مطالعات باغ ایرانی و مغالطه «باغشهر» (ابهام ها و تناقض ها در فهم و کاربرد اصطلاح باغشهر)

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 159

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SOFEH-26-1_004

تاریخ نمایه سازی: 14 آبان 1400

چکیده مقاله:

اصطلاح باغشهر در مجامع آکادمیک بین المللی یادآورد نظریه شهرسازی ابنزرهاوارد انگلیسی در پاسخ به معضلات شهرهای بعد از انقلاب صنعت  در ۱۹۰۳ است. لوییس مامفورد آنرا یک پدیده کاملا مدرن آغاز قرن بیستم می داند، که غالبا  «از سوی کسانی مقبول واقع شد که به درستی نظریه هاوارد را درک نکرده بودند». همین مقبولیت موج ساختن شهرک های حومه ای سرسبز و یا با کمربند سبز را در اروپا و امریکا برانگیخت، شهرک های حومه ای که همه نشانه برداشت ناقص یا سوء برداشت از نظریه هاوارد بودند.گویا ازچندین دهه پیش دامنه این سوء برداشتو تقلیل باغشهر هاوارد به شهر یا شهرک های سبز به جامعه حرفه‎ای ایران در حوزه شهرسازی کشیده شده و در مطالعات باغ ایرانی هم ظهور کرده است، به طوری که امروزه نام پدیده ای مدرن و غربی، در تناقضی آشکار، بالسویه از سویی برای نوشهرها (شهرک های حومه ای سبز) و از سوی دیگر، برای شهرهای تاریخی ایران، در وضعیت صرفا سرسبزی یا داشتن باغ های متعدد، به کار می رود.پژوهش در باغ سازی ایرانی و اسلامی، حدود یک سده است پاگرفته و آغازگران آن محققان خارجی بوده اند و درچند دهه اخیر پژوهشگران ایرانی به‎آن روی آورده اند. نکته مبهم و شبهه برانگیز در غالب این پژوهش ها کاربرد اصطلاح باغشهراست که، به طور ضمنی یا آشکار، پژوهشگران آن را اصطلاحی فارسی و پدیده ای ایرانی دانسته و حتی برخی باغشهر ایرانی را متقدم بر باغشهر هاوارد برشمرده اند. حال پرسش این است که چگونه یک پدیده تاریخی الگوی پدیده ای مدرن می تواند باشد؟ مگر اینکه مغالطه ای صورت گرفته باشد.اکنون زمانی مطالعات عمیق و دقیق باغ ایرانی است و به این منظور، فهم چیستی باغشهر و روشن شدن علت این مغالطه، یک الزام پژوهشی است که تا کنون محققان به دقت به آن نپرداخته اند، مطرح است. در مقاله حاضر با جستجویی در ریشه تاریخی این اصطلاح در زبان و ادبیات فارسی و مرور منابعی که از باغشهر ایرانی سخن گفته اند و نیز متونی که پیشینه یا مرجع مطالعات باغ ایرانی بوده اند، به ابهامات و تناقضات در مفهوم و صورتی به نامباغشهرپرداخته می شود و در کنار توضیحاتی کلی در ماهیت باغشهر هاوارد، زمینه مقایسهباغشهر او و آنچه را در ایران باغشهر نامیده اند فراهم می شود تا بتوان مغالطه صورت گرفته در این زمینه را روشن کرد. امید است که این کوشش، موجب برانگیختن وسواس و دقت علمی و روحیه تشکیک در دانشجویان و پژوهشگران ایرانی گردد که دست به تحقیقات در حوزه تاریخ معماری، شهر، و باغ ایرانی می زنند و نیز نظر اهل حرفه در حوزه شهرسازی یا معماری منظر را به این مهم جلب کند. 

نویسندگان

لادن اعتضادی

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • استروفسکی، وات‍س‍لاف . شهرسازی معاصر از نخستین سرچشمه ها تا ...
  • استروناخ، دیوید. پاسارگاد، ترجمه حمید خطیب شهیدی، تهران: سازمان میراث ...
  • استیرلن، هانری. اصفهان تصویر بهشت،ترجمه جمشید ارجمند، تهران: فیروزان، ۱۳۷۷ ...
  • اصیل، حجت الله. «آرمانشهر در اندیشه ایرانی»، در مجموعه مقالات ...
  • انصاری، مجتبی و هادی محمودی نژاد. «باغ ایرانی تمثیلی از ...
  • اهری، زهرا و همکاران. مکتب اصفهان در شهرسازی، مشاور سیدمحسن ...
  • اهری، زهرا. «خیابان چهارباغ اصفهان مفهومی نو از فضای شهری»، ...
  • پتروچولی، اتیلیو و همکاران. باغ های اسلامی، معماری طبیعت و ...
  • حیدرنتاج،وحید. باغ ایرانی، ازمجموعهاز ایران چه می دانیم، تهران: دفتر ...
  • خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین حسینی. حبیب السیر ...
  • خوانساری، مهدی و همکاران. باغ ایرانی، بازتابی از بهشت، ترجمه ...
  • زمچی اسفزاری، معین الدین. روضه الجنات فی اوصاف مدینه هرات، ...
  • دانشدوست. یعقوب. طبس شهری که بود، (باغ های طبس)، تهران: ...
  • زنگری، لوئیجی وهمکاران. باغ های ایرانی اسلامی،ترجمه مجید راسخی ...
  • سابتلنی، ماریا اوا. «باغ ایرانی: واقعیت و خیال»، در گلستان ...
  • سلطانزاده، حسین. «از باغ تا پارک»، در نامه انسان شناسی، ...
  • شاردن، جان. سیاحت نامه شاردن،ترجمه محمد عباسی، تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۹ ...
  • شاهچراغی، آزاده. پارادایم های پردیس، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، ...
  • عالمی، مهوش. «باغ های شاهی صفوی: صحنه ای برای نمایش ...
  • قیومی بیدهندی، مهرداد. «باغ های خراسان در تاریخ بیهقی»، در ...
  • کاووسی، ولی الله. تیغ و تنبور: هنر دوره تیموریان به ...
  • موید، احسان الله. «باغشهر ایده ایرانی یا اروپایی»، در هنر ...
  • «پژوهشی در ویژگی های شهرهای اسلامی ایده پیدایش باغشهرها ...
  • میرفندرسکی، محمدامین. «باغ ایرانی چیست؟ باغ ایرانی کجاست؟»، در خلاصه ...
  • «باغ به مثابه پیش آیند شهر»، در مجموعه مقالات نخستین ...
  • «باغ در مفهوم باغ»، در هفت شهر، ش ۳ (بهار ...
  • نعیما، غلامرضا. باغ های ایران، تهران: پیام، ۱۳۸۵ ...
  • ویلبر، دونالد. باغ های ایرانی و کوشک های آن، ترجمه ...
  • Howard, Sir Ebenezer & Frederic James Osborn. Garden Cities of ...
  • Howard, Sir Ebenezr. To-Morrow: A Peaceful Path to Real Reform, ...
  • Pop, Arthur Apham & Phyllis Ackerman.A Survey of Persian Art,Tehran: ...
  • برای اطلاعات بیشترالحاکم، ابوعبدالله نیشابوری. تاریخ نیشابور، ترجمه محمد ابن ...
  • بیهقی دبیر. خواجه ابوالفضل محمدبن حسین. تاریخ بیهقی، به کوشش ...
  • Babur, Zahir-ud-din Mohammad. The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and ...
  • نمایش کامل مراجع