از توشتر ودایی تا مرداس شاهنامه

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 204

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-4-2_002

تاریخ نمایه سازی: 24 آبان 1400

چکیده مقاله:

توجه بسیار دانشمندان به شخصیت و نام مرداس، علیرغم ناچیز بودن ذکری که از او در شاهنامه رفته، مدیون اهمیت پسرش ضحاک در اساطیر ایرانی است. نبود نام و نشان او در متون اوستایی و تشویش صورت های نگارشی آن به خط پهلوی در متون فارسی میانه و کثرت بیش از حد گونه های مضبوط آن در متون اسلامی و همسانی نوشتاری و احتمالا آوایی صورت مضبوط در شاهنامه با نام خاص عربی مرداس مسائلی هستند که این شخصیت و نامش را در ابهام فرو برده اند. با این همه، وجود اطلاعات بسیار در وداها از ایزد توشتر، پدر ویشوه روپه که معادل ضحاک ایرانی است، می تواند تا حدی خلا اطلاعات ما از این شخصیت را مرتفع سازد. با بازخوانی اطلاعات مرتبط با این شخصیت در متون ودایی و مداقه درصورت های نام او در متون فارسی میانه و متون عهد اسلامی می توان تصویری بهتر از او به دست آورد و خطاهای گذشته درباره نام او را تصحیح کرد.

کلیدواژه ها:

اساطیرهند و ایرانی شناسی ، نام شناسی ، توشتر ، مرداس ، ضحاک

نویسندگان

محمدحسن جلالیان چالشتری

استادیار دانشگاه تبریز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ارداویرافنامه، بندهشن و جز آن، دست نویس های پهلوی ...
  • آموزگار، ژاله (۱۳۹۰). ضحاک، فردوسی و شاهنامه سرایی، تهران، ...
  • بخش هایی از بندهشن، زندوهومن یشت، دینکرد، دست نویس DH، ...
  • بندهشن ایرانی، دست نویس TD۱، چاپ عکسی از روی نسخه ...
  • بندهشن ایرانی، روایات امید اشاوهیشتان و جز آن، دست ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۸۰). بندهشن، چ ۲، تهران، انتشارات توس ...
  • پورداوود، ابراهیم (۱۳۷۷). یشت ها، ج۲، تهران، اساطیر ...
  • تفضلی، احمد، (بی تا) تصحیح و ترجمه سوتکر نسک و ...
  • جلالیان چالشتری. محمدحسن (۱۳۹۰). لهراسب، فردوسی و شاهنامه سرایی، تهران، ...
  • دریایی، تورج (۱۳۷۶). سهم منابع هندواروپایی در شناخت شاهنامه: هویت ...
  • (۱۳۸۲). کاوه آهنگر: صنعتگری هندوایرانی، ترجمه عسکر بهرامی، معارف، دوره ...
  • راشد محصل، محمدتقی (۱۳۶۶). گزیده های زادسپرم، تهران، موسسه مطالعات ...
  • روایات پهلوی ۱، دادستان دینیک، روایات پهلوی ۲، ...
  • روایات پهلوی، داتستان دینیک، نامکیهای منوچهر، گزیده های زاتسپرم و ...
  • الزرکلی، خیرالدین ( ۲۰۰۲). الاعلام، الطبعه الخامس عشره، بیروت، دار ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. شاهنامه فردوسی، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران، مرکز ...
  • صدیقیان، مهین دخت (۱۳۸۶). فرهنگ اساطیری حماسی ایران به روایت ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۷۸). حماسه سرایی در ایران از ...
  • کریستن سن، آرتور (۱۳۷۷). نمونه های نخستین انسان و نخستین ...
  • (۲۵۳۵). آفرینش زیانکار در روایات ایرانی، ترجمه احمد طباطبایی، تبریز، ...
  • مختاریان، بهار (۱۳۸۷). مرداس، نیک مرد آدمخوار، نامه فرهنگستان، شماره ...
  • مکنزی، دانیل نیل (۱۳۸۳). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمه مهشید ...
  • مولایی، چنگیز (۱۳۸۸). معنی نام فریدون و ارتباط آن با ...
  • نلدکه، تئودور (۱۳۶۹). حماسه ملی ایرانیان، ترجمه بزرگ علوی، ...
  • Anklesaria, B. T. ۱۹۵۶. Zand-Âkāsīh, Bombay, The Trustees of the ...
  • ______________ .۱۹۶۴. Vichitakiha-I Zatsparam, Bombay, The Trustees of the Parsi ...
  • Bailey, H. W. ۱۹۷۹. Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, Cambridge ...
  • Bartholomae, Ch. ۱۹۰۴. Altiranisches Wörterbuch, Strassburg, Verlag von Karl J. ...
  • Cereti, C. G. ۱۹۹۵. The Zand ī Wahman Yasn, Roma, ...
  • Cheung, J. ۲۰۰۲. Studies in the Historical Development of the ...
  • ________ ۲۰۰۷. Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden- Boston, ...
  • Dhabhar, E. B. N. ۱۹۰۹. Saddar Naṣr and Saddar Bundahesh, ...
  • ______________ ۱۹۲۷. Zand-i Khūrtak Avistāk, Bombay, The Trustees of the ...
  • Durkin-Meisterenst, D. ۲۰۰۴. Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian, ...
  • Gignoux, Ph., & Tafazzoli, A. ۱۹۳۳. Anthologie de Zādespram, Paris, ...
  • Henning, W. B. ۱۹۴۰. Sogdica, London, James G. Forlong Fund ...
  • Humbach, H. & Pallan R. Ichaporia. ۱۹۹۸. Zamyād Yasht, Wiesbaden, ...
  • Justi, F. ۱۸۹۵. Iranisches Namenbuch, Marburg, Georg Olms Verlagsbuchhandlung ...
  • Kapadia, D. D. ۱۹۵۳. Glossary of Pahlavi Vendidad, Bombay, Shanammah ...
  • Macdonell, A.A. ۱۸۹۷. Vedic Mythology, Strassburg, Verlag von Karl J. ...
  • _____________ (۱۹۱۷) , A Vedic Reader for Students, Oxford, At ...
  • Madan, D. M. ۱۹۱۱. The Complete Text of the Pahlavi ...
  • Pakzad, F. ۲۰۰۵. Bundahišn, Zoroastrische Kosmogonie und Kosmologie, Band I, ...
  • Tafazzoli, A. ۱۹۸۹. "Iranian Notes", Studia Iranica, cahier ۷, pp. ...
  • West, E. W. ۱۸۸۲. Dâdistân-ī Dīnīk and the Epistles of ...
  • Wilkins, W. J. ۱۸۸۲. Hindu Mythology, Calcutta, Thacker, Spink & ...
  • Williams, A. V. ۱۹۹۰. The Pahlavi Rivāyat Accompanying the Dādistān ...
  • Williams, G. M. ۲۰۰۳. Handbook of Hindu Mythology, California, ABC-CLIO ...
  • Wolff, F. ۱۹۱۰. Avesta, die Heiligen Bücher der Parsen, Strassburg ...
  • _______ ۱۹۶۵. Glossar zu Firdosis Schahname, Heidelsheim, Verlag von Karl ...
  • نمایش کامل مراجع