راه کار های مقابله با اشرافی گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی علیه السلام به عثمان بن حنیف

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 178

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISS-9-34_003

تاریخ نمایه سازی: 16 آبان 1400

چکیده مقاله:

از مهم ترین نامه های تاریخی امیرالمومنین علی علیه السلام که چهره آن حضرت را به خوبی در عرصه تربیت و اخلاق سیاسی و مدیریت جامعه نشان می دهد، نامه ۴۵ نهج البلاغه خطاب به عثمان بن حنیف انصاری است. اگرچه محتوای این نامه در چند مقاله بررسی سندی و متنی شده، ولیکن تاکنون مهم ترین مقوله های مطرح شده در نامه به منظور استخراج الگویی عملی برای مبارزه با اشرافی گری همراه با فرایند گام به گام آن به صورت روش مند و نظام مند با هدف نزدیکی به حکومت علوی و نیل به عدالت خواهی تبیین نشده است. در این مقاله تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک «تحلیل محتوای مقوله ای»، دو مقوله کلی: «آسیب شناسی اشرافی گری» و «راه کارهای مقابله با اشرافی گری» در این نامه را کشف کرده و سپس با استفاده از طبقه بندی اطلاعات، مضامین ذیل آنها را بررسی کرده و در نهایت، ساختار هندسی این خطبه را ترسیم کنیم. تحلیل محتوای مقوله ای نامه امام علی علی السلام به عثمان بن حنیف نشان می دهد که در این نامه تاریخی، دو مقوله: «آسیب شناسی» و «ارائه راه کار» جهت مقاله با اشرافی گری و مقدمه سازی برای اقامه عدالت در جامعه مطلوب اسلامی به همراه مراحل و فرایندهای آن به صورت گام به گام ترسیم شده است. توصیه به پارسایی و تقوا، توجه به الگو های صالح، توصیه به وارستگی از دنیا و معادباوری از جمله راه کارهای مستخرج از نامه امام است که جزئیات، مراحل و گام های آن به صورت دقیق تشریح شده است.

کلیدواژه ها:

امام علی علیه السلام ، عثمان بن حنیف انصاری ، اشرافی گری ، نهج البلاغه ، روش تحلیل محتوای مقوله ای

نویسندگان

محمد عترت دوست

استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

مهدیه احمدی

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن مجید (مترجم: محمد مهدی فولادوند). تهران: دارالقرآن الکریم ...
  • ** نهج البلاغه (مترجم: علامه محمدتقی جعفری). تهران: دفتر نشر ...
  • ابن ابی الحدید، عز الدین عبدالحمید. (۱۳۷۸ق). شرح نهج البلاغه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۴۰۰ق). الامالی (چاپ اول). ...
  • ابن شهرآشوب، محمد بن علی. (۱۴۰۵ق). مناقب آل ابی طالب ...
  • ابن فارس، احمد. (۱۳۸۹ق). معجم مقاییس اللغه (الطبعه الثانیه). مصر: ...
  • ابن فتال نیشابوری، محمد. (۱۴۰۶ق). روضه الواعظین (الطبعه الاولی). بیروت: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۰۸ق). لسان العرب (الطبعه الاولی). ...
  • احسانی، محمد. (۱۳۷۹). تربیت سیاسی کارگزاران در مدرسه امام علی×. ...
  • انصاری تلمسانی (بری)، محمد بن ابی بکر. (۱۴۰۲ق). الجوهره ...
  • باعونی دمشقی، احمد. (۱۴۱۶ق). جواهر المطالب فی مناقب الامام علی ...
  • بحرانی، ابن میثم. (۱۳۶۲). شرح نهج البلاغه (الطبعه الاولی). قم: ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد. (۱۴۰۷ق). غررالحکم و درر الکلم (الطبعه الاولی). ...
  • دلشاد تهرانی، مصطفی. (۱۳۹۴). ماه مهر پرور. تهران: انتشارات دریا ...
  • دلشاد تهرانی، مصطفی. (۱۳۹۵). حکومت حکمت. تهران: انتشارات دریا ...
  • دلشاد تهرانی، مصطفی. (۱۳۹۶). زمامداری و پارسایی. تهران: اتنتشارات دریا ...
  • دیلمی، حسن بن محمد. (۱۳۹۲). ارشاد القلوب المنجی من ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بی تا). المفردات فی ...
  • راوندی، قطب الدین. (۱۳۸۲). الخرائج و الجرائح. قم: دفتر ...
  • زمخشری، محمد. (۱۴۱۲ق). ربیع الابرار و نصوص الاخیار. بیروت: موسسه ...
  • شعرانی، حسین بن عبدالوهاب. (بی تا). عیون المعجزات. قم: ...
  • طبری آملی، ابی القاسم. (۱۳۸۳). بشاره المصطفی لشیعه المرتضی. نجف: ...
  • عاصمی، احمد بن محمد. (۱۴۱۸ق). العسل المصفی منه تهذیب ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد. (۱۴۱۴ق). العین (محقق: مهدی المخزومی ...
  • قرشی، سیدعلی اکبر. (۱۳۸۲). مفردات نهج البلاغه. قم: دفتر انتشارات ...
  • مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحارالانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار^. بیروت: ...
  • مطهری، مرتضی. (بی تا). انسان کامل. تهران: نشر صدرا ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان. (۱۳۷۵-۱۳۹۰ش). پیام امام ...
  • نمایش کامل مراجع