اثرات عصاره آبی برگ مورد(Myrtus communis) بر تغییرات کیفی قزل آلای رنگین کمان پرورشی (Oncorhynchus mykiss)، شکم خالی، نگهداری شده در دمای ۴ درجه سلسیوس

قزل­آلای رنگین کمان پس از صید شدیدا مستعد فساد میکروبی، هیدرولیتیک (Hydrolytic) و اکسیداسیون چربی­ها می­باشد. بنابراین استفاده از مواد نگهدارنده جهت افزایش عمر ماندگاری این محصول ضرورت دارد. عصاره برگ مورد دارای خواص ضد­میکروبی و آنتی­اکسیدانی قابل توجهی است. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره آبی برگ مورد بر تغییرات کیفی ماهی قزل­آلای رنگین کمان در شرایط نگهداری سرد (۱±۴ درجه سلسیوس) می­باشد. در این آزمایش میزان ترکیبات فنلی کل عصاره آبی برگ مورد به روش فولین سیکاتو (Folin-Ciocalteu)، توانایی مهار رادیکال آزاد با استفاده از محلول دی فنیل پیکریل هیدرازین ((DPPH و توانایی جذب فلز به روش اسپکتروفتومتری بررسی گردیدند. قزل­آلای رنگین کمان بلافاصله پس از صید شستشو شده و تخلیه احشاء انجام شد. تیمار مورد استفاده با در نظر گرفتن نتایج آزمون­های اولیه، ۵ دقیقه غوطه­وری در عصاره آبی ۵/۰ درصد برگ مورد بود. نمونه­برداری در روزهای ۰، ۵، ۱۰ و ۱۵، طی دوره  نگهداری در دمای ۴ درجه سلسیوس صورت گرفت. اثر ضد­میکروبی عصاره با شمارش باکتری های سرمادوست به روش پورپلیت ( (Purplate Methodبر روی محیط کشت PCA، ارزیابی شد. خصوصیات شیمیایی بررسی شده شامل: اندازه­گیری pH، اندیس تیوباربیتوریک اسید (TBARS) به روش اسپکتروفتومتری و ارزیابی ترکیبات نیتروژنی فرار (TVN) به روش کلدال(Kjeldahl) ، بودند. ارزیابی حسی قزل­آلای رنگین کمان توسط۱۰ ارزیاب آموزش دیده با بررسی ظاهر و رنگ، بو، بافت و وضعیت چشم صورت گرفت. میزان ترکیبات فنولی کل عصاره برابر با mg GA/ml ۳۳/۰±۶/۴۹، میزان IC۵۰ برابر با  µg/ml۰۳/۰±۲۰ و خاصیت کمپلکس­کنندگی (Chelating activity) فلز عصاره بر اساس EDTA برابر با ۹۷/۴۳ % محاسبه شدند. غوطه­وری ماهی در عصاره آبی مورد سبب کاهش شمارش سرمادوست­ها بلافاصله پس از تیمار شد و به طور معنا­داری روند فساد میکروبی ماهی را کاهش داد، به طوری که شمارش سرمادوست­های نمونه های­کنترل و تیمار شده با عصاره در روز ۱۰ به ترتیب برابر با ۲۹/۷ و ۹۱/۵ log cfu/g بود. همچنین اکسیداسیون چربی و تولید ترکیبات ازته فرار در نمونه­های تیمار شده کاهش یافت و خصوصیات حسی در مقایسه با نمونه­های کنترل بهبود یافت. بنابراین می توان از عصاره آبی مورد جهت افزایش زمان ماندگاری قزل­آلا طی دوره نگهداری سرد استفاده نمود. کاربرد آب به عنوان حلال، غلظت مورد نیاز پایین عصاره و فراوانی درختچه همیشه سبز مورد در ایران امکان کاربرد اقتصادی این عصاره را به عنوان یک ترکیب نگهدارنده طبیعی و جایگزینی مناسب برای ترکیبات شیمیایی میسر می سازد.