نقش وام واژه ها در گویش هزارگی: گفتمان کاوی رمان ملکه بامیان طبق الگوی فن لیوون

  «زبان»، «فرهنگ» و «کنشگران اجتماعی» اصلی­ترین مولفه­های هویتی در ادبیات معاصر هستند. در رمان خودزندگینامه­ای ملکه بامیان(۱۳۹۹)، معصومه حلیمی مخاطبان پارسی­زبان را با گویش­های هزارگی و ایرانی از این زبان کهن آشنا می سازد. هدف از این پژوهش بررسی ساختاری گویش هزارگی در رمان ملکه بامیان و کشف دیدگاه­های ایدئولوژیکی نویسنده بر مبنای الگوی تحلیل گفتمان فن لیوون است. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی با  استفاده از منابع کتابخانه­ای است. داده­های پژوهش بر پایه مولفه­های هشت­گانه فن لیوون (۲۰۰۸) تحلیل می شوند و بسامد آن ها با استفاده از نرم افزار SPSS ۲۵ و  بر مبنای آزمون خی­دو مشخص می شود. این جستار درصدد پاسخگویی به این پرسش­ها است که عناصر ساختاری گویش­های هزارگی و ایرانی زبان پارسی تا چه میزان با  یکدیگر تطابق دارند؟ همپوشانی مولفه­های هشت­گانه الگوی گفتمان­کاوی فن لیوون با محتوای مضمونی رمان ملکه بامیان به چه اندازه است؟  فرضیه اصلی این پژوهش آن است که با توجه به پیشینه­­ تاریخی بخش هزاره­جات افغانستان، میزان وام­واژه های ترکی در گویش هزارگی بیش از سایر وام واژه­ها است. یافته­های پژوهش نشان می­دهند که  در سطح زبانی میان وام­واژه­های ترکی در گویش هزارگی و سایر وام­واژه­ها تفاوت معناداری وجود دارد. وام­واژه­های ترکی از بسامد و فراوانی بالاتری نسبت به بقیه برخوردار هستند که نشان گر تاثیرپذیری بالای گویش هزارگی از زبان ترکی است. این پژوهش در سطح محتوایی تکیه بیش تری بر مولفه« نام دهی»  دارد و کنش­گران اجتماعی را بر مبنای فرهنگ شیعی بامیان به صورت عام یا خاص بازنمایی می کند. این مطالعه با بهره­گیری از دو گویش گامی ارزش مند در جهت پاسداری از زبان پارسی برداشته است.