بررسی ویژگی های فیزیولوژیک بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) در شرایط تنش رطوبتی و منابع مختلف کودی

سابقه و هدف: مدیریت بهینه مصرف آب و منابع کود از عوامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی بوده و در این راستا شناسایی کودهای سازگار با طبیعت و مناسب برای گیاه می تواند اثرات مطلوبی بر شاخص های کمی و کیفی گیاه داشته باشد. بابونه یکی از گیاهان دارویی است که سابقه استفاده از آن به تمدن روم قدیم باز می گردد. به منظور بررسی اثر برخی کودهای شیمیایی، زیستی و حیوانی بر ویژگی های فیزیولوژیک گیاه بابونه آلمانی در شرایط تنش رطوبتی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا گردید.مواد و روش ها: تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف آبیاری (I) به عنوان فاکتور اول در سه سطح: آبیاری پس از ۴۰ میلی متر تبخیر از تشتک (I۱)، آبیاری پس از ۸۰ میلی متر تبخیر از تشتک (I۲) و آبیاری پس از ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک (I۳) و حاصلخیزکننده های خاک (F) به عنوان فاکتور دوم در پنج سطح: عدم مصرف کود (F۰)، کود شیمیایی (F۱)، کود زیستی (F۲)، کود دامی (F۳) و کود مرغی (F۴) بودند. ویژگی های فیزیولوژیک اندازه گیری شده شامل محتوای رنگیزه فتوسنتزی، محتوا رطوبت نسبی، کربوهیدرات های محلول کل، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم، محتوای ترکیبات آنتی کسیدانی، درصد و عملکرد اسانس و عملکرد گل خشک بودند که هر یک به روش استاندارد اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با تاخیر در آبیاری درصد نیتروژن و فسفر کاهش نشان داد. در حالی که اعمال تنش کم آبی باعث افزایش میزان اسانس شد و بیشترین میزان اسانس و عملکرد اسانس در شرایط تنش متوسط مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان درصد نیتروژن، فسفر و میزان اسانس و عملکرد اسانس در کاربرد کود مرغی بدست آمد. کاربرد منابع مختلف کودی در مقایسه با شاهد تاثیر معنی داری در افزایش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای رطوبت نسبی برگ، کربوهیدرات های محلول در آب و جذب پتاسیم در هر یک از شرایط آبیاری نشان داد. محتوای فنل کل، فلاونوئید، درصد مهار رادیکال DPPH و عملکرد خشک گل بابونه آلمانی به ترتیب منجر به افزایش ۳۶، ۲۵ ، ۳۵ و ۲۴ درصد در شرایط آبیاری مطلوب و ۳۰، ۱۹ ،۳۰ و ۲۰ درصد در شرایط تنش متوسط و ۲۰، ۱۱ ، ۱۳ و ۱۷ درصد در شرایط تنش شدید کم آبی در گیاهان تیمار شده با کود مرغی نسبت به تیمار شاهد شد. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش می توان بیان کرد که در هر یک سطوح تنش کم آبی استفاده از کود آلی از کارایی بیشتری در بهبود ویژگی های کمی و کیفی گیاه بابونه آلمانی برخودار است و بهتر است برای افزایش راندمان محصولات کشاورزی از نهاده های آلی و زیستی به جای کودهای شیمیایی با هدف کاهش آلودگی در راستای نیل به کشاورزی پایدار استفاده شود.