بررسی زبان شناختی قرائت واژه «غرفه» در آیه «الا من اغترف غرفه بیده»+

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 215

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NRGS-4-2_001

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1400

چکیده مقاله:

درباره ی نحوه ی قرائت کلمه ی «غرفه» در آیه ی «فمن شرب منه فلیس منی و من لم یطعمه فانه منی الا من اغترف غرفه بیده» (بقره:۲۴۹) اختلاف وجود دارد. برخی آن را «غرفه» خوانده اند و برخی «غرفه». ابوعمرو معتقد است مقدار آبی که در دست است «غرفه» و آب درون ظرف «غرفه» نامیده می شود به همین سبب وی قرائت «غرفه» را اختیار می نماید و کسایی به اسلوب زبانشناختی آیه اشاره می کند و می گوید: اگر به جای فعل «اغترف»  فعل «غرف» بود من «غرفه» می خواندم. این موضوع نشان می دهد معانی واژگان و مباحث زبانشناختی در نحوه ی قرائت قراء اثر داشته است. پژوهش حاضر با واکاوی منابع لغوی، قرائی، تفسیری و روایی به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی معنای «غرفه» و «غرفه» پرداخته است. تحلیل منابع مذکور در بیان معنای این دو واژه، چگونگی ارتباط و تعامل لغت پژوهان و قاریان قرآن را نشان می دهد. لغت پژوهان ضمن بیان معنای این دو واژه اختلاف معنایی را که برای «غرفه» و «غرفه» ذکر شده است به یونس و فراء نسبت می دهند که یکی شاگرد ابوعمرو بصری و دیگری شاگرد کسایی است. بنابراین، این فرضیه تقویت می گردد که گاهی آراء لغت پژوهان متاثر از بیانات قاریان قرآن کریم است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد دلیل علمی و مستدل برای تایید یکی از وجوه قرائی وجود ندارد و دلایلی که مستند وجوه قرائی دانسته شده، قابل نقد است. روایات و سیاق آیه تنها معنای «غرفه» را روشن می نماید که به معنای مقداری آب است که در کف یک دست قرار می گیرد و در آیه ی شریفه با توجه به این که «اغتراف» در برابر «شرب» قرار گرفته است، دلالت بر یک بار نوشیدن نیز دارد

نویسندگان

زهرا قاسم نژاد

استادیارگروه علوم قرآن وفقه دانشکده الهیات ومعارف اسلامی دانشگاه شیراز

روح الله نصیری

استادیار دانشکده اهل بیت دانشگاه اصفهان--ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی ربیعه، عمر(بیتا)، دیوان عمرو بن ابی ربیعه، بیروت، ...
  • ابن ابی ربیعه، لبید( ۱۹۹۶م) ، دیوان لبید بن ابی ...
  • ابن جبر، مجاهد(بیتا)، تفسیر مجاهد، بی جا، بی نا ...
  • ابن جزری، محمد بن محمد(بیتا)، النشر فی القراءات العشر، تحقیق: ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی(۱۴۲۲ق)، زاد المسیر فی علم التفسیر، ...
  • ابن خالویه، حسین بن احمد(۱۴۲۱ق)، الحجه فی القراءات السبع، تحقیق: ...
  • ابن خلکان، شمسالدین(بیتا)، وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، تحقیق: ...
  • ابن درید، محمد بن حسن(۱۴۲۶ق)، جمهره اللغه، ترتیب و تصحیح: ...
  • ابن زنجله، عبدالرحمن بن محمد(۱۴۰۲ق)، حجه القراءات، بیروت: موسسه الرساله ...
  • ابن سکیت،یعقوب بن اسحاق(۱۹۷۰م)، اصلاح المنطق، تحقیق: احمد محمد شاکر ...
  • ابن سلیمان، مقاتل(بی تا)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار ...
  • ابن فارس، احمد(۱۴۲۰ق)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، ...
  • ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم(۱۳۹۸ق)، تفسیر غریبالقرآن، تحقیق: سید احمد ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر(بی تا)، البدایه و النهایه، اعداد ...
  • ابن مجاهد، ابوبکر احمد بن موسی(۱۹۸۸م)، السبعه فی القراءات، تحقیق: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(۲۰۰۵م)، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ...
  • ابن هشام، ابومحمد(۲۰۱۰)، اوضح المسالک االی الفیه ابن مالک، دمشق، ...
  • (۱۴۰۶ق)، مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب، تحقیق: مازن المبارک و ...
  • ابوهلال عسکری، حسن بن عبدالله(۱۴۲۱ق،)، معجم الفروق اللغویه، قم، موسسه ...
  • ازهری، ابومنصور(۱۹۶۷م)، تهذیب اللغه، تحقیق: عبدالسلام هارون، قاهره، دار العلم ...
  • ازهری، محمد بن احمد(۱۴۱۴ق)، معانی القراءات، تحقیق: عید مصطفی درویش ...
  • افندی، عبدالله(بی تا)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق: حسین ...
  • بحرانی، سید هاشم، (۱۴۱۶ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد(۱۹۹۰م)، الصحاح، تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت، ...
  • راغب اصفهانی، محمد حسین(۱۴۱۶ق)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم ...
  • زبیدی، مرتضی(۱۴۱۴ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دارالفکر، چاپ ...
  • زجاج، ابو اسحاق ابراهیم بن سری(۱۴۰۸ق)، معانی القرآن و اعرابه، ...
  • سدوسی، قتاده بن دعامه(۱۴۰۴ق)، الناسخ و المنسوخ، تحقیق: حاتم صالح ...
  • سمرقندی، نصر بن محمد بن احمد(بیتا)، بحرالعلوم، بی نا، بی ...
  • سیبویه، عمروبن عثمان(۱۴۲۰ ق)، الکتاب، با مقدمه امیل بدیعیعقوب، بیروت، ...
  • سیوطی، جلال الدین(۱۹۶۴م)، بغیه الوعاه فی طبقات اللغویین والنحاه، تحقیق: ...
  • (۱۹۹۸م)، المزهر فی علوم اللغه و انواعها، بیروت، دارالکتب العلمیه ...
  • صدر، حسن(بی تا)، تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام، تهران، اعلمی ...
  • صنعانی، عبدالرزاق(۱۴۱۰ق)، تفسیر القرآن، تحقیق: د. مصطفی مسلم محمد، ریاض، ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات ...
  • طبری، محمد بن جریر(۱۴۱۲ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ...
  • طریحی، فخرالدین محمد(۱۴۰۸ق)، مجمع البحرین، تهران: کتاب فروشی مرتضوی، چاپ ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، ...
  • فراء،یحیی بن زیاد(بیتا)، معانی القرآن، مصر، دارالمصریه للتالیف ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد(۱۴۰۹ق)، العین، تحقیق: دکتر مهدی المخزومی و ...
  • فیروز آبادی، محمد بن یعقوب(۱۹۵۲م)، القاموس المحیط، قاهره، شرکه مکتبه ...
  • قمحاوی، محمدصادق(۱۴۲۷ق)، طلائع البشر فی توجیه القراءات العشر، مصر، دارالعقیده ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب(۱۳۸۸)، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه ...
  • مجلسی، محمد باقر(ق۱۴۰۴)، بحار الانوار، بیروت، موسسه الوفاء ...
  • مدرس، محمد علی(۱۳۶۹ش)، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۶۲ش)، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران، صدرا ...
  • مکی بن ابیطالب، محمد(۱۴۰۴ق)، الکشف عن وجوه القراءات السبع و ...
  • نمایش کامل مراجع