور تهران؛ رایانامه: behroozyeh@yahoo.com

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آنسل، مارک، (۱۳۷۵). دفاع اجتماعی. ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی ...
  • احمد ادریس، عوض. (۱۳۷۷). دیه. ترجمه علیرضا فیض. تهران: وزارت ...
  • بکاریا، سزار، (۱۳۸۰). رساله جرائم و مجازات ها. ترجمه محمدعلی ...
  • توجهی، عبدالعلی. (۱۳۸۳). اندیشه حمایت از بزه دیدگان و جایگاه ...
  • حر عاملی. (۱۴۱۴ق). وسایل الشیعه. چاپ دوم. قم: موسسه آل ...
  • حلبی، ابوصلاح. (۱۴۰۳ق). الکافی فی الفقه. اصفهان: مکتبه امیرالمومنینj ...
  • حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۵ق). مختلف الشیعه. قم: موسسه النشر ...
  • خمینی، روح الله. (۱۴۰۹ق). تحریر الوسیله. قم: دار الکتب الاسلامیه ...
  • خویی، ابوالقاسم. (۱۳۹۶ق). مبانی تکمله المنهاج. قم: دارالهادی ...
  • راب وایت؛ فیونا هینز. (۱۳۹۲). جرم و جرم شناسی. ترجمه ...
  • رایجیان اصلی، مهرداد. (۱۳۸۱ق). بزه دیده در فرایند کیفری. تهران: ...
  • رایجیان اصلی، مهرداد. (۱۳۸۴). بزه دیده شناسی حمایتی. تهران: دادگستر ...
  • زمخشری، محمودبن عمر. (۱۴۱۷ق). الفایق فی غریب الحدیث. بیروت: دار ...
  • زهر هوارد. (۱۳۸۳). کتاب کوچک عدالت ترمیمی. ترجمه حسین غلامی. ...
  • ژان پرادل. (۱۳۸۱). تاریخ اندیشه های کیفری. ترجمه علی حسین ...
  • ژرار لپز، ژینا فیلیزولا. (۱۳۷۹). کتاب کوچک عدالت ترمیمی. ترجمه ...
  • سماواتی پیروز، امیر. (۱۳۸۵). عدالت ترمیمی «تعدیل تدریجی عدالت کیفری ...
  • شهید اول. (بی تا). القواعد و الفوائد. قم: مکتبه المفید ...
  • شهید ثانی. (بی تا). الروضه البهیه. بیروت: دار العالم الاسلامی ...
  • شهید ثانی. (۱۴۱۶ ق). مسالک الافهام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه ...
  • طوسی، محمدبن حسن. (۱۳۸۷ق). المبسوط فی فقه الامامیه. (بی جا): ...
  • صادقی، محمدهادی. (۱۳۸۷). جرایم علیه اشخاص. تهران: بنیاد حقوقی میزان ...
  • صانعی، پرویز. (۱۳۸۱). حقوق و اجتماع. تهران: طرح نو ...
  • عباسی، مصطفی. (۱۳۸۲). افق های نوین عدالت ترمیمی: میانجی گری ...
  • فلچر، جورج پی. (۱۳۸۴). مفاهیم بنیادین حقوق کیفری. مشهد: دانشگاه ...
  • قاضی، ابن  البراج. (۱۴۱۱ق). جواهر الفقه. قم: جامعه المدرسین ...
  • قاضی، ابن  البراج. (۱۴۰۶ق). المهذب. قم: جامعه المدرسین ...
  • مارتین رایت و دیگران. (۱۳۸۳). عدالت ترمیمی: ارتقابخشیدن رویکرد بزه ...
  • مجلسی. (۱۴۰۳ق). بحار الانوار. بیروت: موسسه الوفاء ...
  • میری دلماس، مارتی. (۱۳۸۱). نظام های بزرگ سیاست جنایی. تهران: میزان ...
  • میرمحمد صادقی، حسین. (۱۳۹۲). جرایم علیه اشخاص. تهران: بنیاد حقوقی ...
  • نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ ژرار لپز؛ ژینا فیلیزولا. (۱۳۷۹). بزه ...
  • نجفی، حسن. (۱۳۶۷).جواهر الکلام. بیروت: دار الکتب الاسلامی ...
  • یوبو بروما. (۱۳۸۳). تردیدها درمورد صعود نقش بزه دیده در ...
  • karmen Andrew. (۱۹۹۶).Crime victims, An introduction to Victimology. john jay ...
  • Howard zehr and Harry mika.(۱۹۹۸). fundamental concepts of restorative justice, ...
  • نمایش کامل مراجع