نقش اثرات الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر در نوسان پذیری دماهای بیشینه ایران

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 156

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEOP-20-56_013

تاریخ نمایه سازی: 23 آبان 1400

چکیده مقاله:

الگوی پیوند­از­دور دریای شمال-خزر به­عنوان یکی از الگوهای پیوند­از­دور جوی تاثیر­گذار تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال، نقش مهمی در تغیرپذیری منطقه­ای دمایی و هیدرواقلیم شرق مدیترانه دارد. در پژوهش حاضر به­بررسی ارتباط بین الگوی پیوندازدور دریای شمال-خزر با نوسانات دماهای بیشینه­ ایران در یک دوره بلند­مدت ۶۰ ساله (۱۹۵۰-۲۰۱۰) پرداخته شده است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون به­عنوان روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش مبین وجود رابطه معنی­دار و معکوس بین دمای بیشینه اکثر ایستگاه­های منتخب با الگوی پیوندازدور دریای شمال-خزر است. این امر حاکی از کاهش دما در فاز مثبت الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر و افزایش دما در فاز منفی می­باشد. از نظر زمانی، ضرایب همبستگی مورد محاسبه نشان از ارتباط معکوس و معنی­دار­تری بین دمای ایستگاه­ها و الگوی دریای شمال-خزر در ماه­های ژانویه، فوریه، مارس و تقریبا ارتباط مستقیم اکثر ایستگاه­ها در ماه آگوست است. در بازه­ زمانی ماهانه بیش­ترین میزان همبستگی ماهانه در بین ایستگاه ها با ۳۴۲/۰- در ماه ژانویه مورد محاسبه قرار گرفت. بررسی ضرایب همبستگی فصلی نیز بیانگر ضریب همبستگی معنی­دار دماهای بیشینه زمستان به میزان ۲۱۲/۰- دارد. به لحاظ دوره­ای، نتایج بیانگر ارتباط قوی دوره­ سرد در اکثر ایستگاه­ها با الگوی مورد مطالعه می­باشد. تحلیل آرایش الگوهای جوی تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در فازهای منفی و مثبت نشان می­دهد که در فاز مثبت، اسقرار ناوه­ای عمیق بر روی دریای­خزر، عراق، ترکیه و ایران و هم­چنین قرارگیری ایران در بخش شرقی محور ناوه­ و از طرفی اسقرار پشته­ای بر روی دریای شمال و اروپا باعث انتقال دماهای سرد شمال اروپا و جنب قطبی به سمت ایران می­شود. اما در فاز منفی قرارگیری ایران در زیر محور پشته­ مستقر بر روی ایران منجر به ایجاد جوی پایدار با وزش ضعیف مداری و دماهای گرم شده است. بنابراین با وزش هوای گرم­ و خشک آفریقا، عربستان و عرض­های پایین، دمای ایران بالاتر می­رود.

نویسندگان

یوسف قویدل رحیمی

آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تربیت مدرس

منوچهر فرج زاده اصل

سنجش از دور و سیستم اطلاات جغرافیایی، دانشگاه تربیت مدرس

داریوش حاتمی زرنه

آب و هواشناسی کاربردی، دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، محمد (بی­تا)، «تحلیل ارتباط الگوهای پیوند از دور ...
  • قویدل رحیمی، یوسف؛ فرج­زاده، منوچهر؛ و داریوش حاتمی زرنه ...
  • قویدل رحیمی، یوسف؛ حاتمی، داریوش و محمد رضایی (۱۳۹۲)، ...
  • قویدل رحیمی، یوسف؛ فرج زاده، منوچهر و سعید کاکاپور ...
  • مطلبی­زاد، سلماز (۱۳۹۴)، «شناسایی، طبقه­بندی و تحلیل سینوپتیک امواج ...
  • Brunetti, M; H, Kutiel (۲۰۱۱), “The relevance of the North-Sea ...
  • Ciarlo, M. (۲۰۰۸), “Investigating relationships between oscillation patterns around Europe ...
  • Ghasemi, A; D, Khalili, (۲۰۰۸), “The effect of the North ...
  • Ghavidel, Y; P, Baghbanan; M, Farajzadeh )۲۰۱۶(, “The Statistical Detection ...
  • Göktürk, O; MM, Karaca, (۲۰۰۶), “Influence of north Sea-Caspian pattern ...
  • Gündüz, M; E, Özsoy, (۲۰۰۵), “Effects of the North Sea ...
  • Hatzaki, M; H,A, Flocas; P, Maher as; D,N, Asimakopoulos; C, ...
  • Kutiel, H; M, Türkes, (۲۰۰۵), “New evidences for the role ...
  • Kutiel, H, (۲۰۱۱), “A Review on the Impact of the ...
  • Kutiel, H; Y, Benaroch, (۲۰۰۲), “North Ses-Capian Pattern (NCP)- an ...
  • Tatly, H, (۲۰۰۷), “Synchronization between the North Sea–Caspian pattern (NCP) ...
  • Wallace, J.M; D.S. Guzzler (۱۹۸۱), “Teleconnections in the geopotential height ...
  • Yetmen, O; T, Yalcin (۲۰۰۹), “Climatic parameters and evaluation of ...
  • Kutiel, H; Y, Benaroch, (۲۰۰۲), “North Ses-Capian Pattern (NCP) - ...
  • Kutiel, H; P, Maheras; M, Türkes; S, Paz. )۲۰۰۲(, “North ...
  • Tatly, H, (۲۰۰۷), “Synchronization between the North Sea–Caspian pattern (NCP) ...
  • Wallace. J. M; D.S. Guzzler (۱۹۸۱), “Teleconnections in the geopotential ...
  • Yetmen, O; T, Yalcin; (۲۰۰۹), “Climatic parameters and evaluation of ...
  • https://crudata.uea.ac.uk/cru/data/ncp/ سایت داده های پیوند از دور ...
  • http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/gridded/data.ncep.reanalysis.html سایت داده­های جو بالا ...
  • نمایش کامل مراجع