نیمیم ز ترکستان نیمیم ز فرغانه: جستاری در بازشناسی هویت سارت ها از منظر پیوندهای فرهنگی و تمدنی ایران با آسیای مرکزی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 424

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-5-2_007

تاریخ نمایه سازی: 24 آبان 1400

چکیده مقاله:

فرارود یا ماوراءالنهر، هرچند امروزه، آسیای مرکزی نام گرفته است، به لحاظ تاریخی بخشی از مجموعه فرهنگی و تمدنی ایران بوده است. «سارت»، که واژه ای رایج در زبان ترکی جغتایی است، تا آستانه سده بیستم میلادی لفظی پرکاربرد برای نامیدن بخش چشمگیری از مردم یکجانشین آسیای مرکزی به شمار می رفت. این اصطلاح در فضای پرآشوب و متحول پس از انقلاب روسیه، از دایره مطالعات قوم شناسی و بررسی های آماری آسیای مرکزی حذف شد و جای خود را به نام های قومی ازبک، قرقیز و غیره داد. طبق یافته های برخی خاورشناسان برجسته روس، شواهد موجود در گزارش سیاحان سده سیزدهم هجری/نوزدهم میلادی و بررسی های آماری روسها در اواخر همین سده، سارت ها افزون بر این که بخش معین و پرجمعیتی از مردم یکجانشین آسیای مرکزی را تشکیل می دادند، پیوندهای مشخص و آشکاری با ایران و فرهنگ و تمدن ایرانی داشتند. جستار پیش رو، با تکیه به اطلاعات گردآوری شده از منابع دست اول و تحلیل این اطلاعات، کوشیده است پرتوی بر این موضوع بیفکند. نتیجه تحقیق نشان می دهد که اولا تا آستانه انقلاب بلشویکی، سارت نام معینی برای جمعیت وسیعی از شهرنشینان و روستانشینان آسیای مرکزی بوده است، و ثانیا هویت این مردم از هویت های قومی متمایز بوده است و حذف آن از ادبیات قومی آسیای مرکزی نتیجه ابهام در ارائه تعریفی درست از آن و همنوایی هویت خواهی «جدیدی ها» با سیاست های پس از انقلاب بلشویکی در آسیای مرکزی بوده است.

نویسندگان

جواد مرشدلو

دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعابوالغازی بهادرخان (۱۸۷۱). شجره ترک، به تصحیح پیتر دمزن، سن ...
  • اشپولر، برتولد و دیگران (۱۳۷۶). آسیای میانه، مجموعه مقالات تاریخی، ...
  • امیرعلیشیر نوایی (۱۹۶۶). محاکمه اللغتین، لیدن، بریل ...
  • _________ (۱۹۶۱). مجالس النفائس، به تصحیح سویمه غنیوا، تاشکند ...
  • بارتولد، ولادیمیر (۱۳۷۶). تاریخ ترکهای آسیای میانه، ترجمه غفار حسینی، ...
  • پاشینو، پتر ایوانویچ (۱۳۷۲). سفرنامه ترکستان (ماوراءالنهر)، ترجمه مادروس داودخانوف، ...
  • رشیدالدین فضل الله همدانی (۱۳۷۳). جامع التواریخ، به تصحیح محمد ...
  • ظهیرالدین محمد بابر (۱۹۹۵). بابرنامه، به تصحیح مانو ایزدی، کیوتو ...
  • ____________ (۱۳۰۹ق). بابرنامه موسوم به تزوک تیموری...، ترجمه [به فارسی] ...
  • کاشغری، محمود بن حسین (۱۳۳۳ق.). دیوان لغات الترک، چاپ معلم ...
  • کستنکو، کاپیتان اتاماژور (۱۳۸۳). شرح آسیای مرکزی و انتشار سیویلیزاسیون ...
  • محمدحکیم خان (۲۰۰۶). منتخب التواریخ، به تصحیح یابوئی کاباهارا و ...
  • موزر، هانری (۱۳۵۶). سفرنامه ترکستان و ایران، ترجمه علی مترجم، ...
  • میرزا مهدی خان استرآبادی (۱۳۸۴). دره نادره، به تصحیح سید ...
  • Abashin, S. ۲۰۰۸a. “Vozvrashchenie Sartov? Metodologia i ideologia v postsovetskikh ...
  • Abašin, S. ۲۰۰۹.“ ‘Les sartes un people d’avenir’: l’ethnographie et ...
  • Abashin S. et al. (eds.) ۲۰۰۸b. Tsentral Azia v sostave ...
  • Abashin, S. et al. ۲۰۱۱. “Soviet Rule and the Delineation ...
  • Abdullaev, Kamaludin and Ravshan Nazarov ۲۰۱۱. “The Ferghana Valley under ...
  • Aman, Alikhan ۲۰۱۶. “Ob etimologii, znacheniakh I istorii slova “Sart”’, ...
  • Asimov, Muhammad S. ۱۹۹۲. “Description of the project”, in Asimov ...
  • Bartol’d, V. V.۱۹۶۴a. “Eshcho o slove ‘Sart”, Sochinenia, vol. ۲/۱I, ...
  • ________۱۹۶۴b. “O prepodavanii tuzemnikh narechii v samarkande”, Sochinenia, vol. ۲/۱I, ...
  • ________۱۹۶۴c. “Sart”, Sochinenia, vol. ۲/۱I, Moscow, pp. ۵۲۷-۵۳۰ ...
  • ________۱۹۶۴d. “vmesto otveta g-nu Lapina”, Sochinenia, vol. ۲/۱I, Moscow, pp. ...
  • ________, ]and M. E. Subtelny]۱۹۹۷. “Sart”, in Encyclopedia of Islam, ...
  • Becker, Seymour ۲۰۰۴. Russia’s Protectorates in Central Asia: Bukhara and ...
  • Beckwith, Christopher I. ۲۰۰۹. Empires of the Silk Road: A ...
  • Bounoutian, George A. ۱۹۹۸. The Khanate of Erevan under Qajar ...
  • Bregel, Yuri ۲۰۰۳. An Historical Atlas of Central Asia, Leiden ...
  • Campbell, Elena ۲۰۰۷. “The Muslim Problem in Late Imperial Russia”, ...
  • Carpini, Friar Giovanni Diplano ۱۹۹۶. The story of the Mongols ...
  • Crews, Robert D. ۲۰۰۶. For Prophet and Tsar, Islam and ...
  • Curzon, George N. ۱۸۸۹. Russia in Central Asia in ۱۸۸۹ ...
  • Curtis, William E. ۱۹۱۱. Turkestan: the Heart of Asia, New ...
  • Dadkhah Tashkandi and Mulla Muhammad Yunus Djan Shighavul ۲۰۰۱. The ...
  • d'Encausse, H. Carrère ۱۹۶۲. “La politique culturelle du pouvoir tsariste ...
  • Fourniau, V. and C. Poujol ۲۰۰۵. “The state of central ...
  • Gavrilov’, M. (sobral i prevel) ۱۹۱۲. Risolia cartovikh’ remeslennikov’, izslodevanie ...
  • Geiss, Paul G. ۲۰۰۳. Pre-Tsarist and Tsarist Central Asia, London: ...
  • Golden, Peter B. ۱۹۹۲. An Introduction to the History of ...
  • Ivanov, P. P. ۱۹۵۸. Ocherki po istorii crednei Asii (XVI-sredina ...
  • Kaufmann, Konstantin von ۱۸۸۵. Proekt vsepadanneishago otcheta gen. adiytant K. ...
  • Khalid, Adeeb ۱۹۹۸. The Politics of Muslim Cultural Reform, Jadidism ...
  • Lansdell, Henry ۱۸۸۵. Russian Central Asia, including Culdja, Bukhara, Khiva ...
  • Madamidzhanova Z. and Ildar Mukhtarov ۲۰۱۱.“Cultural Life in the Ferghana ...
  • Morrison, A. ۲۰۰۸. Russian Rule in Samarkand, ۱۸۶۸-۱۹۱۰, A Comparison ...
  • Munis, Shir Muhammad Mirab and Muhammad Riza Mirab Agahi ۱۹۹۹. ...
  • Ostroumov, N. P. ۱۸۹۸. Sartiy: etnograficheskie materialiy, isdanie ftoroi, dopolnenoi, ...
  • ________۱۹۰۶. Skazki cartov v russkom izlozhenie, c’ piat’yo original’nim risunkami, ...
  • Pashino, P. I. ۱۸۶۶. Turkestanskii krai v ۱۸۶۶ godu, putevia ...
  • Sahadeo, Jeff ۲۰۰۷. Russian Colonial Society in Tashkent, ۱۸۶۵-۱۹۲۳, Indiana ...
  • Skrine, Francis Henry and Edward Denison Ross ۲۰۰۵. The Heart ...
  • The secret history of the Mongols ۱۹۸۷. Translated by Francis ...
  • Starr, S. Frederick ۲۰۱۳. Lost Enlightenment: Central Asia's Golden Age ...
  • Subtelny, Maria E. ۲۰۰۷. Timurids in transition Turko-Persian politics and ...
  • Trever, K. V., A., Yu. Yakubovski and M. E. Voronets ...
  • Valikhanov [Choqan] and M. Veniukov ۱۸۶۶. The Russians in Central ...
  • Vambery, Arminius ۱۸۶۵. Travels in Central Asia, New York ...
  • Vul’fson, E. Ye. ۱۹۰۸. Kak zhivut Sarti, Moscow ...
  • Woeikof. E. ۱۹۱۴. Le Turkestan Russe, Paris ...
  • Yemelianova, Galina M. ۲۰۰۲. Russia and Islam, a Historical Survey, ...
  • Yuferev, V. ۱۹۱۱. Khozyaistvo Sartov Ferganskoi oblasti, Tashkent ...
  • Yusuf Khas Hajib ۱۹۷۹. Kutadgu Bilig, ed. R. R. Arat, ...
  • نمایش کامل مراجع