نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش خاتون (با تاکید بر نظام های گفتمانی گرمس)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 104

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLLR-19-37_009

تاریخ نمایه سازی: 30 آبان 1400

چکیده مقاله:

    از جمله ابزارهای فهم معنا، واکاوی متون ادبی از دیدگاه نشانه- معناشناسی است. در پژوهش پیش­رو، بر آنیم با مطالعه موردی و ضمن بهره­گیری از روش تحلیل کیفی، به واکاوی مثنوی «خموش­خاتون» رعدی، بر اساس نظام­های گفتمانی گرمس بپردازیم. پرسش بنیادین پژوهش این است که کدام یک از نظام­های گفتمانی گرمس در مثنوی خموش­خاتون فرصت بروز و ظهور می­یابند؟ چرا؟ گرمس با ایجاد نظام­های گفتمانی منسجم، زمینه­ای فراهم کرد تا دریابیم که در وضعیت اولیه داستان، معنا نقصانی دارد که وجود عوامل شوشی و کنشی و به تبع آن، ایجاد نظام­های گفتمانی سبب می­شود آن معنای ناقص سیر تکاملی در پیش گرفته، در وضعیت ثانویه به معنایی استعلایی تبدیل گردد. داستان خموش­خاتون نیز، از جمله روایت­هایی است که با عوامل شوشی و کنشی همراه است و در میان نظام­های گفتمانی، سه نظام گفتمانی اخلاقی- مرامی، القایی و تجویزی که زیر مجموعه نظام گفتمانی هوشمند هستند، در آن قدرت بروز و ظهور می­یابند. خلق این نظام­ها را می­توان دال بر این نکته دانست که راوی آگاهانه و با شناخت جزئیات و عناصر گوناگون داستان­، روایت خود را پیش می­برد و هوشمندانه، نقصان معنای اولیه خود را با خلق نظام­ گفتمانی هوشمندانه، به وضعیتی استعلایی تبدیل می­کند.

نویسندگان

شیرزاد طایفی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • تاجیک، محمدرضا، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: موسسه تحقیقات و ...
  • چندلر، دانیل، مبانی نشانه­شناسی، ترجمه مهدی پارسا، تهران: سوره مهر، ...
  • خراسانی، فهیمه، بررسی ساختار روایی داستان سیاوش بر پایه نظریه ...
  • دادور، المیرا، واژگان نشانه- معناشناسی، تهران: مروارید، ۱۳۸۷ ...
  • داودی مقدم، فریده، تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان در قصه یوسف(علیه­السلام)، ...
  • رعدی، مثنوی خموش­خاتون، به تصحیح سیدمهدی غروی، اسلام آباد: مرکز ...
  • شعیری، حمیدرضا، از نشانه­شناسی ساختگرا تا نشانه- معناشناسی گفتمانی، فصلنامه ...
  • شعیری، حمیدرضا، بررسی انواع نظام­های گفتمانی از دیدگاه نشانه- معناشناختی، ...
  • شعیری، حمیدرضا، مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت، ۱۳۸۱ ...
  • شعیری، حمیدرضا و وفایی، ترانه، راهی به نشانه- معناشناسی سیال؛ ...
  • ضیمران، محمد، نشانه­شناسی هنر. تهران: قصه، ۱۳۸۲ ...
  • فکوهی، ناصر، انسان­شناسی شهری، تهران: نی، ۱۳۸۳ ...
  • گریماس، آلژیرداس ژولین، نقصان معنا، ترجمه حمیدرضا شعیری، تهران: علم، ...
  • نصیحت، ناهید و دیگران، نشانه- معناشناسی ساختار روایی داستان ما ...
  • یوهانسن، یورگن و سون اریک لارسن، نشانه­شناسی چیست؟، ترجمه سیدعلی ...
  • Benveniste, E, L’ Appareil Formal de Nonciation in Language, Paris: ...
  • Peirce, C.S. Collected Writngs (۸ Vols.), Charles Hartshorne, Paul Weiss ...
  • Saussure, Ferdinant de (۱۹۱۶/۱۹۸۳) Course in General /linguistics: Trans. Roy ...
  • نمایش کامل مراجع