تراز پرداخت ها به عنوان یک پدیده پولی: تحلیلی در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری کوچک مقیاس

مقاله حاضر به بررسی تجربی اعتبار نظریه نگرش پولی به تراز پرداخت­ها و رابطه بین کسری تراز پرداخت­ها با سطح عمومی قیمت­ها و کسر بودجه دولت در چارچوب یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری می پردازد. معادلات تصریح شده با استفاده از داده های سری زمانی سال­های ۱۳۳۸ تا ۱۳۸۶ و به روش همجمعی برآورد شده­اند. نتایج شبیه سازی آثار سیاست های پولی و ارزی توسط الگو حاکی از آن است که ۱۰% افزایش در نرخ سپرده قانونی، سطح عمومی قیمت­ها را در سال­های پس از اجرای این سیاست به طور متوسط حدود ۵/۱۱% کاهش می دهد و تراز پرداخت­ ها به طور متوسط حدود ۳۰% بهبود می یابد. اجرای سیاست پولی انقباضی از طریق کاهش بدهی بانک­ها به بانک مرکزی نیز اثر مشابهی را در الگو بر سطح عمومی قیمت­ها و تراز پرداخت­ها بر جای می­گذارد. در خصوص ارزیابی اثر سیاست تنزل ارزش پول ملی، نتایج شبیه سازی الگو حاکی از آن است که اگر نرخ ارز ۲۰% افزایش یابد، تراز پرداخت­ها با بهبود نسبی، به طور متوسط حدود ۲۰% بیشتر می­شود، اما سطح عمومی قیمت­ها در سال­های پس از اجرای این سیاست به طور متوسط حدود ۷% افزایش می­یابد. نتایج مطالعه ضمن تایید نگرش پولی به تراز پرداخت­ها، در مجموع حاکی از آن است که گرچه هر دو سیاست پولی انقباضی و تنزل ارزش پول ملی به بهبود تراز پرداخت­ها منجر می شود، ولی سیاست پولی انقباضی مناسب­تر است، زیرا برخلاف سیاست تنزل ارزش پول ملی، سطح عمومی قیمت­ها را کاهش می­دهد.