بررسی تغییرات مکانی افت آب زیرزمینی در دشت اراک

برداشت بیش از حد مجاز آب از سفره های زیرزمینی، منابع آب زیرزمینی دشت های کشور را به شدت دچار مشکل کرده است. باعثبروز مشکلاتی همچون خشک شدن چاه های آب، کاهش دبی رودخانه ها، افت کیفی آب، افزایش هزینه پمپاژ، استحصال آب و نشستزمین شده است. دشت اراک در مرکز استان مرکزی و حوضه آبریز دریاچه میقان از جمله این مناطق می باشد. افت سطح آبزیرزمینی بیشترین روند داشته است. هدف از مطالعه این تحقیق، بررسی روند تغییرات مکانی سطح آب زیرزمینی دشت اراک بااستفاده از روش زمین آمار کریجینگ در دوره آماری ۱۳۶۴ تا ۱۳۹۶ است. داده های آب زیرزمینی منتخب از ۴۳ نقطه چاه در محدودهدشت اراک جمع آوری گردید. پس از آماده سازی داده ها و صحت آمار و اطمینان از همگنی و نرمال بودن داده ها، از روش میان یابیکریجینگ استفاده شد. سپس برای ارزیابی روش میان یابی، از شاخص های RMSE ، RMSS و ASE استفاده شد و نقشه هایپهنه بندی مکانی در دوره مطالعه در محیط نرم افزاری ArcGIS ترسیم شد. نتایج نشان داد که شدت همسستگی مکانی در بیشترپارامترها کمتر از ۰/۲۵ است و مدل زمین آمار از همبستگی مکانی بالایی برای مدل سازی برخوردار است. در مورد روند تغییرات تراز آب زیرزمینی مشخص شد که در حدود ۱۸ متر افت سطح آب زیرزمینی در ۳۰ ساله اخیر رخ داده است که روند آن معنی دار بودهاست. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین تغییرات مربوط به اراضی پیرامون تالاب میقان است.