ادبیات فارسی و تعلیم و تربیت دینی؛ با محوریت کتاب های فارسی دوره متوسطه اول

با مطالعه کتاب­های قدیم و جدید فارسی دوره متوسطه اول، مشاهده­ می­شود که در آنها از مضامین ارزنده ای، چون: عشق به خداوند بلندمرتبه، پیامبر و امامان معصوم علیهم­السلام ، غنیمت ­شمردن فرصت حیات؛ شهادت و... سخن ­رفته ­است. هرچند بار تربیتی و معنوی کتاب­های فارسی کنونی درخور توجه است، اما جای خالی برخی از مطالب، در آنها احساس می­شود. از این­رو، همراه با نقد و بررسی برخی از درس­های کتاب­های فارسی این دوره، برخی از اشعار و نوشته­ها نیز برای این­­کتاب­ها پیشنهاد شده ­است. این نقد و بررسی بر اساس شش مولفه برگزیده شده اثرگذار در امر تعلیم و تر بیت دینی دانش­آموزان انتخاب ­شده ­است­که عبارت‎اند از: یاد مرگ و قیامت (و شهادت)، عبادت عاشقانه، پرهیزکاری و خودسازی، ادب، چشم دل و مهدویت. از میان این مولفه­ها، مولفه «یاد مرگ و قیامت (و شهادت)» با ۲۴ بار دفعات تکرار در اسناد، بالاترین بسامد را داراست که بیانگر اهمیت این موضوع در نظر مولفان است. هدف از این پژوهش که به­ روش تحلیل محتوای­کیفی انجام گرفته ­است، پاسخ به این پرسش است­که چگونه باکمک این مولفه­ها و مطالب پیشنهادی می­توان دانش­آموزانی دین­باور و پرهیزکار تربیت ­کرد؛ چرا تا به حال، در این زمینه، چندان موفق نبوده­ایم. پس از مطالعات نظری (و در برخی از موارد، میدانی)، و تجزیه و تحلیل مطالب جمع آوری­شده، ­این­ نتیجه به ­دست می­آید که یکی ­از بهترین راه­های مقابله با آسیب­های اجتماعی و هجمه­های اعتقادی روزافزون، افزایش معرفت دینی دانش­آموزان با استفاده هوشمندانه از مطالب کتاب­های فارسی این دوره، به ویژه مولفه «یاد مرگ و قیامت (و شهادت) است؛ و نیز توجه به عوامل مهم دیگری که در این معرفت­افزایی سهیم خواهند بود.