بازخوانی دو سفرنامه دوره قاجار در پرتو نظریه زبان شناسی نقش گرای هلیدی در سطح فرانقش اندیشگانی
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 330
فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LSKU-8-20_007
تاریخ نمایه سازی: 25 آبان 1400
چکیده مقاله:
زبان شناسی نقش گرای نظاممند هلیدی یکی از رویکردهای معناشناختی در تفسیر و تحلیل متون ادبی است که در مقابل زبان شناسی ساختگرا قرار دارد. در پژوهش حاضر، قابلیت تطبیق این نظریه را در سطح فرانقش اندیشگانی برای بازخوانی سبکی متن دو سفرنامه دوره قاجار بررسی کردهایم و به تفاوت نقش های زبان در دو سبک زنانه و مردانه ازطریق نحوه بازنمایی آنها در فرآیندهای فعل پرداخته ایم. پرسش اصلی این پژوهش چگونگی بازنمایی تجربیات و مشاهدات دو نویسنده در طول سفر ازطریق ساختار گذرایی شکل گرفته در فرآیندهایی است که جهان تجربی دو سفرنامه را به تصویر کشیده است. با گزینش بخش های مشابه در هریک از سفرنامه ها، به بررسی پانصد نمونه فرآیند در هریک پرداختیم. پس از مشخص کردن نوع هریک از فرآیندها و آمارگیری، درصد فراوانی کاربرد هریک از فرآیندهای ششگانه (مادی، ذهنی، رابطه ای، کلامی، رفتاری، و وجودی) را در فرانقش اندیشگانی مقایسه کردیم. نتایج حاکی از این است که بسامد بیشتر فرآیند ذهنی در سفرنامه بانوی قاجار، و بسامد بیشتر فرآیند رابطه ای در سفرنامه مرد ناشناس، به ترتیب، نشان دهنده توجه بیشتر بانوی قاجار به جهان درون، و اهمیت بیشتر کشف روابط حاکم در جهان پیرامون و ارزش گذاری این روابط در ذهن و زبان نویسنده مرد است. در بررسی میزان کاربرد افزوده های حاشیه ای در دو سفرنامه، روشن شد که سکینه سلطان ۲۷ درصد بیشتر از مرد ناشناس این افزوده ها را در متن به کار برده است که توجه بیشتر او را به ثبت جزئیات در طول سفر نشان می دهد. از نظر کاربرد انواع افزوده های حاشیه ای، افزوده مکان و همراهی در سفرنامه نویسنده مرد و افزوده های درجه، کیفیت و قصد و علت در سفرنامه نویسنده زن بسامد بیشتری دارد. این موضوع تفاوت سبک را در دو نوشتار با توجه به نوع شکل گیری و تصویر تجربیات جهان بیرون در ذهن و نحوه بازنمایی آن در زبان دو نویسنده نشان می دهد. از نظر ساخت گذرایی در این دو سفرنامه، هرجا نویسندگان درحال زمینه چینی برای بیان مطلب اصلی هستند، جملات از گذرایی کمتری برخوردار است و هرجا رویداد و کلام مهمی مطرح شده است، میزان گذرایی جملات نیز بیشتر بوده است؛ به این معنا که فرآیندهای فعلی در پیش زمینه کلام، دارای تعداد مشارکان بیشتر، ارادی، مثبت، دارای وجه واقعی، با عاملیت بالا و نمود غایی است و فردیت مفعول و میزان تاثیرپذیری مفعول هم نسبت به جملات در پس زمینه کلام بیشتر است.
کلیدواژه ها:
Functional Linguistics ، Ideational Metafunction ، Transient Structure ، Verb Processes ، Marginal Additions ، Feminine and Masculine Style ، Travelogue ، زبانشناسی نقشگرا ، فرانقش اندیشگانی ، ساخت گذرایی ، فرآیندهای فعل ، سبک زنانه و مردانه ، سفرنامه.
نویسندگان
بتول واعظ
Allameh Tabataba’i University
عطیه سادات نصری
Allameh Tabataba’i University
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :