مقایسه نقش و ویژگی های دبیران در شاهنامه و تاریخ بیهقی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 265

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DEHKH-7-23_003

تاریخ نمایه سازی: 18 آبان 1400

چکیده مقاله:

پیدایش دبیر درایران سابقه­ای بس طولانی دارد.با توجه به ضرورت و اهمیت حضوردبیران در دربار، شاهان نقش­ها و وظایف خاص به آنها می­بخشیدند و با شرایط و ویژگی­های منحصر به فرد خود، در طبقه­ای خاص قرارمی­گرفتند.شاهنامه و تاریخ بیهقی دو روایتگر معاصر، تاریخ ایران را با صداقت و دقت در دو عهد متفاوت ساسانی و غزنوی به تصویر می­کشند و به معرفی نقش و وظایف دبیران در دربار می­پردازند از شرایط و وظایف یکسان آنها می­توان دریافت که دبیری پیشه­ای با اهمیت و برای جامعه­ی دربار ضروری محسوب می شده است .  این مقاله با هدف شناخت نقش و ویژگی­های دبیران درمقایسه با آنچه که تاریخ بیهقی و شاهنامه از آن  روایت می­کنند به رشته تحریر درآمده تا نشان دهنده­آن باشد که دبیران از عصر ساسانی تا غزنوی با ویژگی­های متعدد خود نقش و وظایف خاص داشته­اند؛ نه تنها بعد زمان، ویژگی های آنان را از بین نبرده و آیین­های آن­ها را منسوخ نکرده، بلکه رو به تکامل هم نهاده است.

نویسندگان

فریده سمیعی

دانش آموخته دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی ،واحد کرج، دانشگاه آزاداسلامی، کرج، ایران

فاطمه حیدری

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرج، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اسفندیار،بهاءالدین محمد(۱۳۸۹)،تاریخ طبرستان،تصحیح عباس اقبال آشتیانی،چاپ اول،تهران:انتشارات اساطیر ...
  • ابن بلخی،(بی نا)(۱۳۶۳)،فارس نامه، گای لیسترانج و رینولد الن نیکلسون،چاپ ...
  • ۳-ابن مسکویه ،(۱۳۷۳)، تجارب الامم فی اخبار ملوک العربوالعجم،تصحیح انزابی ...
  • انوری،حسن (۱۳۷۳)،اصطلاحات دیوانی غزنوی و سلجوقی ،چاپ دوم،تهران :انتشارات کتابخانه ...
  • باسورث ،ادموند کلیفورد(۱۳۷۸)،تاریخ غزنویان،ترجمه حسن انوشه ،جلد۱و۲ ،چاپ دوم،تهران:انتشارات امیر ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین(۱۳۷۰)،تاریخ بیهقی،تصحیح غنی و فیاض ،چاپ ...
  • ۷– پور داود،ابراهیم(۱۳۸۰)،فرهنگ ایران باستان ،چاپ اول، تهران:انتشارات اساطیر ...
  • ثعالبی نیشابوری، عبدالملک بن محمد بن اسماعیل(۱۳۶۸) ،تاریخ ثعالبی (غررالاخبار ...
  • جهشیاری، ابو عبدالله محمد بن عبدوس (۱۳۴۸)،الوزراوالکتاب ،ترجمه ابوالفضل طباطبایی،چاپ ...
  • خوارزمی ،ابو عبدالله محمد بن احمد(۱۳۴۷)،مفاتیح العلوم ، ترجمه حسین ...
  • -خیام،حکیم عمر (۱۳۸۰)، نوروز نامه،مجتبی مینوی،چاپ اول،تهران:اساطیر ...
  • دهخدا،علی اکبر(۱۳۷۷) ،لغت نامه،چاپ دوم ،تهران :انتشارت دانشگاه تهران ...
  • سرامی،قدمعلی(۱۳۷۳)،از رنگ گل تا رنج خار ،چاپ دوم،تهران:انتشارات علمی فرهنگی ...
  • صفا،ذبیح الله(۱۳۸۷)، حماسه سرایی در ایران ،چاپ چهارم،تهران: انتشارات فردوس ...
  • طوسی ،خواجه نصیر الدین(۱۳۸۷)، اخلاق ناصری ، تصحیح مجتبی مینوی ...
  • ۱۷-عتبی،محمد بن عبد الجبار(۱۳۸۲)، تاریخ یمینی، ترجمه ابوشرف ناصح بن ...
  • ۱۸-عقیلی ، سیف الدین حاجی بن نظام(۱۳۳۷)،آثار الوزرا،تصحیح میر جلال ...
  • ۱۹-عنصر المعالی، کی کاووس(۱۳۷۳) قابوس نامه، غلامحسین یوسفی، چاپ هفتم، ...
  • غزالی طوسی، محمدبن محمدبن محمد(۱۳۵۱)،نصیحهالملوک،تصحیح جلالالدین همایی ،چاپ اول ، ...
  • فردوسی ، حکیم ابوالقاسم(۱۳۷۳)، شاهنامه،به کوشش سعید حمیدیان (بر اساس ...
  • قبادیانی ، ناصر خسرو(۱۳۷۸)،دیوان اشعار،تصحیح مجتب مینوی و مهدی محقق،تهران، ...
  • قلقشندی،ابوالعباس احمد(۱۳۳۵ه)، صبح الاعشی فی صناعهالانشا،قاهره ...
  • کریستین سن ،آرتور(۱۳۴۸)،ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی ، ...
  • گردیزی،عبدالحی بن ضحاک بن محمود(۱۳۴۸)، زین الاخبار، به اهتمام رحیم ...
  • ۲۷-مسعودی،(۱۳۷۴)،مروج الذهب،ترجمه ابوالقاسم پاینده،جلد اول، چاپ اول، تهران:انتشارات علمی فرهنگی ...
  • ۲۸-میراحمدی،مریم(۱۳۶۸)،نظام حکومت ایران در دوره اسلامی ،چاپ اول،تهران:موسسه مطالعات وتحقیقات ...
  • ۲۹-میهنی،عبدالخالق(۱۳۸۹)،آیین دبیری، تصحیح اکبر نحوی،چاپ اول،تهران:نشر دانشگاهی ...
  • ۳۰-ناجی ،محمد رضا(۱۳۸۶)،تاریخ و تمدن اسلامی در قلمروسامانیان، چاپ اول،تهران:انتشارات ...
  • نخجوانی ،محمدبن هندوشاه(۱۹۶۴م)، دستور الکاتب فی تعیینمراتب ، عبدالکریم علی ...
  • ۳۲-نرشخی،ابوبکرمحمدبن جعفر(بی تا)،تاریخ بخارا،ترجمه ابونصراحمدبن محمدبن نصرالقبادی، تصحیح مدرس رضوی،چاپ ...
  • ۳۳-نظامی عروضی، احمد بن عمر نظامی(۱۳۶۹)،چهار مقاله یا مجمعالنوادر، به ...
  • نفیسی ،سعید(۱۳۸۴)،تاریخ تمدن ایران ساسانی ،چاپ دوم، تهران:انتشارات اساطیر ...
  • ۳۵-یوسفی،غلامحسین(۱۳۶۷).فرخی سیستانی(بحثی درشرح احوال وروزگارو شعراو)،چاپ سوم،تهران:انتشارات علمی ...
  • مقالات:۱-رضایی،جمال(۱۳۷۴)،«بوسهل زوزنی در تاریخ بیهقی»،یاد نامهبیهقی،۱۳۷۴،صص۲۳۲-۲۲۰۲- یوسفی ، غلام حسین(۱۳۷۴)،«هنر ...
  • ۳-ملایری ،محمد مهدی، (۱۳۸۴)،«دبیران در ایران باستان» ،به کوشش حمید ...
  • نمایش کامل مراجع