مکان یابی شهرهای جی و یهودیه در رستاق جی اصفهان و جابجایی مرکز قدرت تا برآمدن سلجوقیان

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 270

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-4-1_004

تاریخ نمایه سازی: 24 آبان 1400

چکیده مقاله:

شهر جی از دوران قبل از اسلام و شهر یهودیه در دوران اسلامی در دشتی قرار گرفته اند که از سه طرف به ارتفاعات، محصور شده اند. عمده این محدوده در متون جغرافیایی دوران اسلامی به نام رستاق جی، مهم ترین رستاق خوره اصفهان، معروف بوده است. وجود رودخانه زاینده رود، که از میان رستاق عبور می­کند، و موقعیت کوه ها، که روی تمامی آن ها و برخی کوه های مجاورشان شواهدی از قلاع و استحکامات دیده می شود، در کنار قرار گرفتن رستاق جی در مرکز ایران، باعث شده تا شهر جی از قبل از اسلام تا قرن چهارم ه.ق. مرکز خوره اصفهان و از مهم ترین شهرهای ایران ساسانی و جهان اسلام به شمار رود. در قرن چهارم ه.ق. با حضور آل ­بویه و تصمیم آن ها برای انتقال مرکز قدرت از جی به یهودیه و در پی آن احداث دروازه­ها و سپس دیوار شهر یهودیه، از اهمیت جی کاسته و در عوض شهر یهودیه تبدیل به مرکز خوره اصفهان و یکی از مهم ترین شهرهای جهان اسلام و از مراکز اصلی ایالت جبال گردید. به این ترتیب، افول شهر جی در مقابل رشد شهر یهودیه ارتباط مستقیمی با روی کار آمدن حکومت آل بویه و تصمیمات آن ها برای جابجایی مرکز قدرت از جی به یهودیه داشته است. امروزه با توجه به تخریب کامل دیوارهای هر دو شهر اطلاعات موجود از موقعیت آن ها محدود به نوشته های متون تاریخی و جغرافیایی، اندک شواهد باقی مانده از دیوار شهر یهودیه تا چند دهه پیش و بخش هایی از خندق آن تا به امروز و همچنین حفاری صورت گرفته در تپه جی است. با این همه، گویا با کمک متون جغرافیایی و تاریخی، شواهد باستان شناسانه، نقشه های قدیمی و تصاویر ماهواره ای کرونا بتوان دیوار شهر جی و شهر یهودیه را در رستاق جی مشخص و آن ها را روی نقشه فعلی شهر نمایان ساخت.

نویسندگان

علی شجاعی اصفهانی

دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، عزالدین (۲۰۰۱). الکامل فی التاریخ، به تصحیح عمر ...
  • ابن رسته، ابو علی احمد بن عمر (۱۸۹۲). الاعلاق ...
  • ابن فقیه (۱۴۱۶). البلدان، بیروت، عالم الکتاب ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق (۱۳۵۰). الفهرست، به تصحیح رضا ...
  • ابوالفدا، عمادالدین اسمعیل (بی تا). تقویم البلدان، به تصحیح رینود ...
  • ابی شیخ، امام ابو محمد عبدالله بن محمد بن جعفر ...
  • ارباب اصفهانی، محمد مهدی (۱۳۴۰). نصف جهان فی تعریف الاصفهان، ...
  • اصطخری، ابواسحق ابراهیم بن محمد فارسی (۱۹۲۷). مسالک الممالک، به ...
  • اصفهانی، حمزه بن حسن (۱۳۴۰ ه.ق). تاریخ سنی ملوک الارض ...
  • عمادالدین اصفهانی (۱۹۸۰). تاریخ دوله آل سلجوق، اختصار الفتح بن ...
  • __________ (۱۳۷۷). خریده القصر و جریده العصر، به تصحیح عدنان ...
  • امام شوشتری، محمد علی (۱۳۳۹). تاریخ مقیاسات و نقود در ...
  • اولئاریوس، آدام (۱۳۶۹). سفرنامه، ترجمه حسین کردبچه، تهران، کتاب برای ...
  • تاورنیه، ژان باتیست (۱۳۶۹). سفرنامه، ترجمه ابوتراب نوری، به تصحیح ...
  • ثعالبی، ابو منصور عبدالملک بن محمد (۱۹۸۳). یتیمهالدهر فی محاسن ...
  • __________ (۱۹۶۳). تاریخ غرر السیر مشهور به غرر اخبار ملوک ...
  • جناب، میر سید علی(۱۳۸۶). آثار و ابنیه تاریخی اصفهان، تدوین ...
  • جیهانی، ابوالقاسم احمد (۱۳۶۸). اشکال العالم، ترجمه عبدالسلام کاتب، به ...
  • حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله خوافی (۱۳۷۵). جغرافیای حافظ ابرو، ...
  • حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله خوافی (۱۳۸۰). زبده التواریخ، به ...
  • حافظ ابونعیم اصفهانی (بی­تا). ذکر اخبار اصفهان، دارالکتاب اسلامی ...
  • یاقوت حموی (۱۹۹۴). المشترک وضعا و المفترق صقعا، فرانکفورت، فردناند ...
  • دیانت ابوالحسن (۱۳۶۷). فرهنگ تاریخی سنجش ها و ارزش­ها، تبریز، ...
  • سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق (۱۳۸۳). مطلع سعدین و مجمع بحرین، ...
  • سمعانی، عبدالکریم (۱۹۹۷). التحبیر فی المعجم الکبیر، به تصحیح خلیل ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۲). سفرنامه، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، توس ...
  • شجاعی اصفهانی، علی، بررسی باستان شناختی قلاع واستحکامات اصفهان از ...
  • شفقی، سیروس (۱۳۸۱). جغرافیای اصفهان، اصفهان، دانشگاه اصفهان ...
  • صدرهاشمی، محمد (۱۳۲۳). مقبره الراشد بالله در شهرستان، روزنامه سرنوشت، ...
  • ___________ (۱۳۲۷). قبر علی بن سهل اصفهانی، یادگار، ش ۳۸، ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (۱۳۸۷ق.،۱۹۶۷م.). تاریخ الرسل و الملوک، ...
  • طهرانی اصفهانی، ابوبکر (۱۳۵۶). کتاب دیاربکریه، به تصحیح نجاتی لوغال ...
  • عالمی، مهوش (۱۳۷۳). باغ های شاهی عهد صفوی و ارتباط ...
  • فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور جمهوری اسلامی ایران، ج۷۱، ارتش، ...
  • ناصرخسرو (۱۳۸۷). سفرنامه، به تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، زوار ...
  • قره چانلو، حسین (۱۳۶۹). بحثی کوتاه درباره بادها از دیدگاه ...
  • قمی، حسن بن محمد بن حسن (۱۳۸۵). تاریخ قم، ترجمه ...
  • لومبارد، موریس (۱۳۹۰). جغرافیای تاریخی جهان اسلام در چهار قرن ...
  • مافروخی اصفهانی، مفضل بن سعد بن الحسین (۱۳۸۵). محاسن اصفهان، ...
  • مجمل التواریخ و القصص (۱۳۸۹).به تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران، ...
  • مستوفی، حمدالله (۱۳۸۱). تاریخ گزیده، به تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (۱۸۹۳). التنبیه و الاشراف، تصحیح ...
  • مسکویه رازی، ابوعلی (۱۴۲۴ق.). تجارب الامم و تعاقب الهمم، تحقیق ...
  • مصفی، ابوالفضل (۱۳۸۱). فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (۱۹۰۶). احسن التقاسیم فی معرفه ...
  • مهریار، محمد و دیگران (۱۳۷۸). اسناد تصویری شهرهای ایران در ...
  • میرزا حسین خان تحویلدار اصفهان (۱۳۴۲). تاریخ اصفهان، جغرافیای طبیعی ...
  • میرفتاح، علی اصغر (۱۳۵۵). آثار باستانی جی باستان (پی گردی ...
  • نورصادقی، حسین (۱۳۱۶). اصفهان، تهران، چاپخانه سعادت ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۸۴). کتاب تاریخ اصفهان، مجلد ابنیه و ...
  • هنرفر، لطف الله (۱۳۵۲). آثار تاریخی جی، هنر و مردم، ...
  • _________ (۱۳۴۴). گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان، ثقفی ...
  • هولستر، ارنست (۱۳۵۵). ایران در یکصد و سیزده سال پیش، ...
  • هینس، والتر (۱۳۸۸). اوزان و مقیاس ها در فرهنگ اسلامی، ...
  • یعقوبی، ابن واضح (۱۸۹۲). البلدان، به تصحیح دخویه، لیدن، بریل ...
  • Babaie, S., ۲۰۰۸. Isfahan and its palaces: statecraft, Shi'ism and ...
  • Beaudouin, Eugène Elie, Ispahan sous les grands chahs, XVIIe siècle, ...
  • Bulliet, R. W., ۱۹۹۴. Islam: the view from the edge, ...
  • Christensen, P.,۱۹۹۳. The decline of Iranshahr: irrigation and environments in ...
  • Durand-Guédy, D., ۲۰۱۰. Iranian elites and Turkish rulers: a history ...
  • Golombek, Lisa, Urban Patterns in Pre-Safavid Isfahan, Iranian Studies, Vol. ...
  • Kamaly, H., ۲۰۰۴. Four moments in the early Islamic history ...
  • Minovi, M. Note on Mafarrukhi's the Beauties of Isfahan, Bulletin ...
  • نمایش کامل مراجع