بررسی دیدگاه های عرفانی احمد خانی در منظومه «مم و زین» در باب عشق

حمد خانی (۱۷۰۶- ۱۶۵۰)، یکی از شاعران و عارفان بزرگ کرد در کردستان شمالی است. او که به گویش کرمانجی شمالی شعر می­سرود آثاری در این زبان آفریده است. از جمله این آثار، منظومه «مم و زین» است. این منظومه که داستان عشق بین «مم» و «زین»، خواهر امیر «بوتان» است با بدخواهی ها و سعایت های بکر، شریر داستان، به تراژدی ختم می­شود و آنها نمی­توانند در این دنیا به وصال هم برسند اما عشق و دلدادگی آنها، پلی به سوی حقیقت می­شود. در این پژوهش، که به روش تحلیلی- توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه­ای انجام شده، نویسنده قصد دارد ضمن معرفی اثر، به مساله عشق در منظومه «مم و زین» بپردازد. نتیجه­ای که از این پژوهش گرفته می شود این است که خانی عشق مجازی را پذیرفته و آن را پلی برای رسیدن به عشق حقیقی می­داند. به علاوه منظومه «مم و زین» تبلور اندیشه­ها و تجربیات عاشقانه او نیز هست. همچنین این منظومه، مصداق بسیار مناسبی برای عبارت مشهور«المجاز قنطره الحقیقه» است.