بررسی مولفه های گفتمان مدار کارگزاران اجتماعی در تذکرهالاولیا عطار براساس نقش عرفانی فضیل بن عیاض و باتکیه برالگوی ون لیوون
محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 18، شماره: 69
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IAUZ-18-69_012
تاریخ نمایه سازی: 22 آبان 1400
چکیده مقاله:
در میان آثار ادبیات عرفانی، تذکرهالاولیا، بهعنوان یکی از آثار ارزشمند عطار نیشابوری بهجهت پرداختن به حالات ،اندیشهها و سخنان عارفان و مشایخ تصوف، طیف وسیعی از روابط و مناسبات اجتماعی را در خود جمع دارد. تاکید عطار براین امر سبب میشود که کارگزاران اجتماعی اثرش به شیوه های مختلف بازنماییشوند. این بازنماییها هدفمند و در جهت القای ایدئولوژی عرفانی عطار بر مخاطب است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل گفتمان ذکر فضیل بن عیاض بر مبنای الگوی ون لیوون و بررسی شیوههای بازنمایی کارگزاران اجتماعی در آن است. ازآنجاکه عطار در این حکایت با کمرنگسازی نظام گفتمانی سارق و حاکم و همچنین برجستهسازی نظام گفتمانی عارف در پی معرفت استعلایی و نمایش مقام معنوی فضیل است؛ لذا تحلیل گفتمان فضیل بهعنوان گفتمانی برخاسته از قشر اجتماعی عرفای آن دوران، پرده از نتایج جدیدی برمی دارد. در پژوهش حاضر برآن شدیم که به بیان مناسبات فعالسازیها ومنفعلسازیهای کارگزاران اجتماعی بپردازیم تا دریابیم که عطار چگونه در یک خلاقیت سبکی، مخاطب را با نام افراد، گروهها، مکانها و زمانهایی که کارگزاران اجتماعی در آن نقش فعال دارند آشنامی سازد و از چه تمهیداتی جهت تعیین نقش و فعالسازی کارگزاران اجتماعی پیرامون کنش فضیل بن عیاض و منفعلسازی مربوط به عملکرد مریدان او بهویژه هارون الرشید، بهرهجستهاست. این مهم با رویکردی تحلیل ادبی و عرفانی بهانجامخواهدرسید.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرشته ناصری
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد یادگار امام(ره) شهر ری، ،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران. Naseri۹۱۵@yahoo.com