آینده نگری و تبیین روندها، شواهد و ملاحظات ملی در خط مشی گذاری نهاد خانواده در ایران

زمینه و هدف: محققان، سیاست پژوهان و سیاست گذاران اجتماعی همواره به خانواده به عنوان یکی از مهم ترین محورهای سیاستی ملی توجه ویژه ای داشته اند. در این پژوهش هدف اصلی بررسی کلان روندهای تحولات عرصه خانواده و آینده نگری و تبیین روندها، شواهد و ملاحظات ملی در خط مشی گذاری نهاد خانواده در ایران می­باشد. روش: داده های مورد استفاده در این پژوهش مبتنی بر مطالعات اسنادی استخراج شده و از رویکرد آینده نگری مبتنی بر روندپژوهی در تبیین مسایل و چالش­ها بهره­گیری شده است. در این پژوهش تحولات نهاد خانواده در سطوح مختلف مورد بررسی قرار گرفته و با شناسایی کلان روندهای آینده پژوهانه و تحلیل راهبردی وضعیت موجود، راهکارهایی برای خط مشی­گذاران در این عرصه پیشنهاد گردیده است. یافته ها: از جمله مهم­ترین روندهای مربوط به آینده تحولات خانواده در ایران می­توان به مواردی همچون تضعیف مسایل اخلاقی و معنوی و سست شدن روابط عاطفی در خانواده، کوچک شدن خانواده به همراه زندگی در خانه­های کوچک، افزایش مصرف گرایی، فردگرایی، افزایش تقاضای زنان برای اشتغال و تحصیل و مشارکت اجتماعی، تغییر هرم قدرت در خانواده، افزایش مهاجرت و شهرنشینی، گسترش شبکه­های اجتماعی و ارتباطات ، تغییر شکل ساختار خانواده و ... اشاره کرد. نتیجه­گیری: به عنوان نتیجه می توان گفت که کشور نیازمند آسیب شناسی کلان روندهای متاثر از گفتمان مدرنیته در عرصه خانواده بوده و ضرورت دارد که در جهت حرکت به سمت ارزش­ها و باورهای مبتنی بر گفتمان اسلامی ایرانی خانواده در جهت تشکیل، تحکیم و تعالی برای این نهاد الهی گام­های موثری برداشته شود.