موشکافی اصطلاحات حقوقی و فقهی در کلیات سعدی

شیخ سخن سعدی شیرازی، نویسنده و شاعر سده هفتم، گرچه در زمره حقوقدانان بزرگ و مطرح جهانی جای نمیگیرد و از اساس حوزه فعالیت او به گونه ای نبوده که در ارتباط با جرم یا جرم شناسی سخن بگوید و در مسائل حقوقی و قضائی ورود پیدا کند، اما با وجود این، اظهارنظرهای پراکنده وی در زمینه جرم و گناه، بعضا با دیدگاه های نو که امروزه به عنوان جرم شناسی مطرح می شوند، سازگاری داشته و درخور بررسی است. شاید بتوان دلیل چنین شباهتی را آن دانست که این علوم درباره نوع «انسان» سخن میگویند و سعدی نیز، به عنوان یکی از ادیبان مطرح در حوزه انسان شناسی، مباحث دامنه داری پیرامون زندگی جمعی و شیوه های برخورد با اقشار مختلف جامعه را ارائه کرده است.بنابراین تصمیم گرفته شد در این تحقیق تنها اشعار یکی از شاعران ادب فارسی یعنی سعدی شیرازی به صورت استقرایی و از طریق ذکر شواهد، از این منظر بررسی گردد .حاصل این جستجو ما را به این امر رهنمون گردید که جلوه های حقوقی و فقهی در آثار سعدی به علل گوناگونی از جمله تحصیلات فقهی وی در نظامیه بغداد نمود زیادی دارد. بدین صورت که او علاوه بر سخن گفتن از مسائل حقوقی متداول و جاری در جامعه مانند ارث، معامله، ازدواج و امثالهم، از مسائل خاص حقوقی که غلابا تنها علمای حقوق با آن سر و کار دارند، نیز یاد میکند و جالبتر آن که در هر مورد هم از اصطلاحات خاص علم حقوق و فقه استفاده میکند.