آرمان گرایی و واقع گرایی سیاسی در اندیشه سعدی و فارابی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCCL-9-1_003

تاریخ نمایه سازی: 30 آبان 1400

چکیده مقاله:

در میان اندیشمندان، متفکران و ادیبان همواره دو نگاه واقع بینانه و آرمان گرایانه به مسائل اجتماعی و سیاسی وجود داشته است. در نگاه آرمانی، توجه به صور خیال و سیر در ملکوت و عالم عرش معطوف است و رنگ واقعیت های زمینی در معادلات و محاسبات ذهنی آرمان گرایان بازتاب ندارد؛ بنابراین نگاه آرمان گرا، نگاهی ذهنیت گرا و غیر کاربردی است. درمقابل آرمان گرایان، می کوشند از توانایی های فردی و موقعیت اجتماعی خود، شناختی صحیح و از امکان رسیدن به اهدافشان درکی واقع بینانه ارائه دهند. از آنجا که خاستگاه اندیشه و دستگاه فکری اندیشمندان در تحقق آرمان ها و اهداف آن ها به ویژه ایجاد مدل مطلوب حکومت بسیار تاثیرگذار است، بررسی مبانی اندیشه آنان در راستای ارائه راهکارهای حل مسائل اجتماعی از اهمیت حیاتی برخوردار است. براساس این، هدف نوشتار پیش رو، بازشناسی فکری و فلسفی آموزه های مربوط به آیین فرمانروایی و حکومت مطلوب در آثار سعدی و مطابقت آن با نظریه های آرمان شهری فارابی است. در این مقاله با استفاده از روش تطبیقی، اندیشه دو تن از نام آوران عرصه فلسفه و ادبیات، فارابی و سعدی با یکدیگر مقایسه می شوند و مدل مورد نظر هریک در قالب مدینه فاضله و جامعه ایده آل ازمنظر واقع گرایی و آرمان گرایی سنجش می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که نظریات سعدی تلفیقی از عمل گرایی و آرمان گرایی است؛ چنان­که برخی نظریات فارابی نیز این گونه است، اما مصادیق تفاوت هایی باهم دارند.  

کلیدواژه ها:

نویسندگان

معصومه شعبانی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند، ایران

غلی اکبر سام خانیانی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند، ایران

حسین فرزانه پور

استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه بیرجند، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذر، اسماعیل (۱۳۷۵). سعدی­شناسی. تهران: میترا ...
  • اصیل، حجت­الله (۱۳۸۱). آرمان شهر در اندیشه ایرانی. تهران: نشر ...
  • افتخاری، اصغر (۱۳۸۸). درآمدی بر نظام سیاسی عدالت در اسلام. ...
  • پازارگاد، بهاءالدین (۱۳۴۴). مکتب­های سیاسی و فرهنگ مختصر عقاید و ...
  • جوکار، نجف (۱۳۸۵). جامعه آرمانی در نگاه سعدی و فارابی. ...
  • حمیدی، محمد محسن (۱۳۸۶). آرام و بی­قرار: فرهنگ سیاسی در ...
  • (۱۳۷۹). بیم و امید: رویکردهای سیاسی در ادبیات فارسی. تهران: ...
  • حیدری، فاطمه (۱۳۸۷). چشم اندازهای آرمان شهر در شعر فارسی ...
  • رافائل، ماکس (۱۳۷۹). نگاهی به تاریخ ادبیات جهان (تاریخ رئالیسم). ...
  • رجایی، فرهنگ (۱۳۷۱). فلسفه سیاست و مشکله ما. ماهنامه اطلاعات ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۸۳). کلیات سعدی. تدقیق در متن ...
  • (۱۳۷۰). کلیات شیخ سعدی. تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: علمی. ...
  • (۱۳۸۸). گلستان سعدی. تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی ...
  • طباطبایی، سید­جواد (۱۳۸۳). زوال اندیشه سیاسی در ایران گفتار در ...
  • فارابی. ابونصر محمد (۱۳۷۹). سیاست مدنیه. ترجمه سید جعفر سجادی. ...
  • (۱۳۶۱). آراء اهل المدینه الفاضله. ترجمه سید جعفر سجادی. تهران: ...
  • (۱۳۶۹). احصاء العلوم. ترجمه حسین خدیو. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. ...
  • (۱۹۸۶). فصول منتزعه. بیروت: دار المشرق ...
  • فرزانه­پور، حسین (۱۳۸۶). تساهل و مدارا در اندیشه سیاسی اسلام. ...
  • قادری، حاتم (۱۳۸۸). اندیشه­های سیاسی در اسلام و ایران. تهران: ...
  • مجتبایی، فتح­الله (۱۳۵۲). شهر زیبای افلاطون و شاهی آرمانی در ...
  • مکارم، محمدحسن (۱۳۷۷). مدینه فاضله در متون اسلامی. قم: دفتر ...
  • مهاجرنیا، محسن (۱۳۸۰). اندیشه سیاسی فارابی. قم: بوستان کتاب ...
  • نظری، نجمه (۱۳۸۹). مقایسه آرمان شهر فردوسی و سعدی. فصلنامه ...
  • نقی­پور، علی­اکبر (۱۳۵۲). رئالیسم و تکامل تاریخی آن. بی جا ...
  • نمایش کامل مراجع