بررسی احکام پول و دلالت‎های آن بر طراحی نظام پولی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 175

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IEE-18-35_003

تاریخ نمایه سازی: 12 آبان 1400

چکیده مقاله:

گردش صحیح پول در اقتصاد موجب پویایی اقتصاد و رونق تولید و اشتغال می‎شود. برای گردش مناسب پول، تدوین نظام پولی مطلوب ضرورت دارد. نظام پولی مشتمل بر عناصر بازار پول و سازوکار گردش پول در اقتصاد است. بررسی و شناخت احکام پول، به طراحی ترتیبات مناسب پولی کمک می‎کند. سطح اول احکام یعنی مواردی که پول به عنوان یک دارایی شخصی است، بررسی این احکام است: آیا پول به عنوان دارایی متعلق خمس می شود؟ کنز (نگهداری) و تقاضای پول به انگیزه سفته‎بازی چه حکمی دارد؟ آیا پول، متعلق زکات می‎شود؟ سطح دوم، بررسی حکم مبادلاتی است که موضوع آنها پول است مثل قرض پول چه حکمی دارد؟ خرید و فروش پول حکمش چیست؟ اجاره پول چه حکمی دارد؟ نتایج این تحقیق که با مشاهده فتاوا و تحلیل به دست می‎آیند نشان می‎دهد که ۱. پول متعلق خمس است؛ ۲. در صورت صلاحدید حاکم اسلامی، پول می‎تواند متعلق زکات هم باشد؛ ۳. کنز پول با دو شرط جایز است: اولا واجبات آن اداء شده باشد و ثانیا موجب اخلال به نظام اقتصادی نشود؛ ۴. اجاره پول جایز نیست. با رویکرد مجموعی به احکام پول، دو اصل برای نظام پولی به دست می‎آید: اولا نگهداری پول و خارج کردن آن از مدار معاملات، مطلوب نیست و ثانیا «پول نباید بازار مستقل (از بخش واقعی) داشته باشد». این دو اصل می‎توانند دلالت‎های مناسبی برای طراحی نظام پولی داشته باشد. دو مورد از دلالت‎های مهم عبارت اند از: ۱. توسعه استفاده از قرارداد تنزیل دین (که در آن ارتباط بخش واقعی با بخش پولی حفظ می‎شود) و ۲. وضع مالیات‎های سنگین بر کنز و خارج کردن پول از مدار معاملات.

کلیدواژه ها:

پول ، خمس ، زکات ، کنز پول ، قرض پول ، خرید و فروش پول ، نظام پولی

نویسندگان

عباس شفیعی نژاد

مدیر گروه فقه اقتصادی/مرکز فقهی ائمه اطهار

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم۱. احمدوند، معروف علی (۱۳۸۲)، «مروری بر ماهیت‎شناسی ...
  • انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری) (۱۴۱۵ق‎)، المکاسب ...
  • انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری) (بی‎تا‎)، قاعده ...
  • بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (۱۴۰۵ق)، الحدائق ...
  • بحرانی، محد سند (۱۴۲۸ق)، فقه المصارف و النقود، قم: انتشارات ...
  • جمعی از مولفان (بی تا)، مجله فقه اهلبیتb، قم: موسسه ...
  • توسلی، محمداسماعیل و محمد نصر اصفهانی (۱۳۹۹)، «بررسی فقهی جبران ...
  • حائری، سیدکاظم حسینی (۱۴۲۳ق)، فقه العقود، قم: مجمع اندیشه اسلامی ...
  • حائری، سیدکاظم (بیتا)، الفتاوی المنتخبه: مجموعه اجابات فی فقه العبادات ...
  • خویی، سیدابوالقاسم موسوی (‎۱۴۱۸ق‎)‎، موسوعه الامام الخوئی‎، قم: موسسه احیاء ...
  • دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (۱۳۷۴)، پول در اقتصاد اسلامی، ...
  • امینی، علیرضا و عباس سماواتی (۱۳۸۶)، «موضوع شناسی پول و ...
  • شریف‎مرتضی، علی بن حسین موسوی (۱۳۸۷ق)، جمل العلم و العمل، ...
  • صدر، سیدمحمدباقر‎ (شهید صدر) (۱۴۰۱ق)، البنک اللاربوی‎، چ۷، لبنان، بیروت: ...
  • طوسی، محمدبنالحسن (شیخ طوسی) (۱۴۱۴ق)، الامالی، محقق/مصحح: موسسه البعثه، قم: ...
  • طوسی، محمدبنالحسن (شیخ طوسی) (بی‎تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، لبنان، ...
  • عاملی، سیدجوادبن محمد حسینی (۱۴۱۹ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • عاملی، حر، محمدبن حسن‎ (شیخ حر عاملی) (۱۴۰۹ق)، تفصیل وسائل ...
  • محققنیا، محمدجواد (۱۳۹۴)، درآمدی بر شاخصهای بانکداری اسلامی، انتشارات موسسه ...
  • مدنی، سیما و علی عارفی مسکونی (۱۳۹۷)، «ماهیت پول و ...
  • مصطفوی، حسن (۱۴۲۶)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۱ق)، فقه الامام الصادقj، قم: موسسه انصاریان ...
  • منتظری نجف آبادی، حسین علی (۱۴۱۷ق)، نظام الحکم فی الاسلام، ...
  • موسوی خویی، سیدابوالقاسم (بی تا)، المکاسب−مصباح الفقاهه، مقرر: محمدعلی توحیدی، ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (امام خمینی) (۱۴۰۴ق)، زبده الاحکام، تهران: ...
  • Faridi, F. (۱۹۹۷), “Zakah and Fiscal Policy”, in Economics of ...
  • Kaldor, Nicholas (۱۹۵۷), “A Model of Economic Growth”, The Economic ...
  • Zubair, H. (۲۰۰۲), “Comments on Poverty Elimination in an Islamic ...
  • * قرآن کریم۱. احمدوند، معروف علی (۱۳۸۲)، «مروری بر ماهیت‎شناسی ...
  • انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری) (۱۴۱۵ق‎)، المکاسب ...
  • انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری) (بی‎تا‎)، قاعده ...
  • بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (۱۴۰۵ق)، الحدائق ...
  • بحرانی، محد سند (۱۴۲۸ق)، فقه المصارف و النقود، قم: انتشارات ...
  • جمعی از مولفان (بی تا)، مجله فقه اهلبیتb، قم: موسسه ...
  • توسلی، محمداسماعیل و محمد نصر اصفهانی (۱۳۹۹)، «بررسی فقهی جبران ...
  • حائری، سیدکاظم حسینی (۱۴۲۳ق)، فقه العقود، قم: مجمع اندیشه اسلامی ...
  • حائری، سیدکاظم (بیتا)، الفتاوی المنتخبه: مجموعه اجابات فی فقه العبادات ...
  • خویی، سیدابوالقاسم موسوی (‎۱۴۱۸ق‎)‎، موسوعه الامام الخوئی‎، قم: موسسه احیاء ...
  • دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (۱۳۷۴)، پول در اقتصاد اسلامی، ...
  • امینی، علیرضا و عباس سماواتی (۱۳۸۶)، «موضوع شناسی پول و ...
  • شریف‎مرتضی، علی بن حسین موسوی (۱۳۸۷ق)، جمل العلم و العمل، ...
  • صدر، سیدمحمدباقر‎ (شهید صدر) (۱۴۰۱ق)، البنک اللاربوی‎، چ۷، لبنان، بیروت: ...
  • طوسی، محمدبنالحسن (شیخ طوسی) (۱۴۱۴ق)، الامالی، محقق/مصحح: موسسه البعثه، قم: ...
  • طوسی، محمدبنالحسن (شیخ طوسی) (بی‎تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، لبنان، ...
  • عاملی، سیدجوادبن محمد حسینی (۱۴۱۹ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • عاملی، حر، محمدبن حسن‎ (شیخ حر عاملی) (۱۴۰۹ق)، تفصیل وسائل ...
  • محققنیا، محمدجواد (۱۳۹۴)، درآمدی بر شاخصهای بانکداری اسلامی، انتشارات موسسه ...
  • مدنی، سیما و علی عارفی مسکونی (۱۳۹۷)، «ماهیت پول و ...
  • مصطفوی، حسن (۱۴۲۶)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۱ق)، فقه الامام الصادقj، قم: موسسه انصاریان ...
  • منتظری نجف آبادی، حسین علی (۱۴۱۷ق)، نظام الحکم فی الاسلام، ...
  • موسوی خویی، سیدابوالقاسم (بی تا)، المکاسب−مصباح الفقاهه، مقرر: محمدعلی توحیدی، ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (امام خمینی) (۱۴۰۴ق)، زبده الاحکام، تهران: ...
  • Faridi, F. (۱۹۹۷), “Zakah and Fiscal Policy”, in Economics of ...
  • Kaldor, Nicholas (۱۹۵۷), “A Model of Economic Growth”, The Economic ...
  • Zubair, H. (۲۰۰۲), “Comments on Poverty Elimination in an Islamic ...
  • نمایش کامل مراجع