تطور برهان صدیقین در کلام فلسفی امامیه از نصیرالدین طوسی تا نصیرالدین کاشی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 167

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KJSB-8-1_006

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1400

چکیده مقاله:

برهان صدیقین از براهین مهم و معتبر اثبات وجود خدا در فلسفه و کلام اسلامی به شمار می­آید که نخست در فلسفه ابن سینا به طور رسمی مطرح شد و پس از آن، دیگر فلاسفه در تحکیم و ترویج آن سعی وافر نمودند و صورت­های مختلفی از آن ارائه کردند. برهان صدیقین به­ سبب اتقان و اعتبار خاص خودش با استقبال فیلسوف متکلمان امامی در دوران میانی نیز روبرو شد و دانشورانی هم چون خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلی تقریرهای مختلفی از آن را در آثار خود بیان کردند. یکی از متکلمان برجسته ای که تلاش کرد تقریر بدیع و نوینی از برهان صدیقین عرضه کند، نصیرالدین کاشی بود. وی با ابتکار خود، طرح برهان صدیقینی از گونه ای دیگر را درانداخت که تا پیش از او در فلسفه و کلام اسلامی مطرح نشده­ بود و با این وصف، تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. بررسی سیر تاریخی تقریرهای مختلف برهان صدیقین در کلام فلسفی امامیه از نصیرالدین طوسی تا نصیرالدین کاشی از یکسو تطور و گوناگونی این برهان را در دوره یادشده از کلام شیعه نشان می­دهد و از سوی دیگر، نحوه مشارکت هر یک از متکلمان امامی در تقویت و گسترش این برهان در الهیات اسلامی را بازگو می­کند.

نویسندگان

نصر الله حکمت

استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی

حمید عطایی نظری

دانشجوی دکترای فلسفه، گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی و عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (نویسنده مسئول

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، النجاه من الغرق فی بحر ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، المبدا و المعاد، به اهتمام: ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله ، الاشارات و التنبیهات، تحقیق: ...
  • ابن مخدوم حسینی، ابوالفتح، مفتاح الباب چاپ شده در الباب ...
  • جمعی از محققین، معجم طبقات المتکلمین، ج ۳، قم، چاپ ...
  • حلی، حسن بن یوسف، مناهج الیقین فی اصول الدین، مشهد، ...
  • حلی، حسن بن یوسف، الاسرار الخفیه، قم، چاپ دوم، نشر ...
  • حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد، تحقیق: آیه الله حسن ...
  • حلی، حسن بن یوسف، کشف الفوائد، تحقیق: حسن مکی العاملی، ...
  • حلی، حسن بن یوسف، الابحاث المفیده فی تحصیل العقیده، تحقیق: ...
  • حلی، حسن بن یوسف، معارج الفهم، تحقیق: عبدالحلیم عوض الحلی، ...
  • حلی، حسن بن یوسف، تسلیک النفس الی حظیره القدس، تحقیق: ...
  • حلی، حسن بن یوسف، الباب الحادی عشر، موسسه مطالعات اسلامی، ...
  • حلی، فخر الدین محمد بن حسن، ارشاد المسترشدین، تحقیق: یعقوب ...
  • درایتی، مصطفی، فهرستواره دستنوشت های ایران (دنا)، تهران، کتابخانه، موزه ...
  • رازی، فخر الدین، المحصل، تحقیق: حسین آتای، قم، منشورات شریف ...
  • طوسی، نصیرالدین، تجرید الاعتقاد، تحقیق: محمد جواد حسینی جلالی، قم، ...
  • طوسی، نصیرالدین، قواعد العقائد، تحقیق: علی حسن خازم، لبنان، دارالغربه، ...
  • طوسی، نصیرالدین، تلخیص المحصل (نقد المحصل)، تحقیق: شیخ عبدالله نورانی، ...
  • طوسی، نصیرالدین، فصول، بکوشش: محمد تقی دانش پژوه، تهران، انتشارات ...
  • طوسی، نصیرالدین، روضه تسلیم، تصحیح و پیشگفتار: سید جلال حسینی ...
  • طریحی، صفی الدین، مطارح النظر فی شرح الباب الحادی عشر، ...
  • عبودیت، عبدالرسول، اثبات وجود خدا به روش اصل موضوعی، قم، ...
  • کاشانی، نصیرالدین، «برهان شریف دال علی اثبات واجب الوجود عز ...
  • کفعمی، جمال الدین، معارج الافهام، تحقیق: عبدالحلیم عوض الحلی، کربلاء، ...
  • لاهیجی، عبدالرزاق، شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام، ج ۵، ...
  • لاهیجی، عبدالرزاق، سرمایه ایمان، به تصحیح: صادق لاریجانی آملی، قم، ...
  • مقداد سیوری، جمال الدین، اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه، تحقیق: ...
  • مقداد سیوری، جمال الدین، النافع یوم الحشر، چاپ شده در ...
  • مقداد سیوری، جمال الدین، الانوار الجلالیه فی شرح الفصول النصیریه، ...
  • مقداد سیوری، جمال الدین، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، تحقیق ...
  • مکی عاملی، شمس الدین محمد، الاربعینیه، چاپ شده در: رسائل ...
  • نبوی، سعیده سادات، برهان صدیقین در تفکر اسلامی، قم، پژوهشگاه ...
  • نمایش کامل مراجع